ستاری در جمع مدیران سازمان اوقاف؛
وقف زمینه‌ساز تداوم راه اقتصاد دانش‌بنیان است
معاون علمی و فناوری رییس جمهوری گفت: نمونه‌های بسیار موفقی از وقف در حوزه فناوری توانسته‌اند تحولاتی جدی را در توسعه علمی و فناوری کشور رقم بزنند و با ایجاد راهی جدید در اعتلای جایگاه علمی کشور، ضمن ماندگارساختن اقدامی ارزشمند کشور را به سوی تحقق جایگاهی برتر هدایت کرده‌اند.
به گزارش ایلنا به نقل از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری در هشتمین مجمع سراسری مدیران سازمان اوقاف کشور، با اشاره به جایگاه ارزنده وقف در تدوام راه توسعه مرزهای دانش و اقتصاد دانش‌بنیان گفت: نمونه‌های بسیار موفقی از وقف در حوزه فناوری توانسته‌اند تحولاتی جدی را در توسعه علمی و فناوری کشور رقم بزنند و با ایجاد راهی جدید در اعتلای جایگاه علمی کشور، ضمن ماندگارساختن اقدامی ارزشمند کشور را به سوی تحقق جایگاهی برتر هدایت کرده‌اند.
معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری، مهم‌ترین آسیب گریبان‌گیر کشورمان را ابتلای به اقتصاد منبع‌محور دانست و گفت: ایران به‌عنوان کشوری با بیش از ۵هزار سال تاریخ کارآفرینی، نوآوری و فرهنگ با تکیه نادرست به اقتصاد مبتنی بر منابع زیرزمینی ارزشمندترین داشته‌های خود یعنی نیروی انسانی را به فراموشی سپرد و با ترجیح دادن بشکه‌های نفت به جوانان، نتوانست دوران درخشان دانشمندان ماندگار و برجسته را دوباره تجربه کند.
وی با بیان این‌که درآمد نفتی بر پایه زحمت، نوآوری و دانش نبوده و بر همین اساس با اجاد رانتی بزرگ در اقتصاد همه بخش‌ها را وسوسه می‌کند تا خود را به این رانت بزرگ نزدیک کنند،افزود: بر مبنای فرهنگ ناشی از این رانت، ضمن فراموش شدن تلاش و پشتکار به عنوان یک ارزش، بی‌توجهی به خلاقیت در مقابل دارایی مادی، پیامدهای سوء دیگری از جمله مدرک‌گرایی، از بین بردن خلاقیت جوانان با معرفی استخدام به عنوان تنها راه‌کار اشتغال، نبود نوآوری و ایجاد صنعت گریبان‌گیر جامعه می‌شود؛ بر همین مبناست که کشورهای غنی از منابع خام زیرزمینی روی پیشرفت را نمی‌بینند و مبتلا به نفرین منابع می‌شوند.
ستاری، یکی از پیامدهای تکیه به اقتصاد نفتی، نابودی سنت‌ها و فرهنگ غنی از جمله صنایع دستی و دانست و گفت: صنایع دستی این کشور به مثابه پیشانی فرهنگ و تاریخ و مردمان این مملکت، هزاران سال معرف جایگاه ایران به دیگر تمدن‌ها بوده است و حتی هنوز هم برای نمایش فرهنگ، محبت و نوع‌دوستی ایران به جهانیان از صنایع دستی بهره می‌جوییم؛ اما بخش قابل توجهی از این دارایی در طول سالیان حاکمیت اقتصاد نفتی، مورد غفلت واقع شد.
رییس ستاد توسعه فناوری‌های نرم و هویت‌ساز معاونت علمی و فناوری گفت: علوم انسانی یکی از ظرفیت‌های توسعه و اقتصادی شدن فرهنگ کشورمان دانست و گفت: علوم انسانی یکی از ظرفیت‌هایی است که باید به طور جدی مورد توجه قرار بگرد و اگر به دنبال صادر کردن فرهنگ خود هستیم، می‌بایست این عرصه را کسب و کارهای نوآورانه و فناور پیوند دهیم.
