محمد درویش: جادهسازی در جنگل ابر، مبادله مس به جای یاقوت / سرانه هر ایرانی ۱۶۰۰ متر جنگل است
به نظر میرسد نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی بدون توجه به ارزشهای منحصر به فرد جنگل ابر، خواهان تخریب این جنگل به بهانه توسعه یک جاده شدهاند.
نامه نیوز: چندی پیش ۱۵۱ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی طی نامهای به حسن روحانی رئیسجمهور، خواستار تسریع عملیات اجرایی جاده علیآباد به ابر در شاهرود شدند. گرچه تعدادی از نمایندگان اعلام کردند که بدون خواندن نامه و فقط به احترام همکاران خود، این نامه را امضا کردند، اما تعدادی از نمایندگان نیز هنوز خواهان ساخت این جاده در جنگل ابر هستند. طبق این نامه جادهسازی در این جنگل باعثرونق و تسهیل عبور و مرور و جلوگیری از اتلاف وقت و تسهیل روابط تجاری با آسیای میانه خواهد بود. این جاده مربوط به جنگ جهانی دوم بوده و دولت باید ۸ کیلومتر باقی مانده از جادهای که سه مصوبه دولت محمود احمدینژاد را به دست آورده تکمیل کنند.
هر هکتار از خاک جنگل ابر صد برابر هر هکتار از خاک ایران ارزش دارد
در همین رابطه محمد درویش مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص ارزش جنگل ابر و نامهای که از طرف نمایندگان مجلس برای ساخت جاده در جنگل ابر امضا شده، به نامه نیوز گفت: " مهمترین دلیل این ماجرا بر میگردد به اینکه نمایندگان محترمی که پای این نامه را به دلایل مختلف امضا کردند، از ژرفای ارزش منحصر به فرد و یگانه جنگل ابر آگاه نیستند. من اعتقاد دارم اگر این دوستان واقعاً میدانستند که این تصمیم به معنای مبادله مس به جای یاقوت است، هرگز چنین تصمیمی نمیگرفتند. با اینکه وسعت جنگل ابر فقط ۳۵ هزار هکتار است، اما ۸۵ گونه گیاهی کشور در همان وسعت اندک رشد میکند. این به این معنی است که در مساحتی که کمتر از یکصدم درصد خاک ایران است، بیشتر از یک درصد از گونههای گیاهی ایرانی وجود دارد. یعنی هر هکتار از خاک جنگل ابر دست کم صد برابر هر هکتار از خاک ایران ارزش دارد. "
این در حالی است که رحمت اله نوروزی نماینده مردم شهرستان علی آبادکتول، فردی که امضای سایر نمایندگان را جمع آوری کرد، به نامه نیوز گفت: " این جاده از زمان جنگ جهانی دوم محل عبور و مرور بودهاست. برای جلوگیری از اتلاف وقت و انرژی در تلاش برای ساخت جاده هستیم. چون اگر این جاده ساخته شود میتوان ۱۰ لیتر در مصرف بنزین صرفهجویی کرد. این جاده باعثتقویت روابط تجاری خواهدشد. در این روزها که راهآهن اینچه برون – ترکمنستان – قزاقستان راه افتادهاست، اتومبیلها باید مسیر طولانیتری را طی کنند. این جاده آماده شده و فقط هشت کیلومتر آن باقی ماندهاست. اینکه گفته میشود در این منطقه سرخدار وجود دارد، من به جرات میگویم، حتی یک سرخدار هم نیست. "
جنگل ابر، یکی از باستانیترین جنگلای کره زمین
درویش با اشاره به ارزشهای منحصر به فرد منطقه درباره لزوم جلوگیری از ساخت چنین جادهای بیان کرد: " چگونه میشود برای دسترسی محلی چند روستا حاضر باشیم ارزشمندترین جنگل خود را که حالت سپر دارد و از اقلیم هیرکانی در برابر اقلیم ایرانی تورانی حفاظت میکند، نابود کنیم. جنگلی که مطابق اسناد در شمار باستانی ترین جنگلهای جهان است و تنها یادگار کره زمین از عصر یخبندان است. هیچ جنگلی در هیچ یک از قارههای جهان وجود ندارد که به قدمت رویشگاه هیرکانی در ابر برسد. برخی از گونههایی که در این منطقه رشد میکنند مانند سرخدار، به دلیل اهمیتی که در درمان بیماریهای عصبی مانند ام اس، دارای ارزشهای بسیار انکارناپذیر است. همه اینها را که با هم جمع کنیم به نظر میرسد نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی بدون توجه به ارزشهای منحصر به فرد جنگل ابر، خواهان تخریب این جنگل به بهانه توسعه یک جاده شدهاند. "
نوروزی در این رابطه اظهار داشت: " من به اتفاق دکتر جلیلی نماینده شاهرود و آیت الله شاهرودی نماینده خبرگان استان گلستان و خانم ابتکار از منطقه ملاقات داشتیم. من محیط زیست را دوست دارم ولی حتی یک درخت سرخدار هم در منطقه نبود. من بچه روستا هستم، وقتی جنگل آتش میگیرد، ما با چلم آتش را خاموش میکردیم. اصلاً راضی نیستیم که محیط زیست یا جنگل ذرهای آسیب ببیند. اینکه در این منطقه درخت سرخدار وجود دارد فقط جوسازی رسانه است. "
این منطقه پوشش گیاهی خاصی ندارد
