سندرم خشکی دهان چیست و چه علل و علائمی دارد ؟

به گزارش ایلنا، دهان خشک یک بیماری و یا نشانه ای از بیماری های دیگر است که حدود 10 درصد از جمعیت با دهان خشک دردسرهای زیادی می کشند.دهان خشک یک اثر جانبی معمولی است که با درمان اعتیاد مرتبط است و این مشکل همچنین باعث ایجاد تنفس بدبو می شود.

دهان خشک نه تنها بر تغذیه و روان شناسی تاثیر می گذارد، بلکه باعث دشواری در خوردن، صحبت کردن و تغییر طعم می شود، اما به خاطر اسیدی شدن دهان است.

دهان خشک یا سندرم خشکی دهان چیست؟

دهان خشک، وضعیتی است که دهان به اندازه کافی بزاق تولید نمی کند یا بزاق را بیرون نمی ریزد که باعث خشک شدن دهان می شود، احساس تشنگی وجود دارد و به علاوه، دهان خشک نیز نشانه ای از بیماری های مختلف از جمله اثرات جانبی داروها و درمان های پزشکی است. 

خشکی دهان علل متعددی دارد که شامل :

تاثیرات تغذیه ای و سلامتی

استفاده از آنتی بیوتیک:

در حال حاضر، حدود 600 دارو در بازار دارای عوارض جانبی هستند که باعث خشکی دهان می شوند.بسیاری از داروهای معمول مانند داروهای فشار خون، آنتی بیوتیک ها و یا درمان روانی در این فهرست گنجانده می شوند.

سن بالا :

همانطور که سن شما، در اعضای بدن شما به اندازه قبل موثر نیستند،غدد بزاقی نیز در این باره استثنا نیستند.به عنوان نتیجه فرعی، دهان خشک در پیری اجتناب ناپذیر است. 

کم آبی:

عدم تامین آب کافی برای بدن باعث می شود برای تولید بزاق کافی تقلا کند. کمبود آب همچنین باعث مشکلات جدی برای دهان خشک می شود. 

اسیدیته:

اسیدیته بالا در معده و یا برگشت اسید باعث دهان خشک می شود.

افسردگی:

افسردگی نیز می تواند دلیل دهان خشک در صبح ها باشد. وقتی بدن شما به اضطراب پاسخ می دهد، خوابتان دچار مشکل خواهد شد و باعث کمبود آب و خشکی در صبح می شود. 

مشکل تنفسی:

مشکلات ورم غشا مخاطی و سینوزیتی هر دو می توانند در فرآیند تنفسی شما اختلال ایجاد کنند. زمانی که جریان هوا برای حرکت از طریق بینی مشکل دارد، آن ها تلاش خواهند کرد تا از حفره دهانی عبور کنند. از آنجا که ساختار برای تبادل هوایی مناسب نیست، سطح حفره دهانی به راحتی به صورت جریان هوا در منطقه خشک می شود.

درمان سرطان :

شیمی درمانی و پرتودرمانی باعث خشکی دهان می شود. 

دیگر بیماری ها:

شرایط فیزیکی مثل کم آبی، خونریزی، ادرار کردن، استفراغ، اسهال، تعریق، دیابت، نارسایی قلبی، اختلالات غدد درون ریز، اختلال بیماری پارکینسون، استرس، افسردگی، آلزایمر، ایدز، آرتروز و سندروم سیوگرن می تواند از دلایل دهان خشک نیز باشند.

نوشیدن الکل، سیگار کشیدن مکرر، خرناس هنگام خواب، خوابیدن در وضعیت نادرست و تنفس از طریق دهان هم منجر به دهان خشک می شوند.

علایم شایع سندرم خشکی دهان چیست؟

علایم دهان خشک (گلو خشک) عمدتاً در بیماران موجب ناراحتی می شود, دهانی خشک و گاهی باعث ایجاد احساس سوزش,،کاهش طعم و به ویژه در زبان می شود.شما اغلب احساس تشنگی, مشکل در جویدن، بلعیدن و صحبت کردن را احساس می کنید.

