چالش هاى آموزش مکالمه زبان عربی

چالش هاى آموزش مکالمه زبان عربی

معمولا چند پرسش کلیدى ذهن زبان آموزان آموزشگاه هاى زبان من جمله "معهدالضّاد" را پیش از پیوستن به کلاس هاى آموزش زبان عربی به خود مشغول مى کند که  طیفى از چالش ها همچون انتخاب یک زبان خارجى براى یادگیرى و بهترین مؤسسه آموزش زبان و شیوه هاى کارآمد یادگیرى زبان دوم را در بر مى گیرد. در این نوشته، به بررسى چالش هاى پیش روى علاقه مندان به آموزش مکالمه عربی و لهجه هاى آن به خصوص آموزش لهجه عراقى مى پردازیم.

 ⁃ کدام زبان را بخوانم و چرا؟!  

در پاسخ به این پرسش باید گفت دلیل یا ضرورت یادگیرى یک زبان به فوایدى که دانستنش در بردارد و نیازهایى که برطرف مى سازد و ظرفیت هاى بالقوه و بالفعل کاربست آن در داخل و خارج از کشور باز مى گردد لذا براى شروع یادگیرى زبان لازم است که به دور از هر گونه پیش داورى فرهنگى، ارزشى، تاریخى، قومى و نژادى با نگاهى نو و واقع بینانه به آن زبان و ظرفیت هایش نگریست و دست به انتخاب زد. به عنوان مثال اگر آموزش زبان عربى و در گام بعد آموزش مکالمه عربى سپس آموزش لهجه عراقى را با این شروط و ویژگى ها محک بزنیم به چه نتیجه یا نتایجى دست مى یابیم؟

⁃ چرا آموزش زبان عربی… ؟!

هر چند شمار زبان آموزان عربی در مقایسه با زبان آموزان انگلیسى کم تر است و زبان انگلیسى از محبوبیت بیش ترى نسبت به عربی برخوردار است اما این امر مانع از آن نمى شود که با نگاهى نو به بررسى زبان عربی و آموزش آن در دنیاى امروز بپردازیم.

در یک نگاه به موقعیت و واقعیت جغرافیایى، فرهنگى، اقتصادى و سیاسى امروز کشورمان در منطقه، به زمینه ها، فرصت ها و ظرفیت هایى متعدد و متنوع و فراوان بر مى خوریم و در مى یابیم که آموزش زبان عربی براى خلق یا کسب موقعیت هاى شغلى درخشان و پردرآمد در کشورمان و کشورهاى عربی و غربى، اهرمى تعیین کننده است. ظرفیت بالقوه ی زبان عربی در جذب سرمایه های خارجی و اشتغال زایی در مقایسه با زبان های خارجی دیگر بی نظیر است. آموزش زبان عربی و در گام بعد لهجه هاى آن به ویژه آموزش لهجه عراقى می تواند با ایجاد هزاران شغل در داخل و خارج از کشور در زمینه های گوناگون همچون مترجمی، آموزش، رسانه، بازرگانی، راهنمایی تورهای گردش گری، زیارتی و درمانی و هتل داری و بیمارستان ها، رستوران ها، سفارت خانه ها و … سهمی به سزا در توسعه ملی کشورمان داشته باشد.

و به همین دلیل و دلایل دیگر است که در سال هاى اخیر، شاهد اقبال گسترده ى اقشار مختلف جامعه از فرهیخته گان و پژوهش گران و دانش آموخته گان حوزه و دانشگاه تا فعالان عرصه هاى اقتصادى، فرهنگى، سیاسى، نظامى، هنرى، رسانه، پزشکى، گردش گرى و … به آموزش مکالمه عربی و لهجه هاى آن به ویژه آموزش لهجه عراقى هستیم.

⁃ آموزش مکالمه عربى فصیح یا لهجه عراقى یا … ؟

پرسش بعدى که باید به آن پاسخى در خور داده شود  این است که آموزش مکالمه عربی فصیح مقدم است یا لهجه هاى عربی مانند لهجه عراقى؟

در پاسخ باید گفت زبان عربی مانند درختی است که ریشه و ساقه اش فصیح و شاخه هایش لهجه ها هستند. اساس و بنیان تمام لهجه هاى عربی، زبان عربی فصیح است.

عربی فصیح ، زبان مشترک تمام کشورهای عربی زبان و یکى از شش زبان رسمى سازمان ملل متحد و زبان روابط بین الملل کشورهاى جهان است.