درویش در خصوص لزوم ارائه طرحهای کارشناسی شده برای مناطق با ارزش کشور اضافه کرد: " از روستاییان و جوامع محلی خیلی انتظار نداریم که به ارزشهای اکولوژیک، بوم شناختی، به ضریب تابآوری آگاهی داشتهباشند. اما از نمایندگان نخبه کشور که در صحن بهارستان حضور دارند انتظار داریم دست کم اگر اطلاعات اندکی دارند و میخواهند بیانیهای مطرح کنند، حداقل با کارشناسان ذیربط مشورت کنند. یک کارشناس در حوزه منابع طبیعی و محیط زیست یا یک انجمن تخصصی را به من نشان دهید که از احداثاین جنگل حمایت کردهاست. این محل انتقاد است که چرا نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، نظرات کارشناسی، علمی و فنی را در تصمیمات خود دخالت نمیدهند؟ این بسیار غم انگیز است. "
نوروزی با اعلام اینکه چنین طرحی را در جلسهای در حضور رییس سازمان محیط زیست اعلام کردهبود، گفت: " ما از کارشناسان دعوت کردیم. الآن بیشتر مسائل سیاسی مانع ساخت این جاده شدهاند تا مسائل علمی و فنی. چطور افراد در سازمان اجازه ساخت سد را میدهند؟ من حرف دارم برای گفتن. من، کاظم جلالی و آیت الله شاهرودی در جلسهای با خانم ابتکار و کارشناسان ایشان درباره ساخت این جاده صحبت کردم. قرار شد خانم ابتکار بیایند ببینند. مگر روسیه و سوییس محیط زیست و سازمان جنگل ها ندارد؟ رویکر همه آنها رو به توسعه است. با این وجود چیزی در منطقه وجود ندارد که خراب شود. در مسیری که ما مشخص کردیم اصلاً تخریب جنگل نداریم ولی برای این جاده رسانهها جنجال درست میکنند. من نه به عنوان یک نماینده بلکه به عنوان شهروندی که در استان گلستان زندگی میکنم حاضرم از نزدیک مسیر جاده را به شما نشان دهم. شما به من بگویید که ساخت جاده چه آسیبی به منطقه وارد میکند؟ "
وی افزود: " این منطقه پوشش گیاهی خاصی ندارد. شما به عنوان خبرنگار بیایید و این منطقه را ببینید. رسانهها تنها بر اساس جو سازی قبول کردهاند. من به آقای تابش که رییس کمیسیون محیط زیست و از مخالفان ساخت این جاده است گفتهام که بروند و از نزدیک منطقه را ببینند. یکسال است که گفتم و هنوز نیامدهاند. شما باید از نزدیک ببینید من مخالف این هستم که در این منطقه گونه جانوری حفاظت شده(شوکا) وجود دارد. من میگویم خبرنگارها از خبرگزاریها و صدا و سیما به این منطقه بیایند. "
درویش در پایان با اشاره به وجود جادههای جایگزین در منطقه بیان کرد: " چند جاده دیگر کنار این جاده وجود دارد و مردم سالها است که از آنها استفاده کرده و تردد میکنند. این جاده فقط میتواند مشکل دو یا سه هزار نفر از احالی چند روستای منطقه را حل کند و مقداری زمان رفت و آمد را کوتاهتر کند در صورتی که جنگل ابرنه تنها یک سرمایه ملی، بلکه یک میراثجهانی است. ما هرگز نباید به خاطر کوتاه شدن راه برای دو – سه هزار نفر در روستای محلی چنین حرکت اشتباهی را انجام دهیم. "
سرانه هر ایرانی ۱۶۰۰ متر جنگل است
سطح جنگل های ایران به شدت در حال پایین آمدن است در حالی که بسیاری از همین جنگلها نیز طبق برخی از تعاریف جهانی جنگل محسوب نمیشود. این تهدید به موازات خشک شدن تالابها و کمبود آبهای زیرزمینی و خشکسالی می رود تا محیط زیست را با بحرانی جدی مواجه کند. بر اساس آخرین گزارش فائو، مساحت کل جنگلهای جهان ۳ میلیارد و ۴۵۴ میلیون هکتار است که سهم ایران از این میزان تنها ۱۱ میلیون و ۷۴هزار و ۵۵۴ هکتار است. آنگونه که فائو اعلام کردهاست جنگل به نقاطی گفته میشود که تاج پوشش بالای ۱۰ درصد، توده جنگلی بیش از نیم هکتار و درختان و درختچههایی بلندتر از ۵ متر داشته باشد؛ در حالی که طبق تعریف ایران که وجود تاج پوششی ۵ درصد به بالا را کافی میداند، ایران صاحب حدود ۱۴ میلیون هکتار جنگل است.
این اعداد اگرچه در نگاه نخست قابل قبول به نظر میرسند، اما وقتی تقسیم بر جمعیت کل کشور شود و نتیجه آن در کنار سرانه جهانی قرار بگیرد، اوضاع نامناسب ما را نشان میدهد. طبق آخرین گزارش فائو، متوسط سرانه جنگلهای جهان رقمی معادل ۶۲ / ۰ هکتار(حدود ۶۰۰۰ متر) است در حالی که این رقم برای هر ایرانی ۱۶۰۰ متر است. در پنج دههٔ گذشته، سطح جنگلی ایران از ۱۸ میلیون هکتار به ۱۴ میلیون هکتار رسیدهاست و سطح جنگلی نابودشده، به بیابان تبدیل شده است. برآورد شدهاست که سالانهٔ ۶۳ هزار هکتار از جنگلهای زاگرس و شمال ایران نابود سازمان خواربار و کشاورزی جهانی(فائو) اعلام کردهاست که ایران یکی از ۷۰ کشور در حال توسعه در دنیا است که پوشش جنگلی کمی دارد و این پوشش جنگلی اندک، با سرعتی بیشتر از دیگر نقاط دنیا در حال نابودی است.