بازی یک تیر و دو نشان اوباما در قبال ایران

«ایران می‌تواند به یک قدرت منطقه‌ای کاملا موفق تبدیل شود.» این جمله را رئیس‌جمهوری آمریکا پیش از آغاز تعطیلات سال نو میلادی عنوان و تاکید کرد: توافق هسته‌ای میان ایران و گروه ۱ + ۵ می‌تواند هم برای ایران، هم آمریکا و هم برای کل منطقه مفید باشد.

این برای نخستین بار نیست که باراک اوباما، از زمان حضورش در کاخ سفید به دور از لفاظی‌های معمول مقامات و روسای جمهوری آمریکا سخن می‌گوید؛ اوباما بی شک مسیری متفاوت از اسلافش در قبال ایران برگزیده است تا جایی که با تاکید بر جایگاه و نقش ایران اعتراف می‌کند که تهران می‌تواند به یک قدرت منطقه ای کاملا موفق تبدیل شود.

رئیس جمهوری آمریکا یک ماه گذشته و پیش از ضرب الاجل سوم آذر نیز جملاتی متفاوت در قبال ایران و دیپلماسی بر سر پرونده هسته ای تهران به زبان آورد و تاکید کرد: اطمینان دارم اگر بتوانیم به توافق جامع با ایران بر سر برنامه هسته ای این کشور برسیم نه تنها می توانم کنگره امریکا را بابت این توافق راضی کنم بلکه مردم آمریکا را متقاعد می کنم که اقدام درستی انجام داده ایم.

رئیس جمهوری آمریکا در بخش دیگری از سخنانش در پایان سال ۲۰۱۴ میلادی با رادیو ملی این کشور، احتمال بازگشایی سفارت خانه های ایران و آمریکا در دو کشور را دور از ذهن نمی‌داند و تاکید می کند که: برای عدم بازگشایی سفارت آمریکا در تهران از واژه «هرگز» استفاده نمی کنم اما پیش‌زمینه این اقدام برقرار شدن دوباره روابط میان دو کشور است.

اوباما که طی چند سال اخیر بر اولویت گزینه دیپلماسی بر روی میز کار خود در قبال کشورهای چون ایران تاکید و در این راه تمام قد در قبال منتقدان و مخالفان ایستاده است اخیرا و با اعلام از سر گیری روابط دیپلماتیک با کوبا پس از ۵۰ سال تخاصم از یک سو و از سوی دیگر اعلام وتوی هرگونه طرح تحریم‌های جدید علیه ایران اما ثابت کرده است که سیاست خارجی واشنگتن در دوران حضور دموکرات ها در عرصه قدرت می‌تواند متفاوت باشد، تفاوتی از جنس عقب رانده شدن کاخ سفید از سیاست های رهبری جهان و کوبیدن بر طبل جنگ.

رئیس جمهوری آمریکا اما در این سخنان برای تبدیل شدن ایران به قدرت منطقه ای موفق، یک شرط می گذارد و می‌گوید: در صورت توافق هسته‌ای این اتفاق می افتد؛ وی همچنین گریزی به تندروها می زند و می گوید: تندروها در ایران از توافق هسته ای وحشت دارند چون احساس می کنند منافع آنها با این توافق به خطر خواهد افتاد.

تحلیلگران اما سخنان اخیر اوباما را از دو منظر قابل بررسی می‌دانند، نخست اینکه اساسا رئیس جمهوری آمریکا تمایل و اراده جدی برای توافق هسته ای را دنبال می کند و در مذاکرات هسته‌ای گزینه توافق را به عنوان هدف اصلی خود در نظر گرفته است یا اینکه این سخنان، چیزی جز پروپاگانادای سیاسی نیست و واشنگتن با این سخنان به دنبال انداختن توپ در زمین بازی ایران است؛ به این معنا که واشنگتن به دنبال توافق نهایی است و مقدمات و ملزومات آن را نیز فراهم کرده است و اساسا این تهران است که باید در این باره تصمیم گیری کند، و اگر توافق حاصل نشد این تهران است که زیر میز مذاکرات زده، و توافق را برهم زده است.

از سوی دیگر، میتوان سخنان اوباما را زمینه سازی کاخ سفید برای مقابله با اقدامات جمهوری خواهان در کنگره آینده خواند چرا که مردان جمهوری خواه آمریکا در روزهای اخیر به شدت از برنامه ریزی برای اعمال تحریم های جدید علیه ایران خبر داده و این موضوع را از اولویت های کاری خود در نخستین هفته از آغاز به کار مجلس جدید عنوان کردند.

اما دست بالاتر ایران در منطقه در مقابله با داعش از یک سو و از سوی دیگر نقش کلیدی و بلامنازع تهران در مسائل و بحران های منطقه ای که آن را به بازیگری کلیدی تبدیل کرده است بیانگر آن است که آمریکا با علم به این موضوع، نگاه خود را به تهران معطوف به دیپلماسی و گفت‌وگو کرده است.

نگاهی که رئیس جمهوری آمریکا را بر آن داشته است که با یک تیر دو نشان بزند و با این سخنان هم بر سیاست واشنگتن در قبال تهران در مقابل کنگره جدید ایستادگی کند و هم به نوعی توپ آخر را در زمین ایران انداخته و مسئولیت بی نتیجه ماندن احتمالی مذاکرات آینده هسته ای را متوجه تهران بدانند؛ موضوعی که با نامه اخیر وزیر خارجه کشورمان به همتایان خارجی، بیانگر هوشیاری دستگاه دیپلماسی کشورمان است.

منبع: نامه نیوز