لیله المبیت ،اوج ایثار ،آغاز هجرت

به گزارش ایلنا، در متن یادداشت علی متقیان عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ آمده است؛

باسمه تعالی

لیله المبیت ،اوج ایثار ،آغاز هجرت

شب اول ربیع الاول را "لیله المبیت" نامیده اند .

دلیل این نام خوابیدن حضرت علی (ع) در رختخواب پیامبر (ص) و آغاز هجرت نبی اعظم صلوات الله علیه،  از مکه به مدینه است .

سال سیزدهم هجری است،  مسلمانان تحت ستم مشرکان مکه ، براساس پیمان های سال ۱۱ و ۱۲  بعثت ، با مردم مدینه بویژه بیعت الحرب که در عقبه منی شبانه پیمان بسته شد و در آن پیمان مردم  یثرب،  شهر خود را در اختیار مسلمانان قرار داده بودند، آماده هجرت شدند.

در این طرف ، فضای مکه سخت آشفته است و سایه سنگین ظلم سرمایه سالاران و مشرکان،  بر سر تعداد محدود مسلمان باقیمانده،  سنگینی می کند .

مسلمانان براساس محتوای پیمان سوم عقبه ، باقبول همه سختی ها و مصادره اموال و جدایی مادر از فرزند و شکنجه و سختی ها ، بالاخره به یثرب مهاجرت کردند، و مورد پذیرایی مردم یثرب ( که به  انصار شهرت یافتند) ، قرار گرفته اند،  در این زمان عمده مردم یثرب مسلمان شده وفضای یثرب آماده حضور پیامبر (ص) بود.   اینان  برای حضور حضرت ، لحظه شماری می کردند، تا پیامبر اعظم قدم به شهر آنان نهاده وافتخار میزبانی را به آنان بدهد. 

مکیان که اطراف پیامبر را خلوت دیده ، از غیبت مسلمانان استفاده کرده ، در دارالندوه جمع شدند، تا برای از میان برداشتن پیامبر تصمیمی اتخاذ کنند، جلسه باحضور سران اقوام که عضو دارالندوه بودند، تشکیل شد، پیرمردی ناشناس در جلسه حضور یافته بود، اورا نمی شناختند، از دلیل حضورش سوال کردند، پاسخ داد اهل نجد هستم، شنیدم قصد تصمیم گیری مهمی دارید، به جلسه شما آمده ام  تا در این تصمیم مهم شرکت کنم!،  (ابن هشام  این شخص را شیطان نامیده واو را در  این تصمیم شریک می داند)، پیشنهاد های متعدی مطرح شد ، در نتیجه تصمیم جلسه با مشورت شیخ نجدی،  براین شد که نمایندگان قبایل مختلف ، شبانه  دسته جمعی به خانه پیامبر (ص) حمله کنند وهمگی با زدن ضربه،  پیامبر را از پای درآورند. 

حضرت از جانب جبرییل ، از تصمیم شوم همشهریان خود آگاه شد،  موضوع را با 

حضرت علی (ع)  درمیان گذاشت، و از او خواست که آمادگی دارد به جایش در رختخواب آرمیده و خود شهر را ترک کند، علی علیه السلام  با اشتیاق پیشنهاد را پذیرا و برای خوابیدن در رختخواب پیامبر، با این سوال اظهار  آمادگی کرد، آیا  در صورتی که در بستر شما بخوابم، حضرتعالی به سلامت می مانید؟ پیامبر در  پاسخ فرمودند ، آری من به سلامت می مانم،  علی  علیه‌السلام  باشنیدن پیش بینی سلامتی پیامبر ، سجده شکر بجای آورد وافتخار خوابیدن در بستر پیامبر را پذیرفت، علی (ع) در خانه ماند و پیامبر (ص) از منزل خارج شد.

نوشته اند ، مکیان اطراف خانه پیامبر کشیک می دادند تا زمان  تعیین شده برای حمله نزدیک و حمله کنندگان آماده حمله شوند ، پیامبر می خواهد از میان این جمعیت خانه را ترک کند، نوشته اند حضرت وقتی تصمیم گرفت خانه را ترک کند،  آیات اولیه سوره یس ، را قرائت و از بین مشرکان که منتظر بودند،  شب فرا رسد و نقشه شیطانی خود را عملیاتی کنند،  گذشت .

در بین راه ابوبکر را دید و اورا به همراه خود برد، حضرت  از طرف جنوب برخلاف راه مدینه،  از مکه خارج شدند و در غار ثور استقرار پیدا کردند . 

مطابق نقشه ، مشرکان طبق برنامه از پیش تعیین شده،  به خانه پیامبر حمله ور شده،  شمشیرها را آماده فرود کردند،  با برچیده شدن ملافه سبز، با علی (ع) مواجه شدند  که به جای پیامبر در بستر آرمیده بود. با حضور علی‌بن ابی‌طالب در بستر پیامبر نقشه مشرکان مکه برباد رفت و موفق نشدند طبق برنامه از پیش تعیین شده ، پیامبر را از پای درآورند و نقشه آنان نقش برآب شد ، با عصبانیت تمام ، خانه پیامبر را ترک و تمام تلاش خود را برای دستگیری پیامبر ص بکار گرفتند .

کاری که علی بن ابیطالب (ع) در  لیله المبیت انجام داد ، خود گذشتگی بزرگی بود که در تاریخ ماندگار شد. مفسران قرآن کریم درتفسیر آیه "ومن الناس یشری نفسه  ابتغاء مرضات الله" آورده اند این آیه ، در شان امام علی (ع) به خاطر این از خود گذشتگی  نازل شده اند.

گفته شد ، پیامبر (ص) قبل از حمله مشرکان خانه را ترک کرد و از سمت جنوب از مکه خارج شد و در غاری به نام ثور استقرار یافت.  

مدت اقامت حضرت در غار را دوروز نوشته اند و مشرکان هم با شناسایی رد پا تا درب غار رفتند و تار عنکبوت و لانه کبوتر مواجه شدند . 

مشرکان تمام تلاش خود را برای دستگیری پیامبر ص  بکار گرفتند .  به همین دلیل از بی راهه و مسیری طولانی تر راه مدینه را در پیش گرفت و هجرت را حرکت از مکه به یثرب  آغاز کرد . مسیر ۵ روزه مکه به مدینه با اقامت دوشبه حضرت در غار ثور ۱۲ روز به طول کشید و در ۱۲ ربیع الاول پیامبر (ص) در میان چشم های منتظر مردم یثرب، وارد محله قبا شد .