کسری بودجه و لزوم تجدید نظر در بودجه‌ریزی
کاهش درآمدها و هزینه بالای دولت عامل کسری بودجه‌ای است. انباشت بدهی‌های دولت در چند سال گذشته که به دو بخش عمرانی و بانکی مربوط می‌شود، کشور را با چالش کسری بودجه مواجه کرده است.
ایلیا پیرولی, روزنامه نگار درباره کسری بودجه این روزهای دولت در روزنامه تجارت نوشت: حالا چرا این کسری در حالی ایجاد شده است که تنها شش ماه از سال گذشته است. برخی از کارشناسان بر این عقیده‌اند که عدم شفافیت در بودجه‌ریزی و تضعیف ارزش پول ملی و همچنین نبود بودجه‌ریزی عملیاتی از اصلی‌ترین عوامل کسری بودجه در سال جاری بوده است.
از سویی دیگر نبود توازن در بودجه نیز که بارها از سوی رئیس مجلس شورای اسلامی مورد انتقاد قرار گرفته است نیز از عواملی بوده که در کسری بودجه نقش تاثیرگذاری داشته است.
هر چند که کاهش درآمد ارزی اصلی‌ترین و مهمترین علت کسری بودجه بوده است؛ چرا که درآمد نفتی با نوسان مواجه شده است و همین امر بر درآمدهای ارزی سایه افکنده است.
از سویی دیگر سیستم عرضه و تقاضا در کشور با یکدیگر تناسب ندارند و این عدم رابطه مناسب باعث شده تا در حوزه درآمدها و هزینه‌ها بودجه دچار اختلال شود.
به عقیده دکتر دانش جعفری، بودجه در واقع پیش بینی درآمدها و هزینه‌هاست. چون بودجه یک سال قبل از اجرا تنظیم می‌شود بنابراین شناخت کاملی نسبت به اینکه در سال آینده درآمدها چگونه است نداریم اما حدس می‌زنیم که درآمدها حدوداً چقدر خواهد بود. معمولاً بین پیش بینی و عملکرد منابع درآمدی با هم اختلاف پیش می‌آید. بنابراین اگر درآمدها کمتر از آن چیزی باشد که ما پیش بینی کردیم این می‌تواند یک منشاء کسری بودجه باشد. بخشی از کسری بودجه هم به هزینه‌ها برمی‌گردد. یعنی ممکن است درآمدها هم به اندازه کافی محقق شود اما هزینه‌های دولت بیش از آن چیزی باشد که در بودجه پیش بینی شده است. به عبارت دیگر دولت بیشتر خرج کند. خرج بیش از حد دولت هم منجر به کسری بودجه می‌شود.
دولت به جای صرفه‌جویی و قطع رانت‌ها و اصلاح نظام مالیاتی، بر روال مالوف سه دهه اخیر، با افزایش نرخ ارز و بهای خدمات خود تصمیم دارد تا کسری بودجه خود را بپوشاند.
به نظر می‌رسد دولت تا زمانی که در سیاست‌های خود تجدید نظر نکند و نتواند در زمان تدوین بودجه به ارزیابی دقیقی از درآمدها و هزینه‌ها برسد، مشکل کسری بودجه همچنان ادامه خواهد داشت.
