چرا تاجیک‌ها دنبال سردی روابط با مادر خود هستند؟
عضو ارشد شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی بخشی از دلایل سردی روابط تهران و دوشنبه در ماه‌های اخیر را ضعف در دیپلماسی عمومی ایران و کم توجه‌ای ما به حوزه آسیای میانه دانست و گفت: متاسفانه دولتمردان تاجیکستان با تعقیب یک سیاست غلط، موجب نفوذ وهابیت سعودی در کشور خود شده که و این رویکرد کشور تاجیکستان را به طرف افراطی‌گری سوق خواهد داد.
چندی است دولت تاجیکستان در قبال جمهوری اسلامی ایران اقداماتی انجام داده که به نظر می‌رسد این رویکرد احتمالا در کاهش سطح مناسبات دوشنبه با تهران تعریف شده باشد.
پیش از این یک دادگاه در پایتخت تاجیک‌ها با صدور حکمی فعالیت کمیته امداد امام خمینی(ره) را رسما در این کشور ممنوع کرد. این در حالی است که چند ماه بعد از توقف کار دفاتر کمیته امداد، ۲ مؤسسه فرهنگی و اقتصادی وابسته به سفارت جمهوری اسلامی با درخواست مقامات تاجیکستان تعطیل شد. اما در تازه ترین اقدام، وزارت کشور تاجیکستان، ایران را به حمایت از تروریستهای تاجیکی متهم کرد.
نظر به تداوم رویکرد غیر سازنده دوشنبه در سیاست خارجی نسبت به ایران، گفتگویی با یکی از فعالین کهنه کار عرصه سیاسی کشور در حزب مؤتلفه و عضو شورای مرکزی کمیته امداد حضرت امداد ترتیب دادیم و به تحلیل و چرایی بروز اختلاف پیش آمده میان ایران و تاجیکستان پرداخیتم.
حمیدرضا ترقی اظهار داشت: بخشی از اقدامات تاجیکستان ناشی از ضعف دیپلماسی ایران و کم توجهی روابط خارجی ما به حوزه کشورهای آسیای میانه مربوط می‌شود.
وی در بررسی علل تضعیف مناسبات دو کشور در چند سال اخیر افزود: برخی تعهدات عمرانی- اقتصادی از سوی ما متاسفانه در تاجیکستان عمل نشده و دولت در این زمینه خوب اقدام نکرده است. بطور نمونه سفیری که ایران در تاجیکستان قرار داده صرفا در کارهای فرهنگی تخصص داشته و به حوزه‌های دیگر توجه‌ای نشده است.
این تحلیلگر روابط بین‌الملل در حزب مؤتلفه، با اشاره به سابقه مناسبات جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان در گذشته، خاطر نشان کرد: در دولت نهم و دهم دیدارها و مذاکراتی با امامعلی رحمان رییس جمهور تاجیکستان داشتیم و وی ایران را بارها به مثابه مادر کشور خود قلمداد می‌کرد. از طرفی به خاطر اشتراکات دینی- زبانی و فرهنگی که بین دو کشور وجود دارد، جمهوری اسلامی ایران را بزرگترین پشتوانه تاجیکستان به حساب می‌آورد.
ترقی با گریزی به تعلل ایران در یکی از پروژه‌های عظیم عمرانی در تاجیکستان، تصریح کرد: ما یک تونلی حد فاصل دوشنبه و یکی از شهرهای مهم تاجیکستان احداث کردیم که برای اتمام این پروژه زمانی طولانی صرف شد و موجب نارضایتی مردم و رییس جمهور این کشور گشت. آنها انتظار داشتند برای توسعه و آبادانی کشورشان ایران نقش بهتری از خود به نمایش بگذارد.
عضو شورای مرکزی کمیته امداد، عملکرد نمایندگی این سازمان در کشور تاجیکستان را بسیار مطلوب ارزیابی کرد و گفت: دفاتر امداد تنها نهادی بود که همه وزرای دولت میزبان از نحوی فعالیت آن رضایت کامل داشتند.
وی با نگاهی به اقدامات صورت گرفته در دوره وزارت سید پرویز فتاح وزیر وقت نیرو و رییس کنونی کمیته امداد، ابراز اشت: وزارت نیرو در زمان تصدی فتاح یک پروژه خوب سدسازی داشت که در زمان خودش انجام شد.
