رختی برای نوعروس

به گزارش ایلنا به نقل از شهروند؛ پارسال ١٥ لباس عروس به سازمان‌های خیریه داده بودند تا زنانی که توانایی مالی برای خرید ندارند هم رخت سفید بپوشند و راهی خانه بخت شوند اما تابستان امسال تصمیم تغییر کرد. مدیریت مزون «سونیا»، لباس‌های عروس را برای استفاده رایگان عروس‌ها در شبکه‌های اجتماعی تلگرام و اینستاگرام آگهی کرد و تنها در عرض دو هفته ١٠ لباس سفید به تن ١٣ عروس رفت؛ عروس‌هایی که بیشتر از شهرهای کوچک در استان‌های محروم زاهدان، خراسان‌جنوبی یا استان‌های جنوبی مشتری لباس‌ها هستند.

دیوار، دیوار مهربانی بود پارسال. تنها تهران نبود، دیوارها در همه شهرها معروف شده بود. حالا اما صاحبان یک مزون در یکی از مناطق شمالی تهران رسم قشنگ‌تری به راه انداخته‌اند و لباس‌های گرانقیمت عروس را برای استفاده رایگان به عروس‌های نیازمند، سازمان بهزیستی و خیریه‌ها اهدا می‌کنند. مردم در آن زمان لباس‌هایشان را روی دیوارهای رنگی می‌گذاشتند و بعضی دیگر لباس‌هایی را که نیاز داشتند، از روی میخ برمی‌داشتند؛ جنبشی که به‌سرعت همه‌گیر شد و رسانه‌های بین‌المللی هم آن را بازتاب دادند. تارنمای روزنامه ایتالیایی «لارپوبلیکا» در کنار یک گزارش تصویری از این دیوارها نوشت: «بخش‌هایی از دیوارهای شهرهای مختلف ایران به نیازمندان اختصاص یافته است.» اما دیگر از آن دیوارهای رنگارنگ خبری نیست. دیوارها را با حلال رنگ شستند. لباس‌ها و کفش‌ها هم از کنار خیابان جمع شد. سرنوشت این جنبش هم فراموش شد، اما خیرخواهی در بین تعدادی از ایرانی‌ها تمام نشد؛ در میان مردم همچنان حرکت‌های خودجوشی هست که شاید به اندازه آن ماجرا، آن‌قدر در بوق و کرنا نشود اما  وجود دارد. حالا عروس‌هایی که توانایی تهیه لباس سفید بخت خود را ندارند هر کدام به یک طریقی، دوست، آشنا یا شبکه‌های اجتماعی این مزون لباس عروس را پیدا می‌کنند تا بعد از بررسی‌های دو‌جانبه لباس عروس رد و بدل شود. مسئولان مزون‌های خَیّر، مشخصات خانواده‌های متقاضی را بررسی می‌کنند تا مطمئن شوند که نشانی‌ها واقعی است؛ متقاضیان هم لباس‌های مورد پسند را از مجموعه ١٠ موردی عروس انتخاب می‌کنند. قیمت لباس‌ها آن‌طور که «سونیا صادقی»، مدیر این مزون لباس عروس به «شهروند» می‌گوید از ٣‌ میلیون تومان شروع می‌شود تا ٣٠ میلیون. ایده اجاره رایگان لباس عروس به خانواده‌های نیازمند ایده تازه‌ای است که به گفته او دخترهای جوان محروم استقبال خوبی از آن کرده‌اند: «دختران زیادی وجود دارند که نیاز به لباس عروس دارند، اما شاید امکان مالی برای تهیه آن نداشته باشند به همین دلیل سعی شد تا لباس‌هایمان را در اختیار آنان قرار دهیم. البته قیمت لباس‌هایمان بالاست و تقریبا همان مواردی است که به‌طور عادی اجاره می‌دهیم. شاید لباس عروس برای خیلی از خانواده‌ها چیز غیر قابل دسترس و درواقع یک آرزوی دست‌نیافتنی نباشد اما خرید یا اجاره آن برای کسانی که رنج زیادی بابت تهیه خورد و خوراک و نیازهای اولیه خود متحمل می‌شوند، سخت است.»

همه ماجرا از آن‌جایی آغاز شد که هر فصل تعدادی لباس عروس به فروش می‌رفت یا اجاره داده می‌شد اما تعدادی دیگر همچنان برای صاحبان مزون باقی می‌ماند. اوایل تعدادی از لباس‌های عروس به خیریه‌های فعال در حوزه مراسم ازدواج داده می‌شد اما به گفته صادقی، با این اقدام دیگر مزون از چرخه کمک خارج می‌شد: «وقتی لباس‌های عروس را به خیریه‌ها می‌دادیم دیگر از سرنوشت آن باخبر نمی‌شدیم. اما بعد متوجه شدیم که ممکن است بعضی از افراد نیازمند به لباس عضو هیچ خیریه، نهاد یا سازمان حمایتی نباشند. از سوی دیگر، آخر هر ماه تعدادی لباس عروس داشتیم که می‌توانست به عروس‌های همسن و ‌سال خودمان کمک کند، بنابراین تصمیم گرفتیم گزینه‌ای را برای افراد کم‌بضاعت در نظر بگیریم. از دیگران هم خواستیم اگر اشخاصی را با این شرایط می‌شناسند به ما معرفی کنند تا لباس‌ها عادلانه بین افراد مستحق تقسیم شود.»

