برگزاری روز مزرعه ملی کلزا در دزفول/چنگلوایی: وابستگی ۸۴ درصدی کشور به واردات روغن

به گزارش خبرنگار ایلنا از خوزستان، صبح امروز دوشنبه ۲۸ بهمن ماه، روز مزرعه ملی کلزا با هدف انتفال آخرین یافته های تحقیقاتی به کشاورزان با حضور محمودی معاون سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کیخسرو چنگلوایی رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان و دیگر مسئولین کشوری و استانی، در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد دزفول برگزار شد.

کیخسرو چنگلوایی در این مراسم با بیان اینکه امروزه جوامع بشری در دنیا با ۳ مشکل تامین مواد غذایی از نظر کمی، کیفی و در دسترس بودن مواجه هستند، اظهار کرد: در حال حاضر یک میلیارد نفر در دنیا از گرسنگی حاد رنج میبرند و دو میلیارد نفر دچار سوء تغذیه هستند.

وی با اشاره به اینکه مردم  ۳۴ کشور در دنیا قادر به تامین انرژی روزانه و غذا نیستند، افزود: ۲۵ درصد کودکان جهان به دلیل سوء تغذیه رشد کافی ندارند.

چنگلوایی ادامه داد: درآمد بیش از یک میلیارد نفر در دنیا روزانه کمتر از یک دلار است و ۸۸ درصد آنها در آسیا و آفریقا زندگی می کنند و طی پیش بینی های انجام شده تا سال ۲۰۵۰ جمعیت دنیا به بیش از ۹ میلیارد نفر خواهد رسید که برای تامین غذای این تعداد، باید به اندازه ۱۰ هزار سال گذشته غذا تولید شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان با اشاره به اینکه منابع تولید آب و خاک محدود هستند، عنوان کرد: ما راهی جز افزایش عملکرد در واحد سطح از طریق آموزش کارهای ژنتیکی با استفاده از اقلام پرمحصول و متحمل به شرایط نامساعد اصلاح الگوی کشت و رعایت تناوب نداریم تا بتوانیم تامین غذا و پایداری تولید را داشته باشیم.

وی با اشاره به اینکه از جمله محصولاتی که می تواند متضمن پایداری تولید و کمک به امنیت غذایی باشد، دانه های روغنی و مهمترین آنها دانه کلزا است، بیان کرد: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی اقدامات مؤثری در زمینه دانه های روغنی انجام شده و دستاوردهایی خوبی نیز به همراه داشته است، اما در بحث روغن، حدود ۸۴ درصد به واردات وابستگی داریم که با وجود این میزان ظرفیت و منابع در ایران، خوشایند نیست.

چنگلوایی گفت: این وابستگی به واردات روغن موجب خروج سالیانه حدود ۳/۵ تا ۴ میلیارد دلار ارز از کشور می شود که از محل واردات روغن کشور موجب ایجاد ۳۰ میلیون شغل در خارج از کشور خواهد شد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان روغن های وارداتی را ناسالم خواند و عنوان کرد: اکثر روغن های وارداتی حاوی پالم و افزودنی هایی هستند که برای سلامتی مضر بوده و برای بازگشت سلامتی پس از مصرف آنها هزینه های زیادی به خانواده تحمیل می شود.

چنگلوایی سرانه مصرف ایران از روغن و کنجاله را ۱۹ کیلوگرم عنوان کرد و گفت: سرانه مصرف در دنیا ۱۲ کیلوگرم است و ما بیش از دنیا مصرف می کنیم. ما علاوه بر واردات روغن خام، ناچار هستیم برای تامین خوراک دام و طیور خود کنجاله نیز وارد کنیم.

وی با تاکید بر این نکته که در بین دانه های روغنی تنها گیاهی که می‌تواند ما را به حداکثر خودکفایی برساند، کلزا است، اشاره کرد: کلزا یک گیاه پاییزه است در حالیکه دانه های دیگر به دلیل کشت تابستانه محدویت های منابع آب دارند، همچنین این گیاه با گندم شباهت های زیادی داشته و هر دو در رژیم زمستانه هستند و دوره رشد آنها تقریبا برابر است و حداکثر استفاده را از آب سبز(آب باران) می کند؛ کلزا دامنه بسیار وسیع سازگاری دارد و ادوات کاشت مشترکی با گندم دارد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان تصریح کرد: کاشت دانه کلزا به کاهش وابستگی به واردات روغن کمک کرده و کاملا اقتصادی است و درآمد بسیار بالایی دارد، همچنین این گیاه بیشترین افزایش قیمت را طی سال های گذشته به همراه داشته است و دو برابر گندم ارزش داشته و اثر مستقیمی بر عملکرد محصول بعدی خود دارد، همچنین تامین علوفه از طریق کنجاله این دانه روغنی که درصد زیادی انرژی و پروتئین دارد، میسر می شود.

وی عنوان کرد: از ۵ تن دانه کلزا ۲ هزار و ۳۰۰ لیتر روغن به دست می آید که می‌تواند مصارف خوراکی، صنعتی، بهداشتی و دارویی داشته باشد.