 ناتوانی در فهم طعم درست: فقدان بزاق، غذاهای حل نشده، باعث مشکل در تشخیص مزه می شود. 

خارش گلو به دلیل نداشتن بزاق برای خیس کردن گلو: در برخی بیماران, تنفس بد نیز در علایم آتروفی، ترک مخاطی (به ویژه در لب ها) وجود دارد و باعث خونریزی, زخم در دهان یا جدا شدن پوست در گوشه های دهان می شود.

چه کسی در خطر ابتلا به خشکی دهان است؟

کودکان و افراد پیر در معرض دهان خشک هستند.

افراد با عادات بد، رژیم غذایی ضعیف و آن هایی که دارای سابقه افسردگی و تحت درمان سرطان هستند، در معرض خطر بالای دهان خشک قرار دارند. 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در مواردی که سندرم دهان خشک شما ناشی از بیماری های دیگر است, باعث استرس و ناراحتی شما می شود,، شما باید به پزشک مراجعه کنید.

علاوه بر این، اگر علائمی از دهان خشک را داشته باشید, اما کاربرد روش هایی که در زیر در مورد آن صحبت می کنیم، کارساز نبود و یا هر زمان که احساس درد می کنید و با این حال این درمان های خانگی به تسکین دهان شما کمک نمی کنند, باید نزد پزشک بروید.

درمان های خانگی برای تسکین علایم سندرم دهان خشک: 

1 - آب:

حداقل هشت لیوان آب (حدود 2.5 لیتر) در روز بنوشید. حتی اگر احساس تشنگی نمی کنید, هم آب بنوشید.

صبر نکنید تا احساس تشنگی کنید . علاوه بر آب, شما باید نیمی از آب میوه تازه را در روز اضافه کنید, ترجیحاً میوه های غنی از ویتامین c مانند مرکبات, ژله, آناناس, انبه و هویج.

آب داغ یا بیش از حد سرد ننوشید.

2. لیمو ترش برای درمان خشکی دهان در صبح:

روش 1: لیمو, شکر و آب

مواد لازم:

120 گرم شکر, 60 میلی لیتر آب لیمو و 360 میلی لیتر آب. 

1. شکر و آب را به نسبت های مساوی در یک قابلمه کوچک بریزید, بجوشانید تا زمانی که شکر حل شود. 

2. بعد اجاق را خاموش کنید و آب را خنک کنید. یک لیمو با پوسته نازک انتخاب کنید، چون آب بیشتری دارد.

3. قبل از اینکه لیمو ترش را فشار دهید, می توانید کمی لیمو بنوشید تا کمی راحت تر شود.

4. همه مواد را باهم مخلوط کنید و سپس بنوشید.

روش 2: لیمو, سنبل هندی, برگ های لیمو, آب یخ برای درمان خشکی دهان 

مواد لازم:

30 میل آب ، 80 گرم شکر، 2 عدد لیمو ، 2 عدو سنبل هندی ، 4-5 عدد برگ لیمو، آب یخ 

سنبل هندی را ریز کنید. آب, شکر, و سنبل هندی را به مدت 10 دقیقه بجوشانید. اجاق را خاموش کنید و برگ ها را بردارید و خنک کنید.آب را صاف کنید و لیمو ترش را فشار دهید. از این عصاره استفاده کنید تا بهترین نتیجه را کسب کنید.

روش 3:  درمان خشکی دهان با لیمو, عسل و آب

مواد لازم:

30 میلی لیتر آب , دو قاشق چای خوری عسل و نصف لیمو ترش. 

1. عسل را به آب اضافه کنید و آن را خوب تکان دهید.

2. آب و عسل را به مدت 10 دقیقه بجوشانید و اجازه دهید خنک شود.

3. اجاق را خاموش کنید. پوست لیمو و لیمو را به آن اضافه کنید.

4. از این روش برای رسیدن به نتایج مورد انتظار 1--2 بار در روز استفاده کنید.

