چرا سرم گزگز می کند؟

احساس سوزن سوزن شدن در بالای سر می تواند ناشی از شرایط پوستی، حساسیت های پوستی، داروها، اضطراب، میگرن و غیره باشد. احتمالاً زمانی که دست یا پای شما پس از نشستن یا دراز کشیدن طولانی مدت در یک وضعیت به خواب می رود، این احساس سوزن سوزن شدن را تجربه کرده اید.

درمان سوزن سوزن شدن پوست سر به علت اصلی آن بستگی دارد.

علت گزگز سر

برخی از افراد ممکن است پارستزی مکرر یا مداوم (مزمن) ناشی از آسیب، دارو، حساسیت های پوستی یا یک وضعیت سلامتی که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می گذارد، داشته باشند.  تعیین علت سوزن سوزن شدن پوست سر برای درمان مناسب ضروری است.

برخی از افراد نگران هستند که سوزن سوزن شدن پوست سر می تواند به معنای سکته باشد. سوزن سوزن شدن پوست سر می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، بنابراین برای تشخیص با پزشک خود مشورت کنید. برای هر یک از علائم سکته مغزی زیر، برای کمک فوری پزشکی با ۱۵ تماس بگیرید:

گیجی ناگهانی

مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار

بی حسی یا ضعف ناگهانی در یک طرف بدن

مشکلات تعادل یا کنترل عضلات

مشکل ناگهانی بینایی

عوامل متعددی می توانند باعث ایجاد گزگز مداوم در سر و پوست سر شوند:

حساسیت های پوستی: یکی از شایع ترین علل سوزن سوزن شدن پوست سر، حساسیت به عوامل محیطی، مانند اشعه ماوراء بنفش (UV) خورشید، لوازم آرایشی (مانند شامپو، اسپری مو و سایر محصولات مو) و آلاینده ها است. برخی از محصولات مراقبت از مو و سایر لوازم آرایشی حاوی مواد شیمیایی و عطرهایی هستند که می توانند باعث تحریک پوست شوند. یک مطالعه در سال 2021 نشان داد که پوست حساس با پوست سر حساس مرتبط است و زنان نسبت به مردان احتمالاً پوست سر حساس را تجربه می کنند.

درماتیت آتوپیک: درماتیت آتوپیک که اغلب اگزما نامیده می شود، باعث ایجاد لکه های قرمز، خشک و خارش دار پوست روی پوست سر و سایر قسمت های بدن می شود. خاراندن و خارش می تواند پوست را خراش دهد و ممکن است منجر به عفونت شود.

فولیکولیت: این یک اختلال التهابی است که فولیکول‌های مو را در پوست سر تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند منجر به گزگز پوست سر شود.  می تواند برجستگی های قرمز کوچک و ضایعات پوستی روی پوست سر و خط مو ایجاد کند که ممکن است منجر به سوزش، خارش و گزگز شود. علل شایع عفونت های باکتریایی، قارچی و ویروسی است.

پسوریازیس: پسوریازیس پوست سر با لکه هایی از پوست خشک و پوسته پوسته روی پوست سر مشخص می شود. ممکن است شبیه شوره سر باشد یا به صورت پلاک های پوسته دار و ضخیم ظاهر شود در سراسر پوست سر همچنین می تواند باعث ایجاد پلاک در پیشانی، پشت گردن و پوست اطراف گوش شود. پسوریازیس پوست سر حداقل نیمی از افراد مبتلا به پسوریازیس را تحت تاثیر قرار می دهد.

درماتیت سبورئیک: درماتیت سبورئیک یکی از انواع رایج اگزما که بر روی پوست سر و خط مو تاثیر می گذارد، می تواند باعث ایجاد لکه های قرمز، پوسته پوسته، خارش دار و ضخیم روی پوست سر شود.  همچنین ممکن است در سایر قسمت های بدن نزدیک پوست سر مانند ابروها، خط مو، پلک ها و بینی ظاهر شود.

داروها: عوارض جانبی برخی داروها (مانند داروهای ضد تشنج، داروهای شیمی درمانی، داروهای فشار خون، داروهای روانگردان) ممکن است باعث سوزن سوزن شدن پوست سر شود و می تواند زمانی رخ دهد که داروها باعث آسیب یا آسیب به سیستم عصبی محیطی (اعصاب خارج از مغز و نخاع) شوند.   

آلوپسی: یک اختلال خود ایمنی به نام آلوپسی آره آتاباعث تحریک و آسیب به فولیکول های مو می شود و منجر به ریزش مو می شود که اغلب به صورت تکه های کوچک و یک چهارم ظاهر می شود. بسیاری از افراد مبتلا به آلوپسی ممکن است قبل از ریزش مو احساس گزگز و خارش کنند.

