روایت کلانتری از تبعات هشت سال دولت احمدینژاد بر گسترش فساد
طبقه نوکیسه مافیای فساد را در ایران هدایت میکند
درآمدهای بادآورده آن دولت امروز در دست دولت یازدهم در خزانه دولت نیست. دولتمردان از آقای جهانگیری گرفته تا بقیه نمیدانند این پولها کجاست. اینکه میگویند مبارزه با فساد از این تاریخ به بعد است واقعیت است چرا که بسیاری از منابع خارج شده از خزانه دیگر قابل رد یابی نیستند.
ندای ایرانیان؛ سعید سیف: «همه چیز شدنی است فقط قیمتش فرق میکند» این را دکتر عیسی کلانتری به نقل از شنیدههای خود از راهروهای دولت میگوید. اینکه فساد اداری و اقتصادی از کجا شروع شده و در نهایت قرار است با این معضل چه کنیم موضوع مصاحبه ما با دکتر عیسی کلانتری است. او میگوید «اینکه دولتها توانایی نظارت کامل را بر تمام اقتصاد ایران ندارند واقعیت است. اینکه دولتها جرات سرک کشیدن بر اقتصاد زیر زمینی و نهان ایران را ندارند واقعیت است. اما اقدامات دولت گذشته در جریان خصوصی سازیهای صوری، برگزاری مناقصات و مزایدههای صوری تحت عنوان تعدیل اقتصادی و اجرای اصل ۴۴ مسئله قابل پنهان کردنی نیست.» در ادامه مشروح گفتگوی سایت ندای ایرانیان با کلانتری را میخوانید:
چرا آنقدر فساد مالی و اداری در اقتصاد ایران زیاد است؟ ما هر روز خبری در مورد یک فساد میلیاردی میشنویم. علت آن چیست؟ آیا در دولت آقای هاشمی که شما وزیر بودید بودید فساد مالی بدین شکل وجود داشت؟
فساد مالی و اداری بخش جدایی ناپذیر اقتصاد ایران از گذشته تا به حال بوده است. این پدیده ابعاد مختلفی دارد؛ از ضعفهای ساختاری و مدیریتی در کشور گرفته تا دولتی و رانتی بودن اقتصاد. بنابراین فساد یک روز در قامت شهرام جزایری خود را نشان داده است و روز دیگر در قالب شخصیت و دستگاههای دیگر. بنابراین فساد اداری در ایران جهان سوم امر بدیع و تازهای نیست. اما آنچه امروز مایه تعجب همه شده است تعدد این فسادها و گسترش آن به تمام حوزههای اقتصادی، تجاری، مالی و اداری کشور است. من معتقدم واقعیت را باید به مردم گفت. اینکه از بانکها گرفته تا وزارتخانهها و ارگانهای دیگر به نوعی دچار فساد اداری و اقتصادی شدهاند مسئله قابل پرده پوشی نیست. دلیل این امر انهدام ساختار مدیریتی ایران طی ۸ سال دولتمردی آقای احمدینژاد بود.
چرا معتقدید احمدینژاد عامل این فسادها است؟
ساختار مدیریتی در ایران پیش از ایشان هم کارآمد نبود. اما حتی الامکان با سی سال تجربه به مدیرانی رسیده بودیم که میتوانستند با ساختار معیوب اقتصاد ایران کنار بیایند. با تحولات وسیعی که در دوران احمدینژاد در ساختارها و جایگاههای اداری کشور رخ داد، افراد فاقد سابقه مدیریتی، بیتجربه و بدون شناسنامه کاری در صدر ارگانهایی قرار گرفتند که توانایی ادارهاش را نداشتند. ممکن است آنها بیایند یک سری آمار از دستاوردهای مدیریتی خود ارائه کنند به نظر من آن آمارها هم محل شک و تردید بسیار است. چرا که امروز نتیجه عکساش را میبینیم و آمار متفاوتی در جلسات دولت ردوبدل میشود.
ساختار اقتصاد ایران هم یکی زمینههای این فسادها است. نمیتوان ساختار معیوب اقتصادی را فراموش کرد و همه چیز را فقط به یک دولت نسبت داد.
البته اینکه دولتها توانایی نظارت کامل را بر تمام اقتصاد ایران ندارند واقعیت است. اینکه دولتها جرات سرک کشیدن به اقتصاد زیر زمینی و نهان ایران را ندارند واقعیت است. اما اقدامات دولت گذشته در جریان خصوصی سازیهای صوری، برگزاری مناقصات و مزایدههای صوری تحت عنوان تعدیل اقتصادی و چگونگی اجرای اصل ۴۴ مسئله قابل پنهان کردنی نیست. درآمدهای بادآورده آن دولت امروز در دست دولت یازدهم در خزانه دولت نیست. دولتمردان از آقای جهانگیری گرفته تا بقیه نمیدانند این پولها کجاست. اینکه میگویند مبارزه با فساد از این تاریخ به بعد است واقعیت است چرا که بسیاری از منابع خارج شده از خزانه دیگر قابل رد یابی نیستند.
