عضو هیئت مدیره اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران در گفتگو با ایلنا عنوان کرد:
لزوم بیمه تمام خطر برای پرورش ماهی در قفس/ تهدید برند خاویار ایرانی با پرورش‌های بی‌رویه
عضو هیئت مدیره اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران گفت: متاسفانه صندوق بیمه کشاورزی تاکنون نتوانسته است برای سرمایه‌گذاران جاذب باشد، بنابراین نیاز است که نسبت به ارائه و پوشش بیمه تمام خطر برای پروژه‌های پرورش ماهی در قفس اقدام کند تا به این طریق بتواند توجه سرمایه‌گذاران را به خود جلب کند.
به گزارش ایلنا، مجید ربیع‌زاده، عضو هیئت مدیره اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران درگفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، گفت: وزارت جهاد کشاورزی برنامه دارد تا تولید آبزیان کشور را در مدت زمان چهار سال آینده به 2 برابر میزان فعلی برساند و این مهم فقط با بهره‌گیری از پرورش ماهی در قفس میسر است، زیرا با کاهش میزان آبهای داخلی و آلودگی آبها به دلیل دسترسی مصرف‌کنندگان به رودخانه‌ها و چشمه‌ها مواجه‌ایم، بنابراین تنها روشی که با استفاده از آن می‌توان میزان پرورش آبزیان را دو برابر کرد، استفاده از روش پرورش ماهی در قفس است که در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی نیز قرار دارد.
وی بی‌توجهی به ساحل‌نشینان و صیادان را از مشکلات اصلی ورود سرمایه‌گذاران به صنعت پرورش ماهی در قفس نام برد و گفت: همواره به دنبال سرمایه‌گذاران کلان برای سرمایه‌گذاری در این زمینه بودیم، اما آنها اغلب به دلیل ناآشنایی به این مناطق ریسک سرمایه‌گذاری در این صنعت را نمی‌پذیرند. بنابراین می‌توان با تعریف پروژه‌های چند هزار تنی و تقسیم آنها در قالب‌های چند صد تنی بین صیادان و ساحل‌نشینان ضمن توجه به آنها این پروژه‌ها را پیش برد، چراکه معتقدم اهالی منطقه بسیار بهتر از سرمایه‌گذاران غیر بومی می‌توانند در پیشرفت این پروژه کمک کنند.
عضو هیئت مدیره اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران با بیان اینکه سرمایه‌گذاران شرکت در پروژه پرورش ماهی در قفس را بسیار پر ریسک می‌دانند، افزود: متاسفانه تاکنون از سویی برنامه‌های دولت نتوانسته از ریسک این امر بکاهد و از طرف دیگر بانک کشاورزی هم به پر ریسک بودن این امر اتفاق نظر دارد و درصورت ارائه تسهیلات نیز تضامین قابل برگشت مطالبه می‌کند، بنابراین همه این موارد به مانعی برای این مسئله مبدل شده است.
در دنیا به پرورش‌دهندگان ماهی در قفس پاداش می‌دهند، اما در ایران..!
وی ارائه پوشش بیمه تمام خطر برای پرورش ماهی در قفس را یکی از راهکارهای این مهم برشمرد و گفت: متاسفانه صندوق بیمه کشاورزی تاکنون نتوانسته است برای سرمایه‌گذاران جذاب باشد، بنابراین نیاز است که نسبت به ارائه و پوشش بیمه تمام خطر برای پروژه‌های پرورش ماهی در قفس اقدام کند تا به این طریق بتواند توجه سرمایه‌گذاران را به خود جلب کند. اگر بتوانیم پوشش بیمه تمام خطر را برای پروژه‌های پرورش ماهی در قفس ارائه دهیم، آنگاه بانک‌ها نیز این مزارع را به عنوان تضامین خواهند پذیرفت. در تمام دنیا به این صنعت به ازای هر بچه ماهی که وارد قفس می‌شود و یا جهت تولید هرکیلو ماهی در قفس به پرورش دهنده پاداش می‌دهند. حال ما انتظار پاداش نداریم و فقط می‌خواهیم سرمایه‌ای که وارد بستر دریا می‌شود، تحت پوشش بیمه قرار گیرد.
ربیع‌زاده ادامه داد: درخصوص محصولات کشاورزی این اتفاق رخ داده است، اما نمی‌دانیم که چرا در حوزه شیلات به این مهم توجه نمی‌شود. در همین راستا در بررسی‌ای که در پرداخت خسارات صندوق بیمه کشاورزی به محصولات داشتیم، مشاهده شد که از چند هزار میلیارد تومانی که به عنوان خسارت به کشاورزان پرداخت شده است، حدود یک در ده هزارم آن به شیلات اختصاص دارد و این موجب کند شدن توسعه این صنعت شده است.
به گفته وی؛ مشکلاتی مانند طراحی بومی قفس‌ها، به دلیل رعایت استاندارد و استفاده از کارشناسان و مبتنی بر دانش‌بنیان بودن محصولات حل شده است و مشکلی بابت طراحی و خرید و نصب تجهیزات قفس در دریا وجود ندارد، اما نیاز است که از این طراحان و کارشناسان حمایت شود؛ چرا که در این صورت وابستگی ما به خارج از کشور و واردات و در پی آن خروج ارز از کشور درگیر خواهیم شد. درصورتی که با استفاده از تولیدات این کارشناسان، در خرید و نصب تجهیزات مورد نیاز صرفه‌جویی 50 درصدی می‌شود.
