راه سخت ولیعهد

جهان اقتصاد نوشت: بعد از آنکه محمد بن سلمان از سوی پدرش و در یک اتفاق عجیب، ولیعهد عربستان سعودی شد، عده ای از همان ابتدا معتقد بودند که این کشور دچار بحران تازه ای خواهد شد.

بحران هایی که به دو دسته تقسیم بندی می شدند: بحران خارجی و بحران داخلی.

بحران خارجی این انتخاب بیشتر در مسئله خاورمیانه قابل مشاهده خواهد بود زیرا محمد بن سلمان از دسته گروه های افراطی در عربستان است و خود او نیز یکی از تئوریسن‌های سیاست‌های این کشور به شمار می رود. تفکر افراطی او باعث شده تا شرایط یمن هر روز بدتر از گذشته شود و چالش های جدید تری را در این کشور به وجود آورده است به طوری که بسیاری از مجامع بین المللی از خطر بروز قحطی در این کشور هشدار داده اند.

از یمن که بگذریم، تفکرات فکری او در مواجهه با ایران نیز قابل بحث است. تفاوت میان ایران و یمن بسیار گسترده است و قطعا حاکمیت عربستان سعودی نمی تواند تصمیمی یکسان در قبال این دو کشور بگیرد.

محمد بن سلمان که این روزها به عنوان وزیر دفاع در عربستان مسئول بسیاری از تنش های خاورمیانه است، در گذشته مواضعی تند را در مقابل ایران گرفته است و همین صحبت ها باعث شده تا عده ای پیش بینی کنند که شرایط خارومیانه بحرانی تر می شود. اما مسئله عربستان به یمن و ایران ختم نمی شود و به نظر می رسد عربستان با مشکلات عدیده ای مواجه است. اینکه عربستان متحدانی متعهد در منطقه برای خود دارد صحیح است اما باید گفت که برخی از کشورها نیز به شدت با سیاست های تنش زای عربستان مخالف هستند. ترکیه نیز می تواند گزینه بعدی برای عربستان باشد.

گزینه ای که با یمن و ایران متفاوت است و باید برای آن هم  برنامه ای جداگانه طراحی شود. ترکیه به علت آنکه از شرایط اقتصادی خوب بهره مند است و روابط خارجی نسبتا خوبی با کشورهای جهان حتی با وجود تنش های این روزهای آنکارا با برخی کشورها، دارد زیر بار دخالت ها و قدرت طلبی های عربستان و به خصوص محمد بن سلمان نخواهد رفت.

کشور بعدی که  این روزها عربستان را به چالش جدی انداخته است، قطر است.

شاید در نگاه اول به نظر برسد که قطر بازنده بی چون و چرای کشمش های کشورهای عربی باشد، اما اگر دقیق تر بررسی کنیم می بینیم که عربستان هم می تواند در همین گرداب گرفتار شود.

گرچه دعوای عربی میان عربستان و قطر ریشه دار است، اما نکته قابل توجه اینجاست که اگر این روزها این دعوا شدت بگیرد ممکن است کشوری را قربانی کند.

حال در روابط خارجی باید منتظر ماند و دید که محمد بن سلمان چه رویکردهایی را اتخاذ می کند. اگر بنا باشد که به روال سابق خود در پست وزارت دفاع پیش برود آینده خوبی در انتظار این منطقه پر تنش انتظار نمی رود.

اما اگر در بحث سیاست خارجی گذر کرده و سیاست داخلی عربستان را موشکافی کنیم، خواهیم دید که شاید مشکلات داخلی پیچیده تر از مشکلات خارجی عربستان سعودی باشد.

بعد از انتخاب محمد بن سلمان و تغییر قانون در انتخاب ولیعهد، به نظر می رسید که سایر قدرتهای عربستان در مقابل این اتفاق می ایستند.

در مراسمی که برای معرفی محمد بن سلمان برای ولیعهدی برگزار شد، یکی از شاهزادگان سعودی صحبت نسبتا تندی را با محمد بن سلمان داشت که توسط یکی از محافظان ولیعهد با شاهزاده سعودی برخورد شد.

خبرها حاکی از آن است که ملک سلمان و پسرش برخی از مخالفان را در حبس خانگی قرار داده اند تا بتوانند از وجود هر گونه درگیری جلوگیری کنند.

سلمان بن عبدالعزیز شاه سعودی چهارشنبه گذشته محمد بن نایف ولیعهد خود و وزیر کشور سعودی را از تمامی پست هایش عزل کرد و فرزند خود محمد را به عنوان ولیعهد جدید بر گزید.

روز گذشته نیز بیست و یک نفر از شاهزاگان سعودی با ارسال نامه ای به سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان به طور رسمی نسبت به انتخاب محمد بن سلمان به عنوان ولیعهد این کشور اعلام مخالفت کردند.

به گزارش  پایگاه خبری العهد، شاهزادگان بلندپایه سعودی در این نامه نسبت به پیامدهای خطرناک این امر بر آینده حاکمیت آل سعودی درعربستان و ایجاد شکاف و اختلاف در میان سران سعودی و فروپاشی رژیم حاکم بر این کشور هشدار دادند.

این نامه موج اعتراض ها و نارضایتی های گسترده در میان شاهزادگان سعودی نسبت به عزل و نصب های صورت گرفته توسط شاه عربستان را برملا کرد.

بیست و یک شاهزاده سعودی که از مقامات بلندپایه عربستان به شمار می روند، تاکید کردند که انتخاب محمد بن سلمان به عنوان شاه آینده این کشور حاکمیت آل سعود را با آینده مبهم روبرو خواهد کرد.

آنان همچنین خاطرنشان کردند که این اقدام با ‘نظام و ساختار بیعت در خاندان حاکم برعربستان منافات دارد.

بندر بن سلطان، متعب بن عبد الله، ترکی الفیصل، ولید بن طلال، محمد بن نواف و خالد بن ترکی برجسته ترین شاهزادگان امضا کننده این نامه را تشکیل می دهند.

علیرضا امامی فرد