آیا می دانستید با این اقدام ساده 2 تراوات در مصرف برق صرفه جویی می‌شود؟
یکی از کاربردی‌ترین و در عین حال بی‌دردسرترین و کم‌هزینه‌ترین دستگاه‌های سرمایشی برای مناطق دارای آب و هوای معتدل همچون تهران، اصفهان و مشهد، انواع مختلف کولر آبی است.
طبق گفته مدیرکل امور انرژی شرکت توانیر، مصرف برق کولر گازی در مقایسه با کولر آبی ۶ برابر بوده و به تبع آن هزینه قبض برق نیز تا ۲۴ برابر بیشتر می‌شود. با این حال مدیریت و مصرف بهینه برق کولر آبی و طول عمر آن نیز با توجه به برخی نکات ساده و کاربردی همچون سرویس سالانه، نصب ترموستات، سایه‌بان و غیره بیش از پیش محقق می‌شود.
طبق برآورد توانیر، اگر فقط نیمی از مشترکان کولر آبی در کشور از سایه‌بان برای کولرهای خود استفاده کنند، حدود 1.5 تا 2 تراوات ساعت در مصرف برق کشور صرفه‌جویی می‌شود. گفتنی است که ۲ تراوات ساعت معادل ۲ میلیارد کیلووات ساعت بوده و این در حالیست که کل مصرف برق کشور در طول سال ۱۴۰۲ حدود ۳۳۳ میلیارد کیلووات ساعت بوده است. بنابراین با یک محاسبه سرانگشتی میزان قابل توجه این صرفه جویی قابل درک است.
در این میان، بررسی تعداد کولرهای آبی و میزان مصرف برق آن‌ها می‌تواند به درک بهتر وضعیت انرژی در کشور کمک کرده و راهکارهای بهینه‌سازی مصرف انرژی ارزشمند برق را ارائه دهد.
نحوه عملکرد کولرهای آبی
کولرهای آبی بر اساس اصل تبخیر کار می‌کنند. این دستگاه با استفاده از یک فن، هوای گرم و خشک محیط را به داخل می‌کشد، هوای ورودی از روی یک یا چند پد سلولزی خیس (پد خنک‌کننده) عبور کرده و در این مرحله، بخار آب از پدها به هوای عبوری اضافه می‌شود. در نتیجه تبخیر آب، دمای هوا کاهش یافته و هوای خنک‌تری خارج و توسط فن به داخل محیط هدایت می‌شود.
آماری از تعداد کولرهای آبی در کشور و توزیع جغرافیایی آن
بر اساس آمار توانیر، در حال حاضر بیش از ۲۲ میلیون کولر آبی در کشور فعال است که حدود ۵۰ درصد از سیستم‌های خنک‌کننده در کشور را تشکیل می‌دهند.
توزیع کولرهای آبی در ایران به‌طور مستقیم به شرایط آب و هوایی و نیازهای منطقه‌ای بستگی دارد. استان‌های مرکزی و شرقی مانند یزد، کرمان و اصفهان از بیشترین میزان استفاده از کولرهای آبی برخوردارند. در این مناطق، به دلیل گرمای شدید و رطوبت پایین، کولرهای آبی به‌عنوان گزینه‌ای اقتصادی و کارآمد شناخته می‌شود. در استان‌های شمالی مانند گیلان و مازندران که رطوبت بالاست، استفاده از کولرهای آبی کمتر از کولرهای گازی رایج است. در استان‌های جنوبی مانند هرمزگان و بوشهر هم با وجود گرما، کولرهای آبی به‌دلیل رطوبت بالا، کمتر از کولرهای گازی استفاده می‌شود.
میزان مصرف کولرهای آبی
کولرهای آبی معمولاً بین ۲۰۰ تا ۷۰۰ وات برق مصرف می‌کنند. این مقدار بسته به ظرفیت و نوع کولر متفاوت است. یک کولر آبی معمولی در ماه‌های گرم (حدود ۴ ماه استفاده) می‌تواند حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلووات ساعت برق مصرف کند. این میزان مصرف به‌طور میانگین برای یک کولر آبی با ظرفیت ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ فوت مکعب در دقیقه (CFM) در نظر گرفته شده است.
در فصل گرما، مصرف برق کولرهای آبی می‌تواند به‌طور قابل توجهی افزایش یابد. برآورد می‌شود که در اوج مصرف تابستان، کولرهای آبی حدود ۳۰ درصد از کل مصرف برق خانگی را تشکیل می‌دهند.
