اگر پولدار باشید ۳۰ درصد شانس بیشتری برای زنده ماندن بعد از سکته مغزی را دارید
بر اساس نتایج مطالعه‌ای که به تازگی در کنفرانس سازمان سکته اروپا ارائه شده است، داشتن درآمد بالا می‌تواند احتمال مرگ پس از سکته مغزی را تا یک سوم کاهش دهد.
پژوهشگران در این تحقیق داده‌های ۶۹۰۱ بیمار سکته مغزی در گوتنبرگ سوئد را در بازه زمانی نوامبر ۲۰۱۴ تا دسامبر ۲۰۱۹ بررسی کرده و تأثیر چهار عامل اجتماعی تعیین‌کننده سلامت شامل محل سکونت، کشور محل تولد، تحصیلات و درآمد را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.
نتایج هیچ جای تردیدی باقی نمی‌گذارد: افرادی که درآمد بالایی دارند ۳۲ درصد کمتر در معرض خطر مرگ و میر پس از سکته مغزی قرار دارند. علاوه بر این، افراد دارای تحصیلات عالی ۲۶ درصد کمتر در معرض خطر مرگ پس از چنین حمله مغزی‌ای قرار دارند.
کاترینا سانرهاگن، رئیس گروه تحقیقاتی پزشکی توانبخشی در دانشگاه گوتنبرگ و نویسنده اصلی این مطالعه، در این باره می‌گوید: «یافته‌های ما بر یک واقعیت آشکار تأکید می‌کند که وضعیت اجتماعی-اقتصادی یک فرد می‌تواند در زمینه سکته مغزی یک موضوع مرگ و زندگی باشد.»
سکته مغزی زمانی رخ می‌دهد که خون به بخشی از مغز نرسد و بافت مغز از اکسیژن محروم شود. بر اساس مطالعه اخیر منتشر شده در نشریه علمی پزشکی «لنست»، بروز این سکته‌ها در ۳۰ سال گذشته دو برابر شده و انتظار می‌رود این میزان به رشد خود ادامه دهد.
محققان هشدار داده‌اند که افزایش شیوع سکته مغزی به طور نابرابر بر کشورها تأثیر می‌گذارد و انتظار می‌رود کشورهای در حال توسعه بیشترین آسیب را ببینند.
اما چرا وقتی صحبت از سکته مغزی می‌شود، پول و درآمد اینقدر تعیین‌کننده است؟
خانم دکتر سانرهاگن در توضیح این امر می‌گوید: «ما می‌دانیم که افراد ثروتمند بیشتر به پزشکان خانواده خود مراجعه می‌کنند. همچنین شاید افرادی که درآمد کمتری دارند، نتوانند [برای وقت پزشکی] مرخصی بگیرند و حقوق خود را از دست بدهند.»
وی اضافه کرد: «علاوه بر این موارد، درآمد بالاتر و تحصیلات بیشتر معمولاً به معنای عادات غذایی بهتر، فعالیت بدنی بیشتر و اعتیاد و سیگار کشیدن کمتر است. همه اینها، همراه با سن، عوامل خطر اصلی برای ابتلا به سکته مغزی هستند. زمانی که فردی دچار سکته مغزی می‌شود، خطر سکته مغزی دوم افزایش می‌یابد.»
پژوهشگران می‌گویند هرچند این تحقیق در سوئد انجام شده، با این حال می‌توان نتایج آن را به بقیه اروپا تعمیم داد؛ «جایی که ساختارهای بهداشتی و سطوح آسیب‌پذیری اجتماعی مشابه وجود دارد».
ارتباط بین درآمد بالا و افزایش شانس زنده ماندن بر اثر سکته مغزی پیش از این نیز در مطالعات انجام شده در دیگر کشورهای اروپایی ثبت شده بود.
در گزارش سالانه وزارت بهداشت اسپانیا آورده شده است که «برای بیماری عروق مغزی، یک شیب افزایش شیوع با کاهش سطح درآمد مشاهده می‌شود و زمینه اجتماعی به همراه سطح اقتصادی و تحصیلی عوامل تعیین‌کننده در مورد خطر سکته مغزی هستند».
ماری مار فریجو، هماهنگ‌کننده گروه مطالعاتی بیماری‌های عروق مغزی در اسپانیا، با بیان اینکه حوادث عروقی مغز تا حد زیادی ناشی از سبک زندگی هستند، می‌گوید: «نتایج مطالعات تازه یک جنبه منفی دارد و آن این است که نابرابری و فقر یک عامل تعیین‌کننده هستند. اما جنبه مثبت آن نیز حائز اهمیت است، زیرا نشان می‌دهد این بیماری‌ها تا حد زیادی قابل پیشگیری هستند.»