این قابل رد یابی نبودن درآمدهای دولت چگونه اتفاق افتاد؟
به وسیله همان خصوصی سازیهای صوری طبقه نوکیسهای که در کشور پدید آمد و خود را همیشه بالاتر از قوانین موجود دانسته است. اتفاقا این افراد با درآمدها و جایگاهی که دارند برای خود حاشیه امنی را پدید آوردهاند که هر کسی اجازه ورود به آن را ندارد. جملهای که در طول دو سال گذشته که همراه دولت بودم شنیدم این بود که «همه چیز شدنی است فقط قیمتش فرق میکند» فکر میکنم این جمله را همه دولتمردان با کیفیتهای متفاوت شنیدهاند. خصوصی سازیهای صوری، طبقه نو کسیهای را پدید آورد که حاکم بر اقتصاد ایران است.
ادله شما برای اثبات این ادعا چیست؟
آمارهای جسته و گریختهای که از اقتصاد زیر زمینی به گوش ما میرسد یا آنچه که میبینیم پنهانی نیست. روزی فردی در کنار رئیس جمهور سابق نشسته بود که تازه بعد از دو سال تنها میتوانیم نام او را ببریم. در همین دو سال با قدرت به فعالیت میپرداخت و مدعی بود که در حال سرمایه گذاری است. این یک نمونه از همان طبقه نو کسیهای است که من نامش را بردم. خیلی فکر میکنند بابک زنجانی آخریاش بود اما آنچه در ادامه میآید به همه خواهد فهماند طبقه نو کیسهای در شرایط نفت بالای صد دلار متولد شده است.
اکنون دولت روحانی چه کاری میتواند انجام دهد؟
برای مبارزه با فساد نیازمند عزم ملی هستیم. شرایط، قدرت و جایگاه طبقه نوکسیه به گونهای است که دولت هیچ کاری با آنها نمیتواند داشته باشد. تمامی دستگاههای اجرایی و نظارتی باید بر اجرایی صحیح قانون اساسی نظارت کنند. با سخنرانی رئیس جمهور نمیتوان با طبقه نوکیسه مقابله کرد. واقعیت را بگویم وضعیت بد بودجه، کاهش قیمت نفت، تحریمها و دخالتهای نابجا برخی افراد با نام رقابت با دولت عملا دست دولت را برای مبارزه با فساد بسته است. دولت یازدهم ناچار است که فقط همایش برگزار است. با توجه به شرایط امروز، دولت روحانی آن قدر نحیف شده است که شاید نتواند با امثال زنجانیها مقابله کند هر چقدر هم ارادهاش را مانند روز اول داشته باشد. شرایط اقتصادی و قدرت مافیای نوکیسههای اقتصادی اجازه برخورد با فساد را به دولت روحانی نمیدهند.
یعنی موفقیت دولت کمتر بوده است؟
از اولویتهای اصلی دولت مقابله با فساد اقتصادی و سالم سازی فضای کسب و کار است. اما دولت در این راه همراهی کمی را از سوی دیگران شاهد بوده است. به نظرم دولت یازدهم نمیتواند با مافیای نوکیسهگان مقابله کند. چرا که عزم ملی در میان همه واقعا وجود ندارد.
اما بسیاری معتقدند که این عزم وجود دارد!
اگر این عزم وجود داشت باید فضای اقتصادی سالمتر از امروز میشد. همه فقط خوب حرف میزنند ولی در زمان عمل جدی نیستند. ارگانهای مختلف هر چقدر هم تحت فشار باشند باید یک بار برای همیشه با فساد برخورد جدی کنند. من قبول دارم که دولت باید شبکه اداری خودش را اصلاح کند ولی این بدان معنا نیست که تاریکخانههای اقتصاد زیر زمینی ایران نور نتاباند. اتفاقا بخش اصلی فساد و رانت آنجاست و از آنجا به درون ادارات ریشه میدواند. بیشتر فسادها در موسساتی که به ظاهر خصوصی شده اما در واقع به نوعی وابسته به دولت یا برخی نهادها هستند و رخ میدهند. بنابراین من معتقدم باید سرچشمه را خشکاند. برخورد با چند کارمند یا بازاری فایده ندارد. باید یک بار برای همیشه جلوی این گونه خصوصی سازی گرفته شود چرا که طبقه نوکیسه را پدید میآورد. طبقه نوکیسه هم مافیای فساد اداری را در ایران هدایت میکند و جلوی برخورد با فساد را میگیرد.