او هم معتقد است که تهیه لباس عروس برای همه افراد جامعه آسان نیست: «هنوز هم خانواده‌هایی هستند که حتی برای تأمین مایحتاج اولیه خود با مشکل مواجهند و برای این افراد تهیه لباس عروس یک آرزوی دست‌نیافتنی است.»

وقتی صحبت از لباس عروس رایگان می‌شود لباس‌های ارزان و کهنه، نخستین تصویری است که به ذهن می‌رسد اما صادقی از لباس‌هایی حرف می‌زند که قیمت پایه آنها از ٣ و نیم میلیون تا ٣٠ میلیون تومان است: «پارچه‌هایمان ایرانی، وارداتی و از همه نقاط دنیاست و مطابق با سلیقه، بودجه مالی، شرایط مراسم و ظاهر فرد لباس را طراحی و آماده می‌کنیم تا به صورت کاملا رایگان در اختیار کسانی که خواستار آن هستند، قرار دهیم. حتی هزینه خشکشویی لباس‌ها را هم خودمان پرداخت می‌کنیم.» صاحبان این مزون‌ سال گذشته لباس‌ها را در اختیار خیریه‌ها قرار می‌دادند اما بعد بنا به دلایلی که عنوان شد تصمیم بر این شد تا شکل جدیدی را امتحان کنند. او توضیحات بیشتری در این‌باره داد: «این امکان را فراهم کردیم تا افراد نیازمند از راه دور هم امکان برخورداری از لباس‌ها را داشته باشند، حتی گفتیم که نیازی نیست برای پرو لباس به تهران بیایند. تا همین حالا هم چندین لباس برای شهرهای خیلی کوچک و دور ازجمله زاهدان فرستاده‌ایم. آنها هم لباس را برای مراسم استفاده کردند، بعد با پست برای ما فرستادند و تمام هزینه‌های پست رفت و برگشت را هم مزون پرداخت کرده است. فقط از آنها درخواست می‌کنیم تا در صورت امکان یک عکس یادگاری برای مزون ما ارسال کنند.»

حالا همان‌طور که سایر مشتری‌های مزون از طریق شبکه‌های اجتماعی مجازی جذب می‌شوند، افرادی هم که توان مالی برای تهیه لباس ندارند، به این شبکه معرفی می‌شوند: «از طریق تلگرام، اینستاگرام یا دوست و آشنا این افراد به ما معرفی می‌شوند. گاهی هم مشتری‌هایمان ارتباط مزون با افرادی را که نیازمند به این لباس‌ها هستند، برقرار می‌کنند. تا همین حالا هم هیچ سازمان و نهادی از ما حمایت نکرده و البته تبلیغ و آگهی از طریق رسانه‌های دیگر هم در کار نبوده است. با وجود امکانات و اطلاع‌رسانی اندک، استقبال خوبی هم از این حرکت شده است.»

در صفحه اینستاگرام این مزون متنی به این شرح منتشر شده است؛ «جهت ترویج مهربانی و تقسیم داشته‌هایمان و تبدیل رویای دست‌نیافتنی دختران آبرومند سرزمینمان، در اقدامی بی‌سابقه تصمیم به اهدای رایگان تعدادی لباس عروس ارزنده به خانواده‌های نیازمند داریم. لطفا در صورت شناخت خانواده یا افراد واجد شرایط ما را در رسیدن به این منظور یاری فرمایید. به امید این‌که بتوانیم شادی شب رویاهای دختران سرزمینمان را صد چندان کنیم. »

پست‌ها و لایک‌های مجازی این بار بیشتر از ١٣ عروس را با لباس رایگان به خانه بخت فرستاده است که البته همه این تقاضاها در سه هفته قبل از ماه محرم ثبت شده است. مدیر این مزون می‌گوید: «جمعیت هدف ما بیشتر شهرهای محروم و دور افتاده است؛ چون افراد مستحق‌تری در این مناطق زندگی می‌کنند. آدرس و مشخصات افراد متقاضی هم از طریق مسئول خرید مزون بررسی می‌شود تا فقط صحت آدرس و مشخصاتی که داده شده است، تأیید شود. صحت اطلاعات را بدون اینکه به متقاضیان بی‌احترامی شود، پیگیری می‌کنیم و لباس را برایشان می‌فرستیم. خیلی هم برایمان مهم نیست که حتما فقیر باشند، همین که مطمئن شویم نیازمند هستند و توانایی تهیه لباس عروس ندارند، کافی است. معتقدم کسی که تحت این عنوان با مزون تماس می‌گیرد، مطمئنا از عهده هزینه‌های لباس عروس خود بر نیامده است. چون هر عروسی در وهله اول دوست دارد با سلیقه شخصی خود لباسش را تهیه کند و به نظر نمی‌رسد که کل قضیه دروغ باشد. البته مواردی که به ما مراجعه کردند، بیشتر از ١٣ مورد بود و متاسفانه بعضی از آنها در مرحله بررسی حذف شدند؛ چون مشخصات و آدرس آنها درست نبود. خب ما هم فکر می‌کنیم اگر مستحق واقعی نباشند، باید رد شوند تا حق دیگران ضایع نشود. »

