بحران آب و فاضلاب و مرگ خاموش فلات ایران

جهان اقتصاد نوشت: درباره علل بروز کم آبی و خشک‌سالی، به‌دلیل تغییرات اقلیمی و گرم شدن زمین در اثر استفاده از سوخت‌های فسیلی بارها بحث شده، لذا ما در این مقال کوتاه راه حل‌های کوتاه مدت و بلندمدت را به مسئولان ذیربط پیشنهاد می‌کنیم. اگر چه در روزهای اخیر شاهد مصاحبه‌ها و نصب پلاکاردهای بزرگ هشدار وضعیت در سطح شهرها با موضوع بحران کمبود آب شیرین هستیم، اما تجربه برای نگرفتن یارانه‌ها نشان داد که اصولا مردم ایران به دلیل رشد در اقتصاد دولتی و رانتی زیر بار مسئولیت پذیری نمی‌روند و لذا پیشنهادات خود را بشرح ذیل ارائه می‌نماییم:

۱- در اسرع وقت قیمت آب لوله کشی تهران و شهرهای بزرگ بصورت پلکانی به ده تا بیست برابر قیمت فعلی افزایش یابد تا مردم، خود مصرف را مدیریت کنند.

۲- طبق گزارش‌ها حدود سی درصد آب تهران و برخی شهرها به دلیل فرسوده بودن لوله‌های انتقال آب، نشت می‌کند، لذا تعویض فوری آن‌ها ضروری است.

۳- با هماهنگی وزارت کشاورزی از کشت محصولات زراعی که آب‌بری زیادی دارند جلوگیری شود. روش آبیاری سنتی غرقابی با برنامه‌ای پنج ساله به آبیاری قطره‌ای و موضعی تبدیل شود و صدالبته تغییر در سیاست‌های توسعه کشاورزی در بسیاری از بخش‌ها به دلیل مصرف نود درصد آب کشور و عدم توجیه اقتصادی ضروری به نظر می‌رسد.

۴- شهرداری‌ها موظف شوند از کاشت چمن و درختچه‌ها و گل و گیاه که باعث کمبود منابع زیرزمینی آب شیرین می‌شود، خودداری کنند. توصیه دیگر به شهرداری‌ها بخصوص شهرداری تهران این است که در بحث تراکم فروشی و صدور پروانه ساخت برج، اول از همه به فکر تامین آب و سیستم تصفیه فاضلاب آن‌ها باشد.

۵- شهرک‌های صنعتی و مجتمع‌های مسکونی مکلف شوند سیستم جمع‌آوری، انتقال و تصفیه فاضلاب محلی داشته باشند.

۶- سیستم عمومی جمع آوری، انتقال و تصفیه فاضلاب شهری در تهران و سایر شهرها سریعا اجرا شود. البته پیشنهاد می‌کنیم از مدل‌های امتحان شده مانند شبکه فاضلاب آلمان، الگوبرداری شود که حدود شصت درصد فاضلاب را به چرخه مصرف برمی‌گردانند. در برخی کشورها بیش از هشتاد درصد فاضلاب به آب قابل استفاده تبدیل می‌شود.

روش کنونی لوله‌گذاری، متاسفانه روش درستی نیست و قرار نیست ایجاد شبکه فاضلاب به شکل رفع تکلیف انجام شود. فاضلاب به دلیل اهمیت و ارزشی که در حال حاضر پیدا کرده است خود به‌عنوان منبعی برای تامین آب مورد نیاز مردم در آینده نزدیک، بشمار خواهد رفت بنابراین طراحی و اجرای کاملا علمی و اصولی و مشاورت انجمن مهندسین آب و فاضلاب ایران و آلمان می‌تواند در اجرای طرح جمع آوری، انتقال، تصفیه و برگشت به چرخه مصرف فاضلاب‌های خانگی و صنعتی موثر باشد.

۷- شهرداری‌ها و مسئولان دولت سریعا فکری به‌حال کارواش‌های مستقر در سطح شهر و بیمارستان‌ها بنمایند. فاضلاب تولیدی این اماکن با مواد آلاینده تمامی منابع آب‌های زیرزمینی را آلوده می‌کنند، پیشنهاد مشخص این است که سریعا مساله نصب سیستم تصفیه اولیه فاضلاب در این مکان اجباری شود و کنترل دقیق بر حسن اجرای کار توسط سازمان حفاظت محیط زیست صورت گیرد.

۸- شیوه جمع‌آوری آب باران برای مصارف آتی به‌صورتی عملی سازماندهی شود و در منازل یا کارخانجات با تغییراتی در شیوه دفع آب باران، آن را در منابعی برای مصارف آتی انبار کنند.

۹- آموزش جلوگیری از بوجود آمدن آب و فاضلاب و  استفاده بهینه از آن از همین الان در مدارس، دانشگاه‌ها، رسانه ها، تلویزیون و رادیو آغاز گردد.

دوستان! بحران آب و فاضلاب جدی است. با به فراموشی سپردن مسائلی که بروز آن اجتناب ناپذیر است، امکان وقوع آن از بین نمی رود.

اگر همین امروز بحران آب و فاضلاب را جدی نگرفته و آن‌را در مدتی کوتاه حل نکنیم، دور نیست که شاهد مرگ تهران و سایر شهرها و روستاهای فلات ایران باشیم.

سعید  منصورافشار-تحلیل‌گر اقتصادی