عضو هیئت مدیره اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران، عدم وجود بچه ماهی قابل رشد و با صرفه اقتصادی را یکی دیگر از چالش‌های این صنعت نام برد و گفت: درحال حاضر حدود 50 گونه ماهی در دریای خزر و 70 گونه ماهی در دریای خلیج فارس وجود دارد که هیچکدام از آنها قابلیت پرورش اقتصادی در قفس را ندارند و نیاز است که اصلاحات ژنتیکی بر روی آنها صورت گیرد. در حال حاضر در شمال کشور اغلب ماهی‌هایی که در قفس پرورش می‌یابند، قزل‌آلا هستند و به دلیل اینکه این نوع ماهیان سردآبی بوده، امکان پرورش فقط در 6 ماه از سال را دارند و به نوعی اقتصاد این نوع پرورش را برهم زده‌اند. در جنوب نیز ماهی وارداتی «سیباس» را پرورش می‌دهند که این موضوع نیز خود مشکلاتی را به همراه دارد.
خروجی موسسه تحقیقات شیلات کتابخانه‌ای بوده است!
ربیع‌زاده با تاکید بر لزوم انجام تحقیقات گسترده در این امر توسط موسسه تحقیقات شیلات کشور گفت: متاسفانه تاکنون با وجود اینکه این موسسه از وزارت جهادکشاورزی و نهادهای مربوطه بودجه اخذ کرده و می‌کند، اما خروجی قابل قبولی از این موسسه تحقیقاتی مشاهده نکرده‌ایم، صرفا هزینه تحقیقات با خروجی کتابخانه‌ای کرده اند که این مهم پاسخگوی پرورش‌دهندگان در این صنعت نیست و آنها با مشکل مواجه شده اند.
وی لزوم توجه به بازار را از مهمترین مسائل این حوزه برشمرد و گفت: معتقدم که باید بر روی بازارهای صادراتی و بین المللی توجه و تمرکز کنیم. اگر می‌خواهیم به بازارهای بین‌المللی دست یابیم، باید محصول اصیل و دارای شناسنامه را عرضه کنیم محصولی که در آن غذای ماهی، آبی که در آن پرورش یافته، مدیریت تولیدی که طی پرورش ماهی به کار رفته است و بسته‌بندی آن مشخص باشد.
عضو هیئت مدیره اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران، زنجیره‌ای نمودن تولید ماهی در قفس را یک رکن اساسی نام برد که مستلزم آن ایجاد شهرک‌های شیلاتی در سواحل است که در آن هر شهرک مجموعه‌ای از تولیدکنندگان را زیرپوشش قرار دهد و در این نوع، تکثیر، پرورش ماهی و مراحل تولید آن به صورت زنجیره‌وار مشخص باشد. زیرا در این صورت محصول دارای شناسنامه مشخصی خواهد بود و در آن زمان می‌توان بر روی بازارهای صادراتی تمرکز کرد.
وی با بیان اینکه نیاز است تا دولت با ارائه سهمیه بیمه، پوشش بیمه‌ای لازم را برای سرمایه‌گذاران پروژه‌های پرورش ماهی در قفس در نظر بگیرد، گفت: گنگ بودن بازار و عدم وجود گونه‌های متنوع در ماهیان که قابلیت انتخاب داشته باشد، موجب کند شدن توسعه این صنعت شده است. در زمان راه اندازی پروژه گُمیشان ابتدا اختلاف نظر و نگرانی‌هایی بابت رونق بازار آن وجود داشت، اما خوشبختانه اکنون این سایت به میزانی موفقیت داشته است که از سایت گواتر که اولین سایت میگو کشور است نیز میزان فروش بیشتری دارد؛ درحالی که عمر گمیشان 10 سال و عمر گواتر 35 سال است. بنابراین درصورت وجود ضمانت‌های لازم و رفع موانع سرمایه‌گذار، مردم از این پروژه‌ها استقبال خواهند کرد. بنابراین آنچه که مربوط به دولت است، پوشش بیمه‌ای تمام خطر و عرضه یارانه حتی به میزان کم نیز می‌تواند تسهیل‌کننده این امر باشد.
تهدید برند خاویار ایرانی با پرورش‌های بی‌رویه
وی درخصوص چالش‌های پرورش خاویار ایرانی نیز گفت: خوشبختانه در این امر مشکل ویژه‌ای وجود ندارد، اما پرورش خاویار در تمام کشور یکی از چالش‌های مهمی است که نیاز است به آن توجه شود، زیرا این امر می‌تواند موجب وارد شدن ضربه به کیفیت و برند خاویار ایرانی باشد. به ویژه از این جهت که کیفیت خاویار ایرانی مربوط به پرورش آن در دریای خزر است. صِرفِ پرورشی بودن به معنای کاهش کیفیت است و حال اینکه این ماهی در کاسپین پرورش نمی‌یابد و به نوعی موجب کاهش کیفیت خاویار ایرانی می‌شود. به همین دلیل معتقدم که برای حفظ نام و برند خاویار ایرانی که به واسطه پرورش در دریای خزر معروف شده است، باید محصولات پرورشی شناسنامه‌ای داشته باشند که پرورشی بودن آنها را مشخص کند.
خبرنگار: لیلا محمودزاده