۵ راهکار طلایی برای کاهش مصرف کولر آبی
با رعایت راهکارهای زیر می‌توان هزینه برق ناشی از کولرهای آبی را به‌مراتب کمتر کرد:
- استفاده از سایه‌بان کولر آبی
- استفاده از ترموستات کولرهای آبی
- سرویس منظم کولر آبی
- شست‌وشو و تعویض به‌موقع پوشال‌ها
- عایق کردن کانال کولر
یکی از راهکارهای کاربردی و موثر برای کاهش مصرف برق کولر آبی نصب سایه بان بر روی آن است که در این مطلب به طور کامل تشریح شده است
معجزه نصب سایه‌بان
مدیرکل امور انرژی و مشتریان توانیر با اشاره به اثرات سیستم‌های سرمایشی بر افزایش مصرف برق به راه حلی ساده اما بسیار تاثیرگذار اشاره می‌کند. عبدالامیر یاقوتی می‌گوید نصب سایه‌بان بر روی کولرهای آبی و کندانسور کولرهای گازی توانایی قابل توجهی در کاهش مصرف برق دارند.
به گفته او، استفاده از این راهکار ساده نه تنها باعث افزایش پایداری شبکه برق می‌شود، بلکه کولرهای آبی با تبخیر آب، گرمای نهان هوا را گرفته و هوای خنک تولید می‌کنند. این روش با تاثیر دمای هوا و نحوه تبدیل گرمای نهان به هوای خنک، مصرف برق را کاهش می‌دهد. نصب سایه‌بان منجر به جلوگیری از تابش مستقیم آفتاب بر روی کولر و کاهش میزان تبخیر و دمای آب شده و در نتیجه هوایی خنک‌تر وارد منازل مسکونی می‌شود.
یاقوتی با اشاره به قیمت مناسب سایه‌بان‌های مختص کولر‌ها، اظهار کرد که نصب آن‌ها باعث کاهش مصرف برق کولر‌ها تا بیش از ٣٠ درصد خواهد شد.
در این راستا، برآورد می‌شود که اگر فقط ۵۰ درصد استفاده‌کنندگان از کولر آبی از سایه‌بان برای کولرهای خود استفاده کنند، حدود ۱.۵ تا ۲ تراوات ساعت در مصرف برق کشور صرفه‌جویی می‌شود. علاوه بر این، نصب سایه‌بان روی کولر آبی حدود ۲۰۰ میلیون متر مکعب در مصرف آب هم صرفه‌جویی خواهد کرد که برای شهرهای خشک و کویری کشور مانند یزد بسیار حیاتی است.
اخیرا جلال علمدار مدیرعامل شرکت آبفای یزد با اشاره به افزایش دما در فصل تابستان و گرایش مشترکان به استفاده از وسایل سرمایشی نظیر کولرهای آبی گفت که در استان حدود ۴۰۰ هزار کولر آبی روشن می‌شود که هر کولر در صورت نداشتن سایه‌بان حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ لیتر در شبانه روز آب مصرف می‌کند که این میزان مصرف آب در دور تند کولر به ۷۰۰ لیتر در شبانه روز افزایش می‌یابد. اما نصب سایه‌بان بر روی کولر تا ۲۰۰ لیتر در شبانه روز مصرف آب را کاهش می‌دهد.
با این حال، نصب سایه بان بر روی کولر نیازمند رعایت مواردی است که بهینه بودن شکل و ابعاد سایه بان، دقت به جهت نصب سایه بان کولر، انتخاب سایه بان کولر از مناسب‌ترین جنس و بهره‌گیری از نصاب کاربلد برای نصب از مهمترین این نکات است.
افزایش شانس برنده شدن در قرعه کشی وزارت نیرو
در پایان شایان ذکر است که با انجام این راهکار ساده هم می‌توان از کولر آبی به شکل بهتر و موثرتری استفاده کرد و هم از شانس برنده شدن در پویش باانرژی بهره‌مند شد. با انرژی برنامه‌ای برای فرهنگ‌سازی و آموزش بهینه‌سازی مصرف برق با مشارکت مردم در سراسر کشور است که با به‌کارگیری روش‌های مختلف سعی دارد بهینه‌سازی مصرف برق را به عنوان یک رفتار دائمی در جامعه نهادینه کند و مشترکانی که در این طرح مشارکت داشته باشند امکان برنده شدن در قرعه‌کشی‌ها و دریافت جوایز ارزنده این پویش را خواهند داشت.