وی افزود: یکی از آسیب‌های جدی در رساندن فارغ‌التحصیل به بازار کسب و کار سازگار نبودن ساختار تحصیلات تکمیلی با سنت‌ها، ویژگی‌ها و فرهنگ کشور است و با بومی نکردن سرفصل‌های درسی وارداتی، عملاً برای کشورهای خارجی نیروی انسانی تربیت کردیم.
بازگشت به سنت‌ها و تحقق فرهنگ کارآفرینی راه شکل‌گیری اقتصاد دانش‌بنیان
رییس ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان بازگشت به سنت‌ها، اصلاح ساختارهای اجتماعی و سازمانی، اهمیت‌بخشیدن به نیروی انسانی و جایگزین ساختن نوآوری به جای منابع در اقتصاد را لازمه‌های گذار از شرایط کنونی و حرکت به سوی اقتصاد دانش‌بنیان دانست و گفت: دانش، نوآوری و توانمندی نیروی انسانی جایگزین این روش فرسوده و ناکارآمد اقتصادی شود؛ کشورهای فاقد منابع نفتی نیز همین را برگزیده‌اند و علی‌رغم بی‌بهره بودن از منابع خام، امروز در شمار پیشرفته‌ترین کشورهای جهان جای دارند.
ستاری، راه‌کار جذب و حفظ منابع انسانی کارآمد را ایجاد زیست‌بوم مساعد برای بروز خلاقیت‌ها و پاگرفتن کسب و کار آنان دانست و گفت: هنوز ساختار اقتصادی ما ظرفیت و توانایی کامل برای شکوفاکردن توانمندی استعدادهای خود را ندارد اما این راه برای شکل گرفتن بستر مساعد پیموده شود، مسیر و روش جدیدی که تأکید مقام معظم رهبری نیز بر ان تأکیدی ویژه دارند و بر اساس این روش، جوانان خلاق و نخبه‌ای که برای پیشرفت کشورشان تلاش می‌کنند، بارها زمین می‌خورند اما باز روی پای خود می‌ایستند، شکست می‌خورند اما سرخورده نمی‌شوند مبنای رشد و توسعه اقتصادی کشور قرار می‌گیرند.
وی ادامه داد: با طرح بنیاد ملی نخبگان برای جذب و بازگشت استعدادهای برتر و نخبگان خارج از کشور، این مسیر آغاز شده است و تا کنون بیش از ۷۰۰ ایرانی خارج از کشور که بیش از ۷۰ تن از آنان در برترین و معتبرترین مراکز علمی و دانشگاهی دنیا فعال هستند، برای کمک به کشورشان و آغاز کردن این راه جدید، عزم خود را جزم کرده‌اند.
ایجاد زمینه مساعد برای شکوفایی نخبگان
رییس بنیاد ملی نخبگان ، استعدادهای برتر عضو بنیاد ملی نخبگان را سرمایه‌ای ارزشمند و فراتر از دیگر کشورها دانست و گفت: این سرمایه‌های ارزنده که از میان جمعیت ۵ میلیونی دانشجویان کشور برآمده‌اند، می‌توانند آینده‌ساز کشور باشند و به زودی نخبگان حوزوی، قرآنی و ادبی نیز به این جمع افزوده خواهند شد.
ستاری، نمایشگاه بین‌المللی اینوتکس را جلوه‌ای از شکوفایی توانمندی نخبگان کشور در عرصه کسب و کار عنوان کرد و گفت: در این نمایشگاه بالغ بر ۴۰ شرکت که توسط نخبگان و استعدادهای ایرانی که بخش قابل توجهی از آنان در برترین سطوح علمی دنیا فعالیت می‌کنند به نمایش درآمد که در آینده‌ای نزدیک و با افزایش این تعداد، تغییر ساختاری جدی در اقتصاد رقم خواهد خورد.
