سرگذشت طرحی ملی که تبدیل به خمیر شد

پس از انتشار خبر گم‌ شدن طرح ملی۳۲ جلدی بررسی اشکال خشونت خانگی علیه زنان در معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، متولیان انجام این پژوهش ملی اظهار می‌کنند که این طرح در دوره ریاست جمهوری احمدی‌نژاد و ریاست زهره طبیب‌زاده نوری بر مرکز امور زنان وخانواده از بین رفته و تبدیل به خمیر شده است.

به گزارش خبرنگار ایلنا، در پی انتشار خبری از سوی شهیندخت مولاوردی، معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، در ارتباط با گم شدن پژوهش ۳۲ جلدی «طرح ملی بررسی اشکال خشونت خانگی علیه زنان» که در دوره اصلاحات با همکاری مرکز مشارکت امور زنان و وزارت کشور تهیه شده بود؛ «اشرف بروجردی»، مشاور امور زنان وزارت کشور در دوره اصلاحات و یکی از مجریان این طرح در گفتگو با خبرنگار ایلنا در رابطه با این مساله، گفت: این پژوهش سال ۸۵ در دولت آقای احمدی‌نژاد و در زمان حضور زهره طبیب‌زاده نوری نماینده کنونی مجلس، در مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، به خمیر تبدیل شد. همچنین نسخه‌های موجود در وزارت کشور نیز از بین برده شد.

وی با اشاره به اینکه علاوه بر این طرح، اسناد و پژوهش‌های دیگری همچون گزارش عملکرد مرکز مشارکت امور زنان در دوره اصلاحات و تالیفات خانم شجاعی نیز از بین رفتند، تصریح کرد: طرح ملی بررسی اشکال خشونت خانگی علیه زنان با همکاری وزارت کشور و حمایت مالی مرکز مشارکت امور زنان صورت گرفت و خروجی آن ۳۲ جلد کتاب و ۴ جلد تحلیل و ارزیابی از وضعیت خشونت علیه زنان در کشور بود.

بروجردی ادامه داد: این پژوهش در ‌‌نهایت منجر به تدوین دو طرح عملی یعنی ایجاد خانه امن و لایحه حمایت از زنان تحت خشونت شد، که البته با وجود آنکه ایجاد خانه امن مصوبه شورای اجتماعی را نیز دریافت کرد و قوه قضاییه و رئیس دادگاه خانواده وقت نیز بر ضرورت آن تاکید کردند، اما به دلیل مخالفت شورای اجتماعی و فرهنگی زنان برای اجرا با مشکل روبرو شد و تا آخر دوره اصلاحات نیز با این مساله روبرو بود.

وی با اشاره به اینکه این اتفاق کتاب سوزی‌های دوره عباسی را به یاد می‌آورد، گفت: در آن زمان متاسفانه این امکان وجود نداشت که بتوانیم این تحقیقات را به صورت دیجیتال نگهداری کنیم اما من در کتابخانه شخصی خودم یک نسخه از این پژوهش را نگه داشته‌ام.

از سوی دیگر زهرا شجاعی رئیس مرکز مشارکت امور زنان در دوره اصلاحات در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا با تاکید براینکه هرگز قرار نبوده این پژوهش برای عموم منتشر شود و هدف آن اطلاع رسانی به مسولان بوده است، گفت: یکی از مشکلاتی که نه تنها در ایران بلکه در همه کشورهای دنیا وجود دارد خشونت علیه زنان است و هر دستگاه و تشکیلاتی که در کشور متولی امور زنان است باید به این مسئله بپردازد.

وی ادامه داد: به منظور جلوگیری از سوء استفاده رسانه‌های بیگانه و بدون سر و صدا کمیته‌ای با حضور دستگاههای ذیربط برای رسیدگی به این مساله تشکیل شد و از آنجا که رویکرد مرکز مشارکت زنان رویکردی پژوهش محور و به دور از واکنش‌های هیجانی بود، تصمیم به انجام این پژو هش گرفته شد.

شجاعی با اشاره به اینکه چنین طرح گسترده‌ای نیازمند به همکاری و جلب مشارکت دستگاههایی همانند نیروی انتظامی و وزارت اطلاعات بود، افزود: توانستیم توافق و مشارکت تمامی این دستگاه‌ها را جلب کنیم، در ‌‌نهایت این پژوهش در ۲۸ جلد کتاب، با توجه به ۲۸ استانی که در آن زمان در کشور وجود داشت، تدوین و چند جلد هم در ارتباط با تحلیل‌های ارائه شده از نتایج این تحقیق تهیه شد.

وی تاکید کرد: در حالی که پس از انقلاب اسلامی پژوهش و اسناد پهلوی از بین نرفت و از آن‌ها به عنوان سابقه علمی استفاده‌ای بهینه شد، شاهد بودیم که در دوره احمدی‌نژاد این پژوهش به همراه دیگر کتبی که در مرکز مشارکت امور زنان وجود داشت تبدیل به خمیر شد.

شجاعی با بیان اینکه ما در تاریخ ایران چه در زمان حمله مغول و چه در دیگر زمان‌ها کتاب سوزی‌ کم نداشتیم، اظهار کرد: اگر بنا به بازگو کردن برخی موارد باشد، هنوز بسیاری از مسائل ناگفته مانده است، اما اکنون در دولتی با رویکردی اعتدالی قرار داریم که قصد انجام چنین کاری را ندارد.

وی در مورد دلیل و انگیزه از بین بردن این پژوهش‌ها گفت: به نظر می‌آید در دوره آقای احمدی‌نژاد تلقی نادرستی از ناهنجاری‌ها و پدیده‌های نامبارک فرهنگی وجود داشت که تصور می‌کردند، پنهان کردن این مشکلات می‌تواند دغدغه‌ها را حل کند و از طرفی چنین مسائلی اصلا اولویت نبود.

شجاعی خاطرنشان کرد: نگاه به نقش زن به عنوان شهروند درجه دوم نیز سبب می‌شود که استیفای حقوق زنان و توجه به رفع تبعیض مساله مهمی به نظر نیاید.

«مریم ارشد» از کار‌شناسان قدیمی مرکز مشارکت امور زنان و مدیرکل سابق روابط عمومی مرکز و معاونت امور زنان و خانواده در زمان ریاست مریم مجتهد‌زاده، نیز در این مورد به خبرنگار ایلنا گفت: این پژوهش تحقیق کامل و پرهزینه‌ای بود که با دقت بسیار صورت گرفت به طوری که در این پژوهش‌ مشخص است که هر نوع خشونت در هر کدام از استانهای ایران چند درصد وجود دارد، البته آخرین دفعه‌ای که من این پژوهش را دیدم به صورت جزوه بود و هنوز مجلد نشده بود.

وی ادامه داد: اگر این پژوهش از بین رفته باشد، در زمان خانم مجتهد‌زاده نبوده و پیش از ایشان یعنی در زمان خانم سلطان خواه و یا طبیب‌زاده رخ داده است.

ارشد در مورد انگیزه رخ دادن این اتفاق گفت: اگر این اتفاق افتاده باشد، گمان می‌کنم به این دلیل بوده که دولت قبل این رویکرد را داشته است که چنین اطلاعاتی به دست نامحرمان نرسد.