معاوضه «خاک‌بازی» با «گوشی‌بازی» چقدر می‌ارزد؟
یادش بخیر؛ بازی‌های شیرین دنیای کودکی ما، قایم‌باشک‌بازی، لی‌لی‌بازی، بازی شیر و پلنگ، گِل‌بازی و ... حتما یادتان هست چقدر خاک‌های کنار باغچه‌ها را با آب مخلوط و برای تهیه وسایل بازی آنها را ورز داده‌اید چقدر با لباس گلی مایه ناراحتی مادرتان را فراهم کرده‌اید.
چه روزهای قشنگی بود لی‌لی بازی‌هایی که آخرش به جرزنی دختر همسایه ختم می‌شد و او را از گردونه تمام بازی‌ها حذف می‌کردیم و نهایتش به گلایه مادرش ختم می‌شد. خاله بازی‌های دوران کودکی یادتان هست؟ چه چای‌های مجازی که نخوردیم و چه میهمان‌هایی که با یک تکه نانی پذیرایی نکردیم.
تمام بازی‌های شیرین دوران کودکی ما اکنون در یک قالب کوچک به اسم گوشی و یا تبلت برای کودکان امروزی محدود شده و این در حالیست که برخی والدین آنقدر غرق در فضای مجازی هستند که وقتی برای فکر کردن به بازی‌های کودک خود و یک مقایسه کوتاه با دوران کودکی‌شان ندارند. پس برآن شدیم به بررسی این موضوع بپردازیم و بدانیم کودکان جز کانون خانواده، چقدر در مهدهای‌کودک آموزش می‌بینند تا از بازی‌های رایانه‌ای به دور باشند.
والدین معتاد به فضای مجازی، در تربیت کودک موفق نیستند
عضو هیئت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه بوعلی‌سینا در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه کودکان رفتارهای والدین را به خوبی فرا می‌گیرند، اظهار کرد: والدینی که خود به فضای مجازی معتاد هستند نمی‌توانند کودکان خود را از درگیر شدن با این فضا برهانند.
دکتر منصور خوشخویی با بیان اینکه هر کودکی به بازی و تفریح نیاز دارد، افزود: این بازی‌ها باید با هدف ارتقای رشد جسمانی، عقلانی، اجتماعی و عاطفی باشد تا منجر به شکوفایی استعدادهای درونی کودک شود.
وی با تأکید بر اینکه کودک باید احتیاجات روانی و جسمانی‌اش به خوبی پاسخ داده شود، افزود: اقناع این نیازها باید در قالب یک فضای طبیعی و خانوادگی سالم باشد و با رویکرد بازی‌های ورزشی در طبیعت به انجام برسد.
خوشخویی ادامه داد: اگر این نیازها در قالب خانواده و با این سبک و سیاق اجرا نشود فضای مجازی که امروزه به راحتی در اختیار کودکان قرار دارد، وقت کودک را پر می‌کند.
وی با بیان اینکه بازی‌های کامپیوتری عمدتا تولیدات کشورهای خارجی است، افزود: این بازی‌ها با معیارهای فرهنگی خاص این کشورها تهیه می‌شود و چه بسا به قصد سوء وارد کشور ما شده است.
این مدرس علوم تربیتی تصریح کرد: با کمال تأسف شواهد حاکی از آن است که مسئولان فرهنگی کشور نیز کنترل و نظارت درستی بر ورود این بازی‌ها به کشور ندارند، لذا در این شرایط رسالت خانواده‌ها بیش از پیش خواهد شد.
وی ادامه داد: بر اساس تحقیقات مسلمی که در اختیار است، هر فردی بیش از حد مجاز با این وسایل ارتباط جمعی درگیر باشد با اثرات مخرب جسمی و روانی همراه خواهد شد.
خوشخویی به بیان اثرات مخرب استفاده بیش از از بازی‌های یارانه‌ای و تبلت و گوشی پرداخت و گفت: تخریب آرامش روانی مردم و به ویژه در کودکان، نگرش‌های غلط فرهنگی، سیاسی، کاهش قدرت انتخاب، ایجاد نیازهای کاذب و کاهش خودباوری و سستی خانواده‌ها از جمله مضرات استفاده بیش از حد از فضای مجازی است.
وی به والدین توصیه کرد: ابتدا خود استفاده از این وسایل را به حداقل ممکن برسانند و سپس به مسئولیت اساسی خود در قبال کودکان فکر کنند چرا که والدین مسئول اصلی تربیت فرزند هستند.
خوشخویی با تأکید بر اینکه والدین باید برای کودکان خود وقت بگذارند، اظهار کرد: پدر و مادرها باید در فضای خانه بازی‌های شادی را به همراه کودک اجرا کنند، کودکان را در فضای طبیعی به تفریح و بازی مشغول کنند و تربیت کودکان خود را به دست گوشی و تبلت نسپارند.
وی یادآور شد: اگر والدین باور کنند استفاده از این وسایل با معیارهای فرهنگی ما مناسب نیست به طور قطع استفاده خود از این وسایل را به حداقل ممکن رسانده و وقت خود را با بازی با کودکان و سرگرم کردن آنها صرف خواهند کرد.
خوشخویی با بیان اینکه برای نجات کودک از این فضا به آگاهی‌بخشی به خانواده‌ها نیازمندیم، اضافه کرد: اگر جامعه به مضرات استفاده از این وسایل آگاه شود به بازی با بچه‌ها، مطالعه کتاب و انجام کارهای هنری مختلف روی خواهند آورد.