البته آن‌طور که از حرف‌های صادقی برمی‌آید، به افرادی که از شهرهای دورتر و محروم‌تر تماس می‌گیرند، اعتماد بیشتری وجود دارد: «وقتی خانمی از روستای کوچکی در زاهدان تماس می‌گیرد و شماره منزل شخصی می‌دهد ما شماره را چک می‌کنیم؛ همین که آدرس درست باشد، لباس را می‌فرستیم اما بررسی‌های بیشتری درباره شهرهایی مانند کرج، شهریار و ورامین انجام می‌دهیم.»

بیشتر کسانی که برای تهیه لباس با این مزون تماس گرفته‌اند، از شهر زاهدان بوده‌اند؛ اما موارد دیگری هم از خراسان و شهرهای جنوبی کشور در میان متقاضیان وجود داشته است. افرادی هم که نزدیک تهران هستند، می‌توانند به محل مزون بروند و به صورت حضوری و با سلیقه شخصی لباس عروس را انتخاب کنند تا این تصور ایجاد نشود که لباس‌ها تحمیلی و زوری است. صادقی می‌گوید: «تنها مزونی هستیم که لباس‌های عروس را به‌طور رایگان در اختیار مردم قرار می‌دهیم. ‌سال گذشته هم که لباس‌ها را به بهزیستی تحویل می‌دادیم، می‌گفتند که مزون دیگری این حرکت را انجام نمی‌دهد. چون لباس عروس، لباس گرانی است کمتر کسی سرمایه‌اش را به همین راحتی در اختیار دیگران می‌گذارد.»

در پیگیری‌های «شهروند» از هفت مزون لباس عروس دیگر مشخص شد چهار مورد از مزون‌ها در هیچ‌گونه فعالیت خیریه‌ای شرکت نداشتند و سه مورد دیگر هم به صورت جسته، گریخته اقداماتی از این دست انجام داده بودند. «سوده غفاری»، مدیر یک مزون در منطقه پاسداران تهران است و محدوده قیمتی لباس‌های آنها ٨٠٠‌هزار تا یک میلیون و ٢٠٠‌هزار تومان است. او در گفت‌وگو با «شهروند» اعلام آمادگی کرد که اگر مرکزی بخواهد با اهداف خیریه، لباس‌های عروس را جمع‌آوری کند از این کار استقبال می‌کند: «در صورت نیاز ما هم می‌توانیم لباس‌هایمان را به‌طور رایگان در اختیار دیگران قرار دهیم. هزینه دوخت هر لباس با یک بار اجاره آن تأمین می‌شود؛ بنابراین می‌توانیم آن را اهدا کنیم. در حال حاضر چند مورد از لباس‌های ما هم هست که تن مانکن بوده، یعنی تن هیچ کس نرفته است. پیش از این ٥ یا ٦ بار به صورت مشارکتی با دیگران این کار را انجام داده‌ایم؛ اما تا به ‌حال هیچ مرکزی برای جمع‌آوری لباس به ما مراجعه نکرده است.» «آرمیتا بامشاد»، مدیر مزون دیگری در تهران است که درباره کمک‌های مزون توضیحاتی کوتاهی دارد: «خیریه‌ای در اسلامشهر هست که لباس‌ها را به آنها ارزان‌تر می‌دهیم و درواقع پول اجرت را از آنها نمی‌گیریم.» «رضا وکیلی» هم که مدیر مزونی در تهران است، می‌گوید: «یک بار از موسسه امام علی مراجعه کردند و ما چند لباس به صورت رایگان به آنها دادیم تا اگر آدم‌های نیازمند را می‌شناسند به آنها را بدهند. ‌سال گذشته هم حدود ٣٠ تا ٤٠ لباس عروس را به موسسه جواد ائمه قم اهدا کردیم؛ اما مستقیما امکان اقدام برای این کار نداریم، چون امکان تحقیق و پیگیری برای اثبات حقانیت تقاضاها نداریم آن هم در شرایطی که اعتماد برای حرکت‌های اینچنینی از جامعه سلب شده است. می‌دانید که افراد زیادی هستند که صداقت ندارند و درباره نیازهای خود دروغ هم گفته‌اند بنابراین ترجیح می‌دهیم موسسات خیریه‌ای که در این حوزه تجربه بیشتری دارند موارد را پیگیری کنند.»