این متخصص مغز و اعصاب می‌گوید: «وضع سیاست‌های کلان با هدف ارتقای سلامت و پیشگیری اولیه، به گونه‌ای که یک مشکل عروقی رخ ندهد، بسیار مهم است.»
پژوهشگران می‌گویند در سوئد، بروز ایسکمی مغزی (عارضه ناشی از نرسیدن اکسیژن به مغز) کاهش یافته است، به این معنی که با وجود مسن بودن جمعیت، تعداد سکته‌های مغزی کمتر است.
دکتر سانرهاگن اضافه می‌کند: «این به پیشگیری، سطح پایین استعمال دخانیات در کشور، فشار خون کنترل شده، مراقبت خوب از دیابت... و همچنین با کاهش تعداد افراد کم‌تحرک در جامعه مرتبط است.»
به گفته این کارشناس، تنها عامل خطری که نمی‌توان آن را کنترل کرد، سن است و با وجود تاثیر شرایط اجتماعی و عوامل بیرونی، درمان بیماری باید از طریق پیشگیری آغاز شود.اما چرا وقتی صحبت از سکته مغزی می‌شود، پول و درآمد اینقدر تعیین‌کننده است؟
خانم دکتر سانرهاگن در توضیح این امر می‌گوید: «ما می‌دانیم که افراد ثروتمند بیشتر به پزشکان خانواده خود مراجعه می‌کنند. همچنین شاید افرادی که درآمد کمتری دارند، نتوانند [برای وقت پزشکی] مرخصی بگیرند و حقوق خود را از دست بدهند.»
وی اضافه کرد: «علاوه بر این موارد، درآمد بالاتر و تحصیلات بیشتر معمولاً به معنای عادات غذایی بهتر، فعالیت بدنی بیشتر و اعتیاد و سیگار کشیدن کمتر است. همه اینها، همراه با سن، عوامل خطر اصلی برای ابتلا به سکته مغزی هستند. زمانی که فردی دچار سکته مغزی می‌شود، خطر سکته مغزی دوم افزایش می‌یابد.»
پژوهشگران می‌گویند هرچند این تحقیق در سوئد انجام شده، با این حال می‌توان نتایج آن را به بقیه اروپا تعمیم داد؛ «جایی که ساختارهای بهداشتی و سطوح آسیب‌پذیری اجتماعی مشابه وجود دارد».
ارتباط بین درآمد بالا و افزایش شانس زنده ماندن بر اثر سکته مغزی پیش از این نیز در مطالعات انجام شده در دیگر کشورهای اروپایی ثبت شده بود.
در گزارش سالانه وزارت بهداشت اسپانیا آورده شده است که «برای بیماری عروق مغزی، یک شیب افزایش شیوع با کاهش سطح درآمد مشاهده می‌شود و زمینه اجتماعی به همراه سطح اقتصادی و تحصیلی عوامل تعیین‌کننده در مورد خطر سکته مغزی هستند».
ماری مار فریجو، هماهنگ‌کننده گروه مطالعاتی بیماری‌های عروق مغزی در اسپانیا، با بیان اینکه حوادث عروقی مغز تا حد زیادی ناشی از سبک زندگی هستند، می‌گوید: «نتایج مطالعات تازه یک جنبه منفی دارد و آن این است که نابرابری و فقر یک عامل تعیین‌کننده هستند. اما جنبه مثبت آن نیز حائز اهمیت است، زیرا نشان می‌دهد این بیماری‌ها تا حد زیادی قابل پیشگیری هستند.»
این متخصص مغز و اعصاب می‌گوید: «وضع سیاست‌های کلان با هدف ارتقای سلامت و پیشگیری اولیه، به گونه‌ای که یک مشکل عروقی رخ ندهد، بسیار مهم است.»
پژوهشگران می‌گویند در سوئد، بروز ایسکمی مغزی (عارضه ناشی از نرسیدن اکسیژن به مغز) کاهش یافته است، به این معنی که با وجود مسن بودن جمعیت، تعداد سکته‌های مغزی کمتر است.
دکتر سانرهاگن اضافه می‌کند: «این به پیشگیری، سطح پایین استعمال دخانیات در کشور، فشار خون کنترل شده، مراقبت خوب از دیابت... و همچنین با کاهش تعداد افراد کم‌تحرک در جامعه مرتبط است.»
به گفته این کارشناس، تنها عامل خطری که نمی‌توان آن را کنترل کرد، سن است و با وجود تاثیر شرایط اجتماعی و عوامل بیرونی، درمان بیماری باید از طریق پیشگیری آغاز شود.