وی در پایان تأکید کرد: مربیان مهدکودک نیز باید به گونه‌ای با بازی‌های مختلف کودکان را سرگرم کنند که وقتی برای استفاده از این وسایل باقی نماند.
والدین برای بازی با کودکان خود وقت بگذارند
مدیر مهد کودکی در همدان نیز به ایسنا گفت: متأسفانه امروزه شاغل شدن والدین منجر به تنها ماندن کودکان شده و در پی آن نیز کودکان به بازی کردن با گوشی و تبلت روی می‌آورند در حالیکه توصیه می‌شود والدین برای بازی کردن با فرزندان خود وقت بگذارند.
زهره زندی با بیان اینکه در مهدهای‌کودک همدان برنامه‌های مختلفی برای جلوگیری از بازی کودکان با گوشی و تبلت اجرایی می‌شود، افزود: کارگاه‌های آموزشی مختلفی برای والدین برگزار می‌کنیم و در این کارگاه، آموزش‌های لازم را درباره نحوه مدیریت بازی کودکان با وسایل الکترونیکی کاملا به والدین آموزش می‌دهیم.
وی با تأکید بر اینکه باید به صورت عملی آموزش‌های مهارتی زندگی را به کودکان آموزش داد، اضافه کرد: در ابتدای امر به والدین آموزش داده می‌شود که خود استفاده از این وسایل الکترونیکی را به حداقل ممکن برسانند سپس فرزندانشان را به گونه‌ای با بازی و تفریح‌های مختلف سرگرم کنند که وقتی برای استفاده از گوشی و تبلت باقی نماند.
زندی یادآور شد: در مهد کودک از والدین می‌خواهیم بازی‌های مختلفی که با کودکان خود انجام می‌دهند در کانال این مهد برایمان ارسال کنند.
وی تصریح کرد: گل‌کاری با بچه‌ها، برف‌بازی و کمک در آشپزی از جمله برنامه‌هایی است که والدین می‌توانند با کودک همکاری کنند و عکس آن را در کانال قرار دهند.
زندی با تأکید بر اینکه والدین باید کتاب خواندن و قصه‌گویی را در اولویت قرار دهند و از این طریق برخی مهارت‌های زندگی را به کودکان خود بیاموزند، افزود: هنگام قصه‌گویی والدین سعی کنند آن موضوع را به خوبی برای کودکان تحلیل کنند.
وی تأکید کرد: برای نگاه کردن به تلویزیون نیز باید محدودیت قائل شوند به طوریکه بیش از یک ساعت نباید کودکان پای مشاهده تلویزیون بنشینند.
مدیر یک مهد کودک در همدان خاطرنشان کرد: والدین باید هنگام مشاهده تلویزیون در کنار کودک خود بنشینند و کارتونی که در حال پخش است برای کودک خود تجزیه و تحلیل کنند.
نظارت همه‌جانبه بهزیستی به مهدهای کودک
معاون امور اجتماعی بهزیستی استان همدان نیز در اینباره به ایسنا گفت: بهزیستی هر سه ماه یکبار به صورت دوره‌ای به فعالیت مهدکودک‌های تحت پوشش این سازمان نظارت می‌کند و ممنوعیت استفاده از گوشی و تبلت و بازی‌های رایانه‌ای در این محیط‌ها را رصد می‌کند.
جمشید شیران با بیان اینکه محتوای آموزشی در این مهدها آموزش مهارت‌های زندگی به این کودکان است، افزود: در مهدها به گونه‌ای کودکان با بازی با همکلاسی‌ها و فعالیت‌های جسمانی سرگرم می‌شوند که وقتی برای استفاده از گوشی و تبلیت باقی نمی‌ماند.
وی با تأکید بر اینکه هدف ما حذف برنامه‌های تلویزیونی از محتوای آموزشی است، افزود: برای تفریح بچه‌ها ساعت 12 تا 14 برنامه‌های تلویزیونی پخش می‌شود اما تأکید بر کاهش این زمان داریم.
شیران با بیان اینکه محور آموزشی در مهدهای تحت نظارت بهزیستی رشد کودک در ابعاد مختلف جسمی، شناختی، اجتماعی و روانی است، افزود: در راستای این هدف نیز برنامه‌های مهارت‌آموزی مختلفی تدوین شده است.
وی تأکید کرد: در بازدیدهای مختلفی که از مهدکودک‌ها صورت می‌گیرد، غنی بودن برنامه‌ها رصد شده و در صورت استفاده از گوشی و تبلت برای سرگرم کردن کودکان، موضوع فورا پیگیری می‌شود.
وی با اشاره به اینکه تمامی مهدکودک‌های شهری به دوربین مدار بسته مجهز هستند، افزود: تا کنون موردی از تخلف درباره استفاده از گوشی و تبلت در مهدهای کودک به ما گزارش نشده است.
شیران در پایان گفت: عمدتا اخطاریه و پلمب مهدهای‌کودک در زمینه استفاده بیش از حد مجاز از تلویزیون در این محیط‌ها بوده است.
به گزارش ایسنا، به امید روزی هستیم که آرام بودن کودک‌مان و سرگرم شدن وی با بازی‌های یارانه‌ای را با کمی زحمت خود معاوضه نکنیم.
منبع: عاطفه ابرارپیراسته- ایسنا
