اظهارنظر نمکدوست؛ قاسمی؛ رضائیان؛ حضرتی؛ نوروزی و دعایی درباره تعطیلی رسانهها:
دولتها در مدیریت افکار عمومی هیچ نقشی ندارند
نوروزی: از وزیر کار میخواهم با شهامت اعلام کند انجمن صنفی روزنامهنگاران میتواند فعالیت کند یا منحل است / نمکدوست: دولتها و حکومتها بیشتر رسانهها را بوق و شیپور میبینند / حضرتی: تعداد خط قرمزها به میزان اختلاف سلیقهها حتی عقدهها و کینهها شده است.
ایلنا: کامبیز نوروزی معتقد است؛ باتوجه به قواعد رسانهای امروز دیگر نمیتوان در هیچ رسانهای را بست.
به گزارش خبرنگار ایلنا؛ کامبیز نوروزی(حقوقدان و روزنامهنگار) در نشست آزادی مسئولانه و تعطیلی رسانهها با اشاره به وضعیت امروز مطبوعات گفت: قوانین و حقوق افراد در بستر جامعه تعیین و تصویب میشود. لذا هر جامعهای خصوصیات خاص خودش را دارد. به همین دلیلی ما نمیتوانیم برای جامعه خودمان از قوانین فرانسه، انگلیس یا حتی عربستان استفاده کنیم.
وی ادامه داد: در ایران دولتها همواه نسبت به رسانهها نگاه مرعوب و بسته داشتند و این فرایند همواره طی شده است هرچند جامعه به رسانهها نگاه بازی داشته است.
نوروزی با اشاره اینکه به جز حوزه رسانهها در هیچ حوزهای کشمکش بین جامعه مدنی وجامعه سیاسی وجود ندارد؛ افزود: قانون مطبوعات مصوب سال ۶۴ است. بر اساس همین قانون است که میتوان مطبوعات را توقیف کرد و یا آن را توسعه داد.
وی ادامه داد: امروز قاعده بازی رسانهای استقرار پیدا کرده است و دیگر نمیتوان در هیچ رسانهای را بست. هر چند بعضی از سیاسیون تمایلی به حضور در این بازی ندارند و خلاف قاعده عرفی رفتار میکنند.
نوروزی افزود: نتیجه این امر این شده است که دولتها در مدیریت افکار عمومی هیچ نقشی ندارند زیرا در حوزه رسانهها نقش پررنگی ندارند.
وی؛ خطا در مطبوعات را اجتناب ناپذیر دانست و افزود: جرم مطبوعاتی از نظر من وجود ندارد زیرا جرم نتیجه یک کار عمدی با قصد نیت قبلی است. آنچه در رسانه اتفاق میافتد سهل انگاری و خطر اشتباه است که در بیشتر موارد عمدی در آن نیست.
کامبیز نوروزی همچنین با اشاره به نبود صنف روزنامهنگاران گفت: متاسفانه با وجود تقاضاهای بسیار برای بازگشایی انجمن صنفی مطبوعات و نامهنگاریهای بسیار؛ وزرات کار و شخص وزیر کار عمداً درباره انجمن صنف روزنامهنگاران تعلل میکند همین امر باعثشده روزنامهنگاران معطل و دچار سردرگمی شوند.
وی ادامه داد: وزیر کار جواب نامههای انجمن صنفی را نمیدهد و من از وی میخواهم که بسیار شفاف و با شهامت اعلام کند که یا انجمن صنفی روزنامهنگاران میتواند فعالیت کند یا اینکه منحل است تا تکلیف روشن شود.
حسن نمک دوست تهرانی(استاد علوم ارتباطات و روزنامهنگار) با بیان اینکه: با اشاره به وضعیت امروز رسانهها گفت: ساختار رسانهها توسعه نیافته است. مادام که رسانهای در جامعه امروز ما توقیف میشود نشان از توسعه نیافتگی است. از مرداد سال ۵۷ که اولین روزنامه توقیف شده تا امروز در طی ۳۵ سال دولتهای مختلف روزنامههای مختلف را توقیف کردند و همین امر نشان از ضعف مدیران سیاسی دارد.
وی ادامه داد: دولتها هرگز نتوانستند جامعه را کامل کنترل کنند. هرچند بخش بسیاری از ساختار رسانهای حکومتی است. مهمترین رسانه که صدا و سیما است نیز حکومتی است و تیراژ سایر رسانهها کمتر از رسانههای دولتی است.
نمک دوست با اشاره به اینکه بیشتر دعواهای سیاسی بین بخشی از حکومت با بخش دیگری از حکومت بوده است، گفت: در میان این دعواها آنچه که از بین میرود؛ آزادی رسانههاست و رسانهها متضرر میشوند.
وی حمایت دولت از مطبوعات مهم دانست و گفت: اینکه دولت از مطبوعات حمایت کند یعنی زمینه توسعه مطبوعات را فراهم کند والا دادن یارانه حمایت از مطبوعات نیست.