اضطراب/استرس: وقتی تحت استرس هستید، بدن شما هورمون های استرس ترشح می کند که بدن شما را برای پاسخ "جنگ یا گریز" آماده می کند. این هجوم هورمون‌های استرس به مغز منجر به هدایت جریان خون به مناطقی می‌شود که می‌تواند به شما کمک کند از تهدید درک شده فرار کنید و ممکن است منجر به گزگز در سایر قسمت‌های بدن شود. یک مطالعه نشان داد که اضطراب می تواند منجر به دریافت اکسیژن بیش از حد شود که همچنین می تواند باعث سوزن سوزن شدن پوست سر شود.

سردردهای میگرنی: بسیاری از افراد در شروع میگرن تجربه حسی به نام هاله دارند که می تواند باعث اختلالات حسی و بینایی شود. برخی از میگرن های اورا باعث ایجاد احساس سوزن سوزن شدن روی پوست می شوند و ممکن است روی پوست سر تاثیر بگذارند. میگرن همچنین بر جریان خون در سر و پوست سر تأثیر می گذارد که می تواند باعث پارستزی و سایر احساسات در پوست سر شود.

آرتریت سلول غول پیکر (GCA): این یک اختلال رایج عروق خونی در افراد مسن (سن 50+) است و  باعث التهاب در شریان ها می شود که منجر به گردش خون ضعیف می شود.  علائم GCA شامل سردرد، اختلالات بینایی، درد بازو و فک و حساسیت پوست سر است.

اگرچه شیوع کمتری دارد، اما این بیماری های زمینه ای هم ممکن است باعث سوزن سوزن شدن پوست سر شوند:

دیابت

شپش سر

نوسانات هورمونی

عفونت

اسکلروز چندگانه

آسیب عصبی

نورالژی پس سری

عفونت های پوست سر (به عنوان مثال، کچلی سر)

تشنج

سکته

عوامل آب و هوا (مانند باد، گرما، سرما)

سوزن سوزن شدن و گزگز پوست سر چه احساسی دارد؟

پارستزی پوست سر از فردی به فرد دیگر متفاوت است. احساسات رایج عبارتند از:

سوزش

خارش

بی حسی

سوزن و سوزن

تشخیص

پزشک سوزن سوزن شدن پوست سر شما را بر اساس سابقه پزشکی و علائم شما تشخیص می دهد. او یک معاینه فیزیکی انجام می دهد که ممکن است شامل آزمایش رفلکس ها و عملکرد عضلات شما باشد. برای شناسایی علت زمینه‌ای، ممکن است آزمایش‌هایی انجام شود مانند:

آزمایشات خون

مطالعه هدایت عصبی

تست های تصویربرداری، مانند اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)

درمان

درمان سوزن سوزن شدن پوست سر بسته به علت زمینه ای متفاوت است. اگر یک بیماری پوستی روی پوست سر شما تأثیر می گذارد،پزشک شما ممکن است شامپوهای مخصوص، کرم های موضعی یا داروهای تجویزی را پیشنهاد کند.

اگر یک بیماری زمینه ای باعث سوزن سوزن شدن پوست سر شود، پزشک شما این بیماری را تشخیص داده و درمان های مناسب را توصیه می کند.

درمانهای خانگی

سوزن سوزن شدن پوست سر اغلب موقتی است و ممکن است خود به خود یا با استفاده از درمان های خانگی و اصلاح شیوه زندگی از بین برود، مانند:  

از محصولات موی حاوی رایحه اضافه خودداری کنید

انجام تست چسب پوستی قبل از استفاده از لوازم آرایشی جدید (مانند شامپو، نرم کننده).

خواب کافی برای کمک به کاهش استرس/اضطراب یا بهبود سایر شرایط سلامتی

ورزش منظم برای کمک به استرس/اضطراب و بهبود سایر شرایط سلامتی

وقت گذاشتن برای استراحت (مثلاً نفس کشیدن، مدیتیشن، یوگا، پیاده روی)

حفظ وضعیت خوب ایستادن، نشستن و خوابیدن

کاهش استرس

برای معاینات منظم به پزشک مراجعه کنید

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر پوست سر شما همراه با موارد زیر گزگز می کند به پزشک مراجعه کنید:

چند روز یا بیشتر دوام می آورد

در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد می کند

با علائم دیگری مانند ریزش مو، سردرد یا درد در جای دیگری از بدن همراه است

خلاصه

احساس سوزن سوزن شدن در پوست سر (پارستزی) می تواند به دلایل زیادی رخ دهد، از جمله اضطراب، ASMR، تحریکات شیمیایی، داروها، میگرن، فشردگی عصب، حساسیت پوست، و بیماری های زمینه ای. اگر دائماً گزگز پوست سر دارید به پزشک مراجعه کنید. آنها یک معاینه فیزیکی انجام می دهند و آزمایشاتی را برای تعیین علت و توصیه درمان های مناسب انجام می دهند.