زیان مخفی شده بانک تجارت، در میان اوراق سهامداران

به گزارش ایلنا به نقل از جهان اقتصاد، سال ۹۵ را میتوان به عنوان بدترین سال بانکی ها در نظام اقتصادی ایران انتخاب کرد گزارش های غیر استاندارد مخفی کردن زیان های صورت های مالی، امیدواری بی دلیل سهامداران و بسته شدن سهام بانک ها از مهمترین اتفاقات این روزهای بانکی های ایران می باشد. روزهایی که با سردرگمی سهامداران، تعجب مردم و سکوت سازمان های نظارتی پیش می رود آرام  آرام از خاطر مردم رخت بر خواهد بست اما آنچه این روز ها سهامداران بانکی را بیش از پیش نگران کرده است بازگشایی سهام بانک های بزرگ ایرانی می باشد بانک هایی که به مانند شیمیایی ها دیر باز شدن و وقتی که بازگشایی شدن سهامداران خود را به شدت آزرده خاطر کردند شاید این رسم بازار سرمایه است که هر کسی دیر به بازار بیاید بد به بازار خواهد آمد

آنچه اتفاق افتاده است آن است که بانکی به مانند تجارت بعد از چندین سال روند سود سازی مثبت به یکباره زیان ساز شده و چرخه دیگری را در پیش می گیرد حال به بررسی بانک تجارت در این مجموعه سریال بانکی های جهان اقتصاد پرداخته خواهد شد

 تا کنون دو بانک (صادرات و ملت ) در این بخش بررسی شده است

• معرفی بانک

بانک تجارت از ادغام ۱۱ بانک ایران و انگلیس ، بین المللی ایران و ژاپن ، تجارتی ایران و هلند، ایران و خاورمیانه ، اعتبارات ایران، بازرگانی ایران، ایرانشهر، صنایع ایران، شهریار، ایرانیان و کار با سرمایه ای بالغ بر ۳۹ میلیارد ریال در تاریخ ۵۸/۰۹/۲۹تاسیس و در قالب شرکت سهامی خاص با مالکیت دولت جمهوری اسلامی ایران در اداره ثبت شرکت ها به ثبت رسید و سپس در سال ۱۳۶۰ بانک ایران و روس نیز به آن ملحق گردید. پیرو ابلاغ سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی ، سهام بانک تجارت به عنوان یکی از بانک های دولتی مشمول واگذاری ، آماده عرضه در بورس شد. تغییر شخصیت حقوقی بانک به سهامی عام و جایگزینی اساسنامه جدید در تاریخ  ۸۷/۱۲/۰۳ در اداره ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری ثبت و آگهی گردید و از تاریخ ۸۸/۰۲/۲۸در بازار بوس قیمت خورد و معامله شد.

بانک تجارت با سرمایه ای معادل ۴۵٫۷۰۰ میلیارد ریال و با دارا بودن حدود ۱۹٫۰۰۰ نفر پرسنل در بیش از ۱۸۰۰ شعبه ریالی و واحد ارزی در سراسر کشور، مشغول به کار میباشد براساس اعلام بانک مرکزی در سال ۱۳۹۴، بانک تجارت رتبه نخست در اجرای مقررات مبارزه با پول شویی در بین هشت بانک بزرگ کشور را بدست آورد. هم اکنون این بانک به ارزش بازاری ۴۵۸۸۲ میلیارد ریال و ۱۷۱۷ شعبه در داخل و خارج در حال فعالیت است.

• شرکتهای زیر مجموعه بانک

بانک تجارت شرکت های زیادی را در پرتفوی بورسی و غیر بورسی خود قرار داده است این بانک یکی از فعال ترین بانک های فعال   در حوزه اقتصادی و سرمایه گذاری در ایران می باشد. فعالیت این بانک در زمینه های مختلفی شرکت‌داری بسیار متنوع است و از انبوه سازی تا تولید برق و آرد را در بر می‌گیرد. اینکه تاثیر هر یک از شرکت ها چه تاثیری در روند سود سازی بانک تجارت خواهد داشت و کدامیک از شرکت ها در افزایش سود آوری این بانک موثر است مشخصا در فرصتی دیگر بررسی و ارائه خواهد شد.