چنگلوایی با اشاره به کیفیت روغن کلزا، تصریح کرد: در میان دیگر روغن ها، کمترین درصد اشباع را داشته و بیشترین میزان اوریک اسید را دارد و حاوی ویتامین های امگا ۳ و ۹  و آنتی اکسیدان قوی E و نقطه دود و اشتعال بالا برای مصارف آشپزی است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان ادامه داد: به دلیل ویژگی های آشکار و پنهان، دانه روغنی کلزا توسعه بسیار خوبی در دنیا پیدا کرده به صورتی که ۷۰ درصد سطح زیر کشت کشور کانادا، ۳۰ درصد کشور چین، ۲۰ درصد کشور هند و ۱۷ درصد اتحادیه اروپا مربوط به دانه روغنی کلزا است؛ ولی متاسفانه با وجود تلاش های زیادی که در ایران صورت گرفته، تنها ۲/۵ درصد سطح اراضی زیر کشت، مربوط به دانه روغنی کلزا است که نسبت به متوسط جهان(۱۳/۵ درصد) عقب هستیم.

وی با بیان اینکه در استان خوزستان در خصوص کشت کلزا به مرز ۹ درصد رسیدیم، یادآور شد: در استان خوزستان طی سال های گذشته بخصوص از سال ۹۲، با تلاش همکاران در بخش های اجرا، تحقیقات و کشاورزان، از نظر افزایش سطح زیر کشت دانه روغنی کلزا روند صعودی و قابل قبولی داشته ایم و از ۲ هزار و ۸۶۰ هزار هکتار در سال زراعی ۹۱-۹۲ به ۵۷ هزار هکتار در سال جاری رسیده است؛ همچنین از نظر عملکرد دانه نیز از ۴ هزار و ۳۰۰ تن در سال زراعی ۹۱-۹۲ به ۴۹ هزار تن در سال جاری رسیده ایم و با توجه به سطح زیر کشت، پیش بینی می کنیم به تولید ۱۲۰ هزار تن برسیم.

وی در خصوص ضریب خود اتکایی در استان خوزستان، گفت: ما به طور متوسط ۱۶ درصد خود اتکایی در کل کشور داریم که امسال به ۲۵ درصد رسیده است این در حالی است که در سال ۹۱-۹۲،  قادر به تامین ۲/۵ درصد روغن مورد نیاز استان بوده ایم البته با کشتی که امسال انجام شده است، به ۵۸ درصد خود اتکایی خواهیم رسید.

چنگلوایی در خصوص کشت دانه روغنی کلزا در سال جاری، خاطرنشان کرد: برای اولین بار کشت محلول در سطح ۱۶۰ هکتار در کشت و صنعت دهخدا در خوزستان انجام شده است و موجب افزایش کارایی آب به میزان ۱۸ درصد شده است.

وی ادامه داد: علاوه بر ارتقاء بهره وری آب، افزایش درآمد به ازای هر هکتار ۷ میلیون تومان (۲۲ درصد افزایش درآمد) و کم کردن عملیات برای کشت بعد را به همراه داشته است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان با تاکید بر اینکه اگر طی یک برنامه ۳ ساله بتوانیم ۳۰ هزار هکتار را به این روش زیر کشت کلزا ببریم شاهد افزایش تولید کلزا تا ۴۵ هزار تن با همین ظرفیت آب و خاک خواهیم بود، گفت: در کشت امسال به وضوح  شاهد افزایش سرانه کشت کلزا در خوزستان هستیم که بی نظیر بوده و در همه شهرستانها فراگیر شده است. پیش بینی شده است  در سال ۱۴۰۲ با کشت ۱۲۰ هزار هکتار دانه روغنی کلزا برسیم که در آن صورت میتوانیم بگوییم به نُرم جهانی کشت دانه های روغنی پاییزه دست پیدا خواهیم کرد.

چنگلوایی در خصوص تولید بذر در کشور، تاکید کرد: بیش از ۹۵ درصد بذر هیبریدی کشور در خوزستان تولید می شود.

وی ادامه داد: با افزایش سطح زیر کشت دانه کلزا اگر مراقبت صورت نگیرد، آفاتی مانند گل جالیز و سنک به دنبال خواهد داشت که مسئولین در سازمان مشغول پایش و رصد مزارع هستند؛ همچنین در خصوص پشتیبانی و تامین به موقع و کافی بذر مناسب نیز طی سال های اخیر به خوبی کار شده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان با اشاره به حذف ردیف اعتباری دانه کلزا، تاکید کرد: نیاز است که وزارت جهاد کشاورزی در بازگرداندن این ردیف بودجه اعتباری تلاش کند.

وی ادامه داد: در کنار توسعه سطح اراضی زیر کشت کلزا نیاز است صنایع نیز توسعه پیدا کنند و به سرمایه گذاران در این امر وام های بدون بهره و یا کم بهره پرداخت شود.

چنگلوایی تاکید کرد: ما در بحث مدیریت زراعی مشکل داریم و باید در بحث آموزش بیشتر تلاش کنیم کلزا کار برتر کشور با ۵/۵ تن از کشور خوزستان انتخاب شده است این بدان معناست که خوزستان به طور متوسط ظرفیت تولید ۷۰ درصد کلزا کار برتر را دارد و با این احتساب شاهد تولید ۹۰ هزار تن کلزا با ارزش ۴۲۰ میلیارد تومان، تنها با مدیریت زراعی خواهیم بود.

گفتنی است، در پایان این‌ برنامه از کشت و صنعت های شمال استان خوزستان که مراحل تولید بذر در آنها انجام‌ می شود، بازدید بعمل آمد.