3- نمک برای درمان خشکی دهان:

200 میلی لیتر آب و1 قاشق سوپ خوری نمک را آماده کنید. نمک را به آب اضافه کنید و سپس خوب هم بزنید.آب شور را حرارت دهید و بنوشید. هنگام بیدار شدن، از آب شور استفاده کنید. 

4. درمان خشکی دهان با جوش شیرین:

مواد لازم:

1/2 قاشق چای خوری جوش شیرین،1 قاشق چای خوری نمک، شکر و چند قطره عصاره لیمو با یک فنجان آب.

1. جوش شیرین، نمک، شکر، آب لیمو را به آب اضافه کنید و خوب هم بزنید و بنوشید.

2. این مخلوط به جلوگیری از کمبود آب بدن کمک می کند.اگر شما به طور منظم آن را 1-2 بار در روز مصرف کنید، این یک درمان موثر در خشکی دهان است.

5. زنجبیل برای درمان گیاهی خشکی دهان:

روش 1: چای زنجبیل:

چند تکه زنجبیل را به یک فنجان چای گرم اضافه کنید و سپس از آن لذت ببرید.نوشیدن این نوع چای بعد از شام بهترین گزینه است.

چای زنجبیل به تصفیه سموم بدن کمک می کند و دهان خشک را درمان می کند و ریه ها را گرم نگه می دارد و از آنفولانزا، سرفه و دیگر بیماری های شایع جلوگیری می کند.

روش 2: زنجبیل، نمک، آب و سرکه:

زنجبیل را به تکه های نازک ببرید و سپس در سرکه خیس کنید، کمی نمک اضافه کنید و سپس آن ها را به خوبی مخلوط کنید. مخلوط را با آب ترکیب کنید و بنوشید و لذت ببرید.

این روش را 1-2 بار در روز برای رسیدن به نتایج مورد انتظار خود بنوشید. 

روش 3: فقط زنجبیل:

زنجبیل، یکی از بهترین روش های طبیعی برای تحریک بزاق و جلوگیری از دهان خشک است. فقط نیاز دارید که تکه کوچکی از زنجبیل را بردارید و زمانی که نیاز است گاز بزنید و بجوید. اگر چه این بیماری نمی تواند به طور کامل درمان شود، اما می تواند در موارد اضطراری به شما کمک کند.

6. درمان خشکی دهان با آلوئه ورا:

1. یک مشت برگ آلوئه ورا، و کمی عسل خالص را آماده کنید.

2. آلوئه ورا را به دقت تمیز کنید و سپس پوسته سبز آن ها را با دقت جدا کنید. آلوئه ورا را به مدت 1 ساعت در آب بیندازید، تا به حذف صمغ آلوئه ورا به طور کامل کمک کنید.

3. آلوئه ورا و عسل را به مخلوط کن اضافه کنید و سپس کمی آب بریزید.

4. 1-3 بار در روز (15 دقیقه قبل از غذا) در بخورید، هر دفعه 20 میلی لیتر (1 قاشق سوپ خوری). 

نکته:

برخی گزارش ها حاکی از آن هستند که آلوئه ورا ممکن است با سقط جنین و ناهنجاری های مادرزادی در ارتباط باشد. زنان باردار و مادران شیرده نباید هرگز بدون مشورت با پزشک از محصولات آلوئه ورا استفاده کنند.

ژل آلوئه ورا برای کاهش سطح قند خون مفید است و اگر شما مبتلا به دیابت و دارو هستید و می خواهید از آلوئه ورا استفاده کنید، میزان گلوکز خون خود را با دقت بیشتری چک کنید، تا از تپش بیش از حد، ضربان قلب سریع، تعریق بیش از حد، سینه خالی و لرزش جلوگیری کنید.

7. دانه های گلپر مناسب برای درمان خشکی دهان:

روش 1: فقط دانه های گلپر:

این روش بسیار ساده است.برای اجرای این روش فقط یک دانه گلپر کوچک را بردارید و آن ها را بجوید.این کار می تواند به شما کمک کند دهان خشکتان را درمان کنید. 