نمک دوست افزود: روزنامهنگاری ما در دوره طفولیت است. باقی ماندن در این دوره؛ تقصیر حکومت است و حکومت باید بگوید که مسئولیت وی در قبال توسعه نیافتگی چیست؟
وی ادامه داد: دولتهای مختلف و حکومتها بیشتر رسانهها را بوق و شیپور میبینند به همین دلیل در تصویب قوانین بیشتر بایدها و نبایدها برای اهالی مطبوعات است و هیج باید و نبایدی برای نحوه نظارت بر رفتار دولتمردان تعیین نشده است.
نمکدوست افزود: مطبوعات بوق و بلندگو نیستند بلکه محصول توسعه و آزادی هستند، ضمن آن که خودشان هم شاخص آزادی و توسعه هستند.
وی با اشاره به اینکه نسبت آزاد مطبوعات و امنیت ملی روشن نیست، افزود: در هر کشوری که مطبوعات تواناتر و آزادتر هستند از سطح امنیت ملی بالاتری برخوردار هستند و کودتاها و جنگها در کشورهایی رخ میدهد که مطبوعات آزاد نیستند.
حجت الاسلام دعایی(مدیر مسئول روزنامه اطلاعات) نیز با اشاره به توصیههای امام به روزنامهها گفت: امام در سال ۵۹ و در دور جدید انتشار روزنامه اطلاعات دو توصیه مهم کردند اول آن که رعایت بیطرفی را بکنیم و دوم آن که درخدمت جامعه باشیم مشکلات جامعه را رصد کنیم.
وی با اشاره به تجربه تاسیس گروههای نظارتی در مصر گفت: حسنین هیکل مشاور جمال عبدالناصر به وی توصیه کرد که به جای تاسیس گروههای نظارتی بسیار رسانههای مستقل را تاسیس کند که کج رفتاریها را ببیند. خود وی نیز روزنامه الهرام را تاسیس کرد.
الیاس حضرتی(مدیر مسئول روزنامه اعتماد) نیز با اشاره به اینکه وضعیت حضور مطبوعات روشن و مشخص نیست، گفت: علیرغم خواست مسئولان و مدیران در طول سالها؛ کشور ما از لحاظ رشد کمی و کیفی مطبوعات بسیار عقبتر از کشورهای دیگر و حتی کشورهای همسایه مانند پاکستان است.
وی ادامه داد: خط قرمزها همچنان نامشخص است و هیج استانداردسازی پیرامون این خط قرمزها وحود ندارد. تعداد خط قرمزها هم به میزان اختلاف سلیقهها حتی عقدهها و کینهها شده است.
وی با اشاره به اینکه نباید توقیف اولین راه کار باشد؛ گفت: باید ابتدا درباره یک اشتباه گفتگو کنیم و بعد تذکر بدهیم و بعد اخطار بدهیم و حتی اکر لازم شد مدیر مسئول یک روزنامه را در میدان انقلاب شلاق بزنیم و درنهایت آن رسانه را تعطیل کنیم.
فرید قاسمی(استاد روزنامهنگاری و تاریخچه روزنامهنگاری) گفت: ما ۱۷۸ سال تاریخ روزنامهنگاری داریم و در این میان ۱۴۸ سال پیشینه توقیف روزنامهنگاری داریم. اولین توقیف نیز در زمان ناصرالدین شاه انجام شده است.
وی ادامه داد: ما در سی سال اول توقیف نداشتیم و بعداز آن به مدت ۴۰ سال فقط شاه و فرزندانش حق دستور توقیف داشتند. بعداز فرمان مشروطه نیز توقیف مطبوعات مطرح شد که موافقان و مخالفان جدی داشت. در این میان علما همیشه مخالف توقیف بودند.
قاسمی ادامه داد: هیچ فردی موافق فرد خاطی نیست اما باید لایحهای آماده کرد که براساس آن بجای توقیف مطبوعات به بحثسلب مسئولیت از افراد توجه شود.
مجید رضائیان(روزنامهنگار) با اشاره به چالشهای درون رسانهای و برون رسانهای در حوزه فعالیت رسانهای گفت: نبود احزاب باعثشده روزنامهنگاری تبدیل به یک روند سیاسی و دولتی شود. لذا اگر ما میخواهیم روزنامهنگاری را اصلاح کنیم باید لایحه احزاب ما اصلاح شود زیرا اگر تکلیف احزاب روشن شود؛ روزنامهها دیگر نقش احزاب را بازی نمیکنند.
وی با اشاره به اینکه باید در بحثروزنامهنگاری به سمت کارشناس محوری و توجه به شیوههای جدید روزنامهنگاری و نیازهای مخاطبان حرکت کنیم؛ گفت در بحثتعطیلی رسانهها دو چالش جدی وجود دارد. اول آنکه قانون مصوب و مشخصی پیرامون نحوه تعطیلی وجود ندارد و دوم آنکه نگاه مدون و پایدار درباره نحوه توقیف نیست.
وی ادامه داد: باید به سمتی حرکت کنیم که ممیزی بعداز انتشار اعمال شود و در عرصه نشر نیز ممیزی بعداز انتشار باشد.