زبان فصیح، زبان خواندن، نوشتن و سخن گفتن و زبان تحصیل در مدرسه و دانشگاه و زبان شعر، رمان، کتاب، روزنامه، مجله، رادیو، تلویزیون و فیلم و کارتون و ...است و همچنین زبان مکاتبات و تعاملات سیاسى، اقتصادى، بازرگانى، فرهنگى، علمى، هنرى و … میان کشورها، شرکت‌ها، مؤسسات، ادارات و سازمان هاى دولتى و خصوصى نیز عربی فصیح است.

اما لهجه ها، زبان گفت و گوهاى روزمره و به اصطلاح، زبان کوچه و بازار است و منحصر به گفت و گوهای عامیانه بین مردم و محدود به مرزهاى جغرافیایى گویشوران آن لهجه، چرا که لهجه‌ها از کشوری به کشور دیگر و در مواردى از شهرى به شهر دیگر متفاوت است.

در صورتى که اگر به آموزش لهجه اى مانند لهجه عراقى اکتفا کنیم حداکثر به توان مندى زبانى کودکى عربی زبان پیش از دبستان مى رسیم که می تواند حرف بزند و گوش کند و بفهمد ولی سواد خواندن و نوشتن را ندارد و از دیگر ظرفیت هاى عربی فصیح نیز محروم است! اگر مکالمه عربى فصیح را بیاموزیم یادگیرى لهجه در محیط آن لهجه یا در کلاس حدود شش ماه به انجام مى رسد.

از این رو توصیه مى شود که اگر قصد یادگیرى لهجه اى را دارید حداقل مرحله مقدماتى عربی فصیح را بگذرانید تا علاوه بر کسب مهارت هاى خواندن و نوشتن و فواید دیگر عربی فصیح آمادگى لازم براى یادگیرى آسان تر لهجه در زمانى کوتاه را به دست بیاورید.

- ویژگى هاى آموزشگاه برتر زبان چیست؟

بعد از انتخاب زبان و شاخه ى آموزشى مناسب آن مى بایست دست به انتخاب آموزشگاه مناسب زبان بزنیم. مهم است که با تحقیق و بررسى و صرف وقت و انرژى لازم به انتخابى درست دست یابیم چرا که اگر این گام را به درستى برنداریم روزها و ماه ها وقت تلف کردن و هزینه هاى بى ثمر را متحمل شدن و از دست دادن انگیزه و به جا ماندن خاطره اى بد از یک زبان در ذهن و روان، بخشى از آسیب هایى است که دچارش مى شویم. باید از استانداردهاى یک آموزشگاه ایده آل آگاهى داشته باشیم قطعا این استانداردها متراژ کلاس ها، تجهیزات، شهرت و قدمت یا تبلیغات گسترده و پر زرق و برق و کتاب هاى مصور رنگى و  رنگ و لعاب ظاهرى مؤسسه زبان نیست بلکه ویژگى هایى اساسى مرتبط با کتاب هاى آموزشى و متد شامل دیدگاه ها و اصول و فنون آموزش و شیوه نامه ها، مدرسان، و نظم و نظام ادارى و آموزشى حاکم بر آموزشگاه است که تعیین کننده آموزشگاه برتر است لذا براى یادگیرى موفقیت آمیز یک زبان به وجود چند مؤلفه در مؤسسه آموزشى نیازمندیم که عبارتند از: ١- بسته ى آموزشى تألیف شده بر اساس اصول علمى، روش مند و سازگار با مخاطب ایرانى ٢- متد یادگیرى نوین و دانش بنیان ٣- شیوه نامه یا نقشه راه آموزش جامع، نو آورانه و هدف مند ٤- اساتید خبره و کار آزموده و ٥- دوره هاى آموزشى منضبط، مستمر و مطمئن.

به فرض مثال اگر قصد دارید از آموزش زبان عربى در یکى از شاخه هاى کاربردى اش مانند مکالمه زبان عربى بهره مند شوید یا مثلا مى خواهید به آموزش لهجه عراقى بپردازید ابتدا از وجود ویژگى هاى پیش گفته در مؤسسه ى آموزش زبان عربى اطمینان حاصل کنید سپس با خیال راحت ثبت نام کنید و با ١- انگیزه ٢- تلاش و ٣- پشتکار، خود را به جریان روندهاى آموزشى در کلاس هایش بسپارید.

⁃ اگر مایل هستید، تجربه خود را در خصوص آموزش زبان عربی و انگلیسی در مدرسه و دانشگاه با دیگران به اشتراک بگذارید.