روز جشن شهریورگان در تقویم سال ۱۴۰۳ چه روزی است؟

تاریخ دقیق روز جشن شهریورگان در تقویم شمسی برابر است با :

۱۴۰۳/۰۶/۰۴

یکشنبه – ۰۴ شهریور ۱۴۰۳

تاریخ دقیق روز جشن شهریورگان در تقویم قمری برابر است با :

۲۰۲۴-۰۸-۲۵

Sunday – 2024 August 25

تاریخ دقیق روز جشن شهریورگان در تقویم میلادی برابر است با :

۲۰۲۴-۰۸-۲۵

Sunday – 2024 August 25

جشن باستانی شهریورگان از جمله جشن‌های دوازده‌گانه سال و یکی از جشن‌های آتش در ایران باستان است. آیینی ملی و کهن که امروزه نیز تنها عده‌ای معدود از زرتشتیان در کرمان آن را به‌صورت محدود اجرا می‌کنند؛ هرچند خوشبختانه در سال‌های اخیر، دیگر زرتشتیان کشور نیز سعی در پاسداشت آن داشتند. مردمان ایران زمین این روز را به مناسبت‌های مختلفی گرامی داشته و جشن می‌گرفتند.

شهریورگان را مصادف با جان‌ باختن مانی نقاش،‌ پیامبر صلح‌جوی ایرانی و عروج او به سوی نور اهورامزدا می‌دانند و آن را گرامی می‌دارند. بنا به اقوالی، این روز تولد داراب شاهنامه است که با احتمال هایی او را همان کوروش، پادشاه بزرگ هخامنشی معرفی کرده و زادروزش را جشن می‌گیرند. شهریورگان به‌معنای شهریاری بر اراده و نفس،‌ روز پدر ایرانی نیز نام‌گذاری شده و زرتشتیان نیز، این روز را روز پدر دانسته و مقام و منزلت پدران را ستایش می‌کنند.

شهریورگان از زیباترین جشن‌های دوازده‌گانه سال ایرانیان باستان به شمار می‌آید که از جمله جشن‌های آتش است و به «آذر جشن» نیز شهرت دارد. شهریور که در تقویم زرتشتی، چهارمین روز ماه و ششمین ماه سال را به نامش نام‌گذاری‌ کرده‌اند، یکی از ۶ امشاسپند ایزد، نگهبان فلزات، نماد فرمانروایی نیرومند الهی و فرشته مهربانی و جوانمردی لقب دارد.

ایرانیان این روز را گرامی داشته و جشنی را موسوم به «جشن شهریورگان» در این تاریخ برگزار می‌کردند. هریک در خانه‌هایشان آتشی افروخته و پس از نیایش و ستایش پروردگار، گرد هم جمع آمده و این روز را با صرف خوراکی در کنار یکدیگر جشن می‌گرفتند.

از سویی دیگر و با توجه به صفات پاک فرشته شهریور که نماد رحم و مروت و مظهر قدرت و توانگری است، مردم این روز را با احسان و اطعام فقرا و حضور و عرض تبریک و شادباش، در پیشگاه پادشاهان دادگر که نماینده سلطنت آسمانی‌اند، می‌گذراندند.

چنانچه هرودوت در تواریخ نقل می‌کند که نزد ایرانیان برگزاری جشن تولد با آداب سور و سرور و تشریفات مرسوم بود؛ ایرانیان باستان،‌ شادترین مردمان جهان بودند که هر روزی را بنا به گاه‌شماری و با آداب مخصوص خود گرامی داشته و جشن می‌گرفتند. در شهریورگان نیز زرتشتیان به معابد یا آتشکده رفته و مراسم ستایش و نیایش مخصوص به خود را بر پا می‌کردند.

نقل است که ایرانیان باستان، به مناسبت تغییر هوا، شب هنگام به بام خانه‌ها می‌رفتند و آتشی افروخته و به ستایش خداوند و شکر نعماتش می‌پرداختند. چنین می‌گویند که در خانه یا آتشکده مردمان بر آتش، چوب‌های خوشبو و اسپند و کندر می‌گذاشتند. در خانه‌ها مراسم مهمانی برپا کرده و خوراک‌های ویژه‌ و متنوعی تدارک می‌دیدند. اطعام فقرا و نیازمندان و حاضر شدن و عرض تبریک به پیشگاه پادشاهان دادگر نیز از دیگر آیین‌های جشن شهریورگان معرفی می‌کنند. پس از آن مردم، توپال (فلزهای کهنه) را از انبارها بیرون آورده و نو می‌کردند و به جشن و پایکوبی مشغول می‌شدند.

ابوریحان بیرونی درباره جشن شهریورگان و آداب و رسوم آن در کتاب آثارالباقیه می‌نویسد:

زادویه گفته است این روز را آذرجشن می گویند و این روز برای آتش‌هایی که در خانه مردم است عید است و این عید در قدیم آغاز زمستان بود و در این عید آتش‌های بزرگ در خانه‌ها می‌افروختند و خداوند را بیش از پیش ستایش و نیایش می‌کردند و با شادمانی برای خوردن غذا گرد هم می‌آمدند و آتش را که می‌گفتند سرما و خشکی زمستان را می‌برد، بر می‌افروختند و باور داشتند گرمای آتش چیزهایی را که برای نباتات زیان آورست از بین می برد.