ترقی در ادامه ریشه سردی روابط ایران و تاجیکستان را در سوء برداشت مقامات دوشنبه در پی دعوت ایران از یکی از فعالین سیاسی تاجیک دانست و تصریح کرد: جمهوری اسلامی در گذشته از محی الدین کبیری رهبر نهضت اسلامی برای حضور در ایران دعوت بعمل آورد. اما دولت تاجیکستان بخاطر گرایشات احتمالی این نهضت به اخوان المسلمین به اشتباه تصور کرد که ما بدنبال جریان سازی در این کشور هستیم.
وی در رد هرگونه انگیزه سیاسی جمهوری اسلامی ایران از این دعوت افزود: اتفاقا وقتی ما یک حزب سیاسی به کشور دعوت می‌کنیم این به آن معناست ما کلیت نظام را به رسمیت شناخته و با ارتباط با احزاب قصد تحکیم مناسبات دو دولت را داریم.
ترقی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران حتی یک بیمارستان در تاجیکستان احداث کرد که به دست خود رحمان رییس جمهور این کشور تاسیس شد، خاطر نشان کرد: بی تردید کاهش سطح مناسبات خواست اصلی مردم تاجیکستان نیست و نزدیکی های فرهنگی و زبانی با ما موجب شده اهالی تاجیک به لحاظ قلبی و عاطفی خود را خود را جزو خراسان بزرگ بدانند.
وی در تشریح یکی از دلایل اصلی تضعیف روابط تهران و دوشنبه تاکید کرد: متاسفانه در خلال سردی روابط دو کشور، عربستان سعودی از فرصت استفاده کرده و با ارایه یک کمک مالی هنگفت به دولت تاجیک در جهت توسعه این کشور آنها را بسوی خود جذب کرده است.
این فعال سیاسی پرداختن به نقش مخرب ریاض در رابطه ایران و تاجیکستان اظهار داشت: مقامات سعودی با این اقدام تلاش دارند بین تهران و دوشنبه بعنوان دو دوست قدیمی فاصله بیاندازد. دقیقا رویکردی که آنها در قبال جیبوتی و کومور داشتند که نهایتا منجر به تعطیلی سفارت این دو کشور در ایران شد.
ترقی افزود: در چنین شرایطی شایسته است دولت بیش از گذشته به بسط و توسعه روابط طرفین اهتمام داشته باشد. بر خلاف قبل هنوز وزیر خارجه ما به تاجیکستان سفر نکرده است. در حالی که مردم این کشور به گسترش رابطه با ایران علاقه مند هستند.
وی در واکنش به ادعای اخیر تاجیکستان مبنی بر دخالت ایران در اقدامات تروریستی در داخل این کشور، این ادعا را کاملا خلاف واقع خواند و گفت: جمهوری اسلامی ایران یکی از بزرگترین مبارزان ضد تروریست در دنیا بوده و همواره در محکومیت اقدامات تروریستی در هر گوشه از جهان تلاش وافر کرده است. لذا هیچ نهادی در ایران سیاست حمایت از تروریسم را در پیش نمی‌گیرد.
عضو ارشد حزب مؤتلفه اسلامی با تاکید بر اینکه هدف جمهوری اسلامی ایران از دعوت جریان‌های سیاسی یک کشور از جمله تاجیکستان به رسمیت شناختن کلیت آن نظام است، خاطر نشان کرد: معتقدیم ارتباط با افکار و اندیشه‌های مختلف یک کشور می‌تواند در خلال مذاکرات و نشست‌ها باعث تعدیل افراط‌گرایی شود.
این کارشناس روابط بین‌الملل که پیشینه توسعه روابط بین کشورها از طریق تبادل نظر با احزاب سایر دول را در کارنامه دارد، استراتژی امامعلی رحمان در پیوند وهابیت با مسمانان تاجیک را اشتباه توصیف کرد و افزود: این رویه حتما افراطی گری میان مسلمانان این کشور را موجب خواهد شد. در حالی که تاجیکستان مسلمانان خود را بیش از همه به مردم ایران نزدیک می‌داند ولی متاسفانه عربستان با سیاست‌های مالی خود برخی از کشورها از جمله تاجیکستان را اغوا کرده است.
منبع: جام جم آنلاین