هم‌ اکنون شرکت‌های «شرکت سرمایه‌گذاری و ساختمانی تجارت»، «سیمرغ»، «آرتا تجارت زرین»، «گروه صنعتی و معدنی سیمان تجارت مهریز»، «گروه صنایع کاغذ پارس»، «آرد تجارت»، «فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه»، «خدمات مسافرتی و توریستی آهوان»، «بیمه معلم»، «ایران پوپلین»، «شهر صنعتی البرز»، «صندوق مالی توسعه تکنولوژی ایران»، «خدمات تجارت»، «ساختمانی عمرانی عامری»، «مولد نیروگاهی تجارت فارس»، «بازرگانی چابک تجارت»، «پتکین»، «زیست خاور»، «عمرانی تجارت»، «بهره‌برداری تولید برق فارس» و «مهندسین مشاور تجارت» زیر مجموعه بانک تجارت قرار دارند. بیشترین میزان سرمایه گذاری بانک تجارت در شرکتهای بورسی مربوط به شرکت سرمایه گذاری ملی است . این شرکت در سال ۹۴ ، ۸۰ درصد از سود سهام پیش بینی خود را محقق کرده و در سالهای قبل نیز بیش از ۵۰ درصد از این سود را محقق کرده است. روند سود سازی شرکتهایی که بانک تجرات سهامدار انهاست میتواند به سودسازی این بانک از طریق سرمایه گذاری کمک کند. در شرکتهای غیر بورسی نیز بانک تجارت بیش از ۹۰ درصد سهام این شرکتها را دارا میباشد. در مجموع میزان سرمایه گذاری بانک تجارت در شرکتهای نام برده در جدول زیر  ۴۶۸۵۶۹۰۹ میلیون ریال بوده که ۴٫۱ درصد از دارایی های بانک تجارت را شامل میشود.

• بررسی عملکرد صورتهای مالی بانک

با توجه به تغییرات قابل توجه صورت های مالی بررسی دوره ای این صورت ها چندان مسمر ثمر نخواهد بود و نتیجه ای درست در بر نخواهد داشت از این رو بخشی از صورت های مالی چند دوره گذشته این بانک را بررسی خواهیم کرده

بخش قابل توجه از قسمت دارایی های جاری اقلام ترازنامه بانک تجارت مربوط به مطالبات بانک تجارت از دولت، بانک مرکزی و بانک ها و موسسات اعتباری می باشد.

میزان مطالبات بانک تجارت از سال ۱۳۹۰ تا کنون رو به افزایش بوده است و تا دوره ۹ ماهه امسال در بیشترین مقدار ۵ سال اخیر رسیده است. از سال ۹۲ میزان مطالبات از سایر بانکها و موسسات اعتباری روندی کاهشی داشته است اما مطالبات از دولت به روند افزایشی ادامه داده به طوری که در دوره ۹ ماهه سال ۹۵ ، رشدی ۱۵ برابری نسبت به سال مالی ۹۰داشته است. در سال ۹۴ میزان ۱۷ درصد از دارایی های بانک را مطالبات دولت تشکیل داده که در سال ۹۵ این میزان به ۲۱ درصد رسیده است. با توجه به عدم بازپرداخت این معوقات توسط دولت و همچنین افزایش سالانه ان انتظار میرود میزان مطالبات مشکوک الوصول این بانک افزایش یابد. اگر این مطالبات بازپرداخت شود منابع نقد بانک تجارت افزایش یافته و از این افزایش میتوان در سرمایه گذاری های سودآور و ارائه وام به شرکتهای داخلی استفاده کرد. بانک علاوه بر بدهی دولت سود ناشی از معوقات این بدهی را نیز به آن اضافه کرده است در حالیکه دولت حداقل درباره نرخ سود آن مخالفت میکند.

• هزینه مطالبات مشکوک الوصول به کل هزینه های بانک:

این نسبت نشان میدهد چند درصد از هزینه های بانک مربوط به مطالبات مشکوک الوصول است. به جز سال ۹۳ این نسبت بالا است. به این معنا که بانک نتوانسته در اعتبارسنجی و وصول مطالبات خود کارا باشد.

• نسبت کفایت سرمایه:

این نسبت توانایی بانک در جهت پوشش ریسک حاصل از فعالیتهای خود را نشان میدهد. به جهت جلوگیری از ورشکستگی و کاهش ریسک عدم پرداخت سود سپرده ها بانک مرکزی حداقل این نسبت را ۸ درصد قرار داده است. با توجه به جدول شماره ۳ نسبت کفایت سرمایه در سالهای ۹۲و ۹۳ از حداقل الزامات بانک مرکزی (۸ درصد)  بیشتر میباشد. بانک در این دو سال به علت افزایش توانایی در پوشش ریسک مالی میتوانست تسهیلات بیشتری اعطا کند و سود را به وسیله افزایش در درآمد مشاع (افزایش در تسهیلات اعطایی) بهبود بخشد. اما همانطور که مشاهده میکنید طی دو سال گذشته این نسبت کمتر از حداقل الزامات است.