تابستان امسال منتظر انفجار ستارهای باشید
ناسا میگوید که امسال یک انفجار نواختری رخ خواهد داد که در زندگی خود تنها یکبار فرصت تماشای آن را دارید.
فصل تابستان گرمای خاص خودش را دارد، اما امسال میتواند با یک رویداد نجومیِ منحصربهفرد داغتر از همیشه شود. ناسا پیشبینی کرده است که در سال جاری میلادی و به احتمال زیاد در فصل تابستان، شاهد انفجار یک ستاره یا یک رویداد نواختری باشیم. این اتفاق که احتمالاً تنها یکبار در طول عمر ما رخ خواهد داد، با چشم غیرمسلح نیز قابل رصد خواهد بود.
ناسا در بیانیهای توضیح داده است که افراد مختلف میتوانند منتظر یک انفجار نواختری در آسمان باشند. این انفجار چنان نور عظیمی خواهد داشت که بدون نیاز به ابزارهای نجومی قابل مشاهده خواهد بود. انفجار مذکور ۳۰۰۰ سال نوری با ما فاصله دارد.
این انفجار ستارهای کجا و چگونه رخ میدهد؟
«تی تاج شمالی» که با نام T CrB هم شناخته میشود، یک منظومه دوستارهای است. این منظومه از یک ستاره کوتوله سفید – بازماندهای از یک ستاره مُرده با اندازه قابلقیاس با خورشید ما – و یک غول سرخ باستانی تشکیل شده است که به آرامی درحال از دستدادن هیدروژن خود است.
هیدروژن غول سرخ روی سطح کوتوله سفید میریزد و فشار و گرما بهوجود میآورد. در نهایت، انفجاری گرماهستهای رخ میدهد که عظمت آن میتواند مواد موجود در سطح کوتوله سفید را به بیرون پرتاب کند. برای T CrB، این رویداد ظاهراً بهطور میانگین هر ۸۰ سال یکبار تکرار میشود.
بهخاطر داشته باشید که نواختر با ابرنواختر متفاوت است. در رویدادهای ابرنواختری یک انفجار غولآسا ستارگان درحال مرگ را نابود میکند. اما در رویدادهای نواختری، ستاره کوتوله دستنخورده باقی میماند و تنها مواد جمعشده در سطح خود را با روشنایی زیاد به فضا پرتاب میکند.
دکتر «ربکا هانسل»، دانشمند متخصص در زمینه رویدادهای نواختری در مرکز پروازهای فضایی گودارد ناسا میگوید:
«چندین نواختر تکرارشونده با چرخههای بسیار کوتاه وجود دارند، اما ما معمولاً در طول عمر یک انسان تکرار چنین انفجاری را نمیبینیم و بهندرت نواختری رخ میدهد که نسبتاً تا این اندازه به منظومه ما نزدیک باشد. بسیار هیجانانگیز است که در صندلی ردیف جلو برای تماشای چنین رویدادی قرار داریم.»
برای پیداکردن T CrB در آسمان باید بهدنبال صورت فلکی «تاج شمالی» یا «کاسه یتیمان» باشید که شکلی شبیه نعل اسب دارد و در غرب صورت فلکی «زانوزده» یا «هرکول» مشاهده میشود. این انفجار نواختری که تاریخ دقیق وقوع آن مشخص نیست، کوتاه خواهد بود و تنها بهمدت کمتر از یک هفته قابل مشاهده است، اما گفته میشود که تمام کشورها امکان رصد آن را خواهند داشت.