وی با اشاره به رشد علمی و ارتقای جایگاه کشورمان در عرصه جهانی طی چند سال اخیر افزود: رشد علمی کشور تداوم‌بخش مسیر اقتصاد دانش‌بنیان خواهد بود و حرکت شتابان کشور در این عرصه در سال‌های اخیر، این زمینه را بیش از پیش فراهم‌کرده‌است. به طوری‌که تولید علم کشور با جهشی چند پله‌ای به سیزدهم رسیده است و در نانوفناوری امروز با یک پله ارتقا نسبت به سال قبل در جایگاه پنجم جهانی قرار داریم و این در حالی‌است که امید داریم کشورمان تا سال آینده در جایگاه چهارم این عرصه قرار بگیرد.
ستاری، کاهش وابستگی کشورمان به درآمد نفت را مقدمه توجه بیش‌تر به اقتصاد دانش‌بنیان دانست و گفت: خوشبختانه امروز وابستگی بودجه کشور به درآمدهای نفتی، به کم‌تر از ۲۰درصد رسیده است و این در‌حالی‌ست که بسیاری از کشورهای منطقه علی‌رغم صرف هزینه‌های هنگفت، در تلاش خود برای کاهش وابستگی به منابع ناکام مانده‌اند بنابراین امروز فرصتی تاریخی در اختیار داریم تا این کشور را بر اصیل‌ترین دارایی آن یعنی سرمایه‌ی انسانی استوار کنیم.
تحولی در ساختار اقتصادی با رشد کسب و کارهای نوپا
معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری، رشد فزاینده‌ی بیش از هزاران استارت‌آپ و شرکت‌های دانش‌بنیان را نشان از حرکت کشور به سوی تغییر سازوکاهارهای اقتصادی پیشین دانست و گفت: در حال حرکت به سوی توسعه شرکت‌هایی با کم‌ترین دارایی‌های فیزیکی و ملموس اما ارزش‌های چند ده‌میلیاردی هستیم، شرکت‌هایی که با گذشت اندک‌زمانی از شکل‌گیری ان توسط کسانی که به تازگی فارغ‌التحصیل می‌شوند، مدلی جدید در اقتصاد پیاده‌سازی شده است که بر اساس این مدل، ریسک‌پذیری، خلاقیت، پشتکار و نوآوری معیار ارزش شرکت‌هاست.
وی با بیان این‌که می‌بایست توجه به کارآفرینی عزم و اراده افراد معیار ارزش‌گذاری افراد قرار گیرد ادامه داد: برای تحقق این مهم اما بیش از هرچیز نیازمند یک تحول فرهنگی هستیم؛ این تحول آسان نیست و به مدد جوانانی محقق می‌شود که با کسب و کارهای نوپا و خلاقانه خود روزی نیست که یکی از ساختارهای قدیمی و فرسوده‌ی پیشین را دست‌خوش تحول نکنند و تحول فرهنگی یادشده نیز به دست همین جوانان قطعی خواهد بود.
ستاری، با اشاره به ارائه گزارش آنکتاد از وضعیت علم، فناوری و کسب و کار از کشورمان، گفت: این نهاد وابسته به سازمان ملل در گزارش خود اذعان کرد ایران رشد علمی فزاینده‌ای را تجربه می‌کند و به‌زودی یکی از ابرقدرت‌های جهانی در عرصه کسب و کارهای نوپا و خلاقانه خواهد بود.
وی افزود: بیش از از ۴.۵ میلیون دانشجو، سهم ۵۰ درصدی از کاربران اینترنتی خاورمیانه، ۵۰ میلیون گجت هوشمند ظرفیت‌های ارزشمندی هستند که با در کنار یکدیگر گذاشتن شکوفایی و آن‌ها بر بستر فرهنگ جدید اقتصاد قطعاً پیشتاز این عرصه در ابعاد جهانی خواهیم بود.
