روزگار غریب و پر درد آدمیان در کوره پزخانه‌ها

ساعت حدود هفت عصر به کوره پزخانه ای در نزدیکی پاکدشت می رسیم. آفتاب رفته اما هنوز گرما باقی است. تعدادی از کارگران کوره پزخانه که هنوز در این ساعت از روز به کار مشغول هستند با ورود وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دست از کار می کشند و به تماشا می نشینند اما تعدادی دیگر فرصت ایستادن ندارند و باید قالب ها را پر کنند.

نخستین کارگری که با او به گفت و گو می نشینیم ۲۵ ساله است و ۲۰ سال سابقه کار دارد. اهل کردستان است و به همراه همسرش در کوره پزخانه کار می کند. کودکی ۲ ساله دارد.

۲۰ سال کار سخت و زیان آور کرده اما سابقه ای از بیمه ندارد.

کارگر دیگری که چهره سوخته از آفتابش گویای کاری طاقت فرسا است ۱۳سال سابقه کار دارد اما کمتر از پنج سال سابقه بیمه دارد. همسرش هم در کنارش مشغول کار است.

علی حسینیان دبیر انجمن صنفی کارگران کوره پزخانه های استان تهران که در میان کارگران است، می گوید: بیشتر کارگران این کوره پزخانه افغانی و تعدادی هم ایرانی هستند که عمدتا از آذربایجان شرقی و کردستان به اینجا آمده اند.

کارگران افغانی چه دارای کارت اشتغال و یا فاقد آن، هیچکدام سابقه بیمه ندارند و به روزمرگی راضی هستند.

یکی از کارگران زن که روزانه بیش از ۱۴ ساعت کار می کند، می گوید: سالهاست که از اینجا بیرون نرفته ام و جز کار کردن در کوره پزخانه تفریحی نداشته ام.

کارگر زن دیگری که از اهالی کردستان است، می گوید: ۱۲ سال است به کوره پزخانه آمده ام و کار می کنم نمی دانم چند سال سابقه بیمه دارم چون هر ماه فقط ۲ تا سه روز برایم بیمه پرداخت شده است.

سه فرزند دارد که هر روز خود، ۲ کودکش را تا ˈفورون آبادˈ در جاده خاوران به مدرسه می برد و ظهر به دنبال آنها می رود.

زن جوان دیگر که چهار سال است به کوره پزخانه آمده از این همه سختی و رنج بی تاب است. کودک ۲ساله اش را به کردستان فرستاده تا بتواند فرصت بیشتری برای کار داشته باشد اما ناامید و افسرده است و می گوید مرگ برای من بهتر از چنین زندگی است. هر شب ساعت ها از دوری فرزندم می گریم و با خود می گویم، خدایا کی این همه عذاب تمام می شود؟

یکی از کارگران زن افغانی که هر روز کار خود را از ساعت یک بامداد شروع می کند در پاسخ به اینکه آیا روزها می خوابی یا استراحت می کنی با خنده پاسخ می دهد: مگر می توانم با وجود کار در منزل و بچه هایم بخوابم. آنقدر کار می کنم که خواب برایم بیگانه است.

کارگر زن دیگری که افغانی است، می گوید: وقتی کارگران ایرانی این همه مشکل داشته باشند پس کارگران افغانی که هیچگاه حقوق آنها دیده نمی شود، چه باید بگویند؟

نزدیک به ۵۰ خانوار در آنجا زندگی می کنند اما فقط دو دستشویی برای آنها قابل استفاده است. دو دستشویی دیگر کثیف و از کار افتاده است و اهالی نمی توانند از آنها استفاده کنند.

کارگر زن جوان دیگری از وضعیت حمام های کوره پزخانه می گوید. چهار حمام برای ۵۰ خانوار است که هرکس شاید چند دقیقه بیشتر فرصت نداشته باشد از آن استفاده کند. استفاده از حمام ها برای زنان که مسئولیت شستشوی کودکان را برعهده دارند، دشوارتر است زیرا در فرصتی اندک باید حمام را تخلیه و به دیگری بسپارند.

تعدادی از کارگران افغانی بیش از ۲۶ سال است در کوره پزخانه ها کار می کنند.

علی ربیعی که برای بازدید از وضعیت کارگران کوره پزخانه آمده است پس از افطاری دسته جمعی در میان آنها می گوید: طی یکسال مسئولیت در وزارت کار تاکنون جندین دفعه بازدید از سوی مسئولان حوزه کار و تامین اجتماعی از کوره پزخانه های استان تهران انجام شده است.

وی اظهار داشت: متاسفانه بسیاری از کارگران کوره پزخانه سابقه بیمه آنها منظور نشده که باید بازرسی های کار را از این مراکز افزایش دهیم.

ربیعی به کارگران گفت: دولت یازدهم مشکلات شما کارگران را می داند و در صدد است که برای شما گامی بردارد.

همچنین رئیس کانون عالی انجمن های صنفی کارگران کشور گفت: ۹۰درصد مشکلات کارگران مربوط به بیمه تامین اجتماعی است.

غلامرضا عباسی یادآور شد: ماده ۱۴۸ قانون کار که کارفرمایان را مکلف به بیمه کردن کارگران می کند باید در کوره پزخانه ها نیز اجرا شود.

یکی از کارگران کوره پزخانه که دچار سکته مغزی شده بود از سوی فرزندش با ویلچر برای دیدار با ربیعی به محل کوره پزخانه آورده شد. این کارگر ۵۹ ساله که به اندازه مردی ۸۰ ساله فرسوده شده بود به دلیل ۹۰ روز کسری نتوانسته بازنشسته شود که وزیر کار به وی قول مساعد برای پیگیری بازنشستگی اش داد.

کارگران برای بدرقه ربیعی آمدند و غروبی متفاوت را تجربه کردند از کوره پزخانه که دور می شویم به پشت سر نگاهی دوباره می کنم. همه چیز در سیاهی شب پنهان شده است.

مادری خسته بر زمین نشسته می خواهد با سیلی کودک بی تابش را آرام کند. گریه کودک بیشتر می شود و مادر او را بر سینه خود می فشارد تا شیره جانش را بمکد و زندگی این گونه ادامه دارد.

کوره پزخانه چهره ای عریان از رنج است. رنجی که مملو از فراموشی به قوانین کار و انسانی است.

کارگران کوره پزخانه فراموش شدگان قانون کار هستند. قانونی که انسانها آن را برای بهبود وضعیت کارگران نگاشته اند.

در کوره پزخانه ها معمای زندگی مجهول مانده است. زنده هستند که کار کنند و کار می کنند که زنده بمانند.

براستی روزگار غریبیست زندگی در کوره پزخانه ها.

منبع: ایرنا