روش 2: گلپر و لیمو:

2 قاشق سوپ خوری گلپر را در طول شب خیس کنید و آن ها را در صبح بجوشانید.آب را صاف کرده و عصاره لیمو را به آن اضافه کنید. هر روز صبح به مدت 2 هفته آن را با معده خالی بنوشید. 

نکته:

از استفاده از گلپر در دوزهای بالا اجتناب کنید. ترکیبات در این دانه می تواند برای سیستم عصبی مضر باشد و در صورتی که به طور گسترده مورد استفاده قرار گیرد، دچار توهم و تشنج می شود. می تواند سرطان ها را تشدید کند - سرطان های متصل به گیرنده استروژن سرطان پستان، تخمدان ها، و غیره را تشدید می کند، چون حاوی استروژن بالایی است.

ممکن است به زنان باردار توصیه شود که مقدار زیادی از گیاهان را مصرف کنند.

8. درمان و از بین بردن خشکی دهان با مصرف کرفس:

200 گرم کرفس و 100 میلی لیتر آب تصفیه شده را آماده کنید. کرفس را خرد کنید و آن را به تکه های کوچک برش دهید و در مخلوط کن بریزید، تا آبش را بگیرید. 100 میلی لیتر آب تصفیه شده را بریزید و مخلوط را بنوشید.

زنان باردار باید قبل از استفاده از کرفس به درمان دهانی خشک توجه کنند.

اگر شما باردار هستید و هنوز هم می خواهید از این روش درمانی استفاده کنید، باید از مقدار کمی استفاده کنید چون کرفس می تواند اثرات جانبی هم داشته باشد.

9. آدامس موثر در درمان خشکی دهان:

این روش برای از بین رفتن خشکی دهان بسیار تاثیرگذار می باشد.هنگامی که در مورد دهان خشک و درمانش تحقیق می شود، متخصصان نشان داده اند که برای بهبود غدد بزاقی (با آب کافی) می توانید از چند نکته ساده اما موثر در زیر استفاده کنید:

با استفاده از بزاق مصنوعی تهیه شده به شکل دهانشویه، اسپری معدنی به مرطوب کننده کمک کنید. 

خواب و کار در یک اتاق مرطوب، برای جلوگیری از دهان خشک.

اگر اتاق تهویه مطبوع ندارد، باید حتما بخور وجود داشته باشد. 

افزایش مصرف روزانه سبزیجات و میوه های تازه.

خشکی دهان چگونه درمان می شود؟

• غذاهایی بخورید که حاوی آب زیادی هستند، مانند سوپ. 

• پروتیین بیشتری بخورید، از غذاهای سرخ شده و چربی اجتناب کنید. 

• غذاهای اسیدی را محدود کنید. 

• از قهوه اجتناب کنید، زیرا دهان خشک را بدتر می کند.

•  مسواک زدن دندان هایتان به نرمی با خمیر دندان فلورید، 2-3 بار در روز.

• از دهانشویه های مبتنی بر الکل استفاده نکنید، ترجیحاً از آب نمک رقیق شده برای بهداشت دهان استفاده کنید، که همچنین یک درمان خانگی سریع برای دهان خشک است. 

• به تمیز کردن زبان خود توجه کنید.

• از گرفتن پلاک زبان دوری کنید، زیرا که باکتری ها را قادر به تکثیر می کند. 

• اگر از پروتزهای دندانی استفاده می کنید، هر روز با دقت خیلی زیادی تمیزشان کنید.

• عفونت بزاقی، عوارض جانبی داروها و بیماری های دهان نیز باعث دهان خشک می شود.

• بنابراین برای درمان دهان خشک می توانید به دندان پزشک مراجعه کنید، تا وضعیت را مشخص کنید و یک برنامه بهبودی موثر ایجاد کنید. 

• اگر به خاطر عوارض جانبی دارو دهان خشک دارید، مصرف دارو را کم یا متوقف کنید و آن را با داروهای دیگر جایگزین کنید.

منبع: چاره دان