برگزاری نشست تحول در حوزه گردشگری و دولت سیزدهم

نشست علمی «تحول در حوزه گردشگری و دولت سیزدهم» با حضور دکتر مسعود نصرتی رئیس مجمع جهانی شهرهای اسلامی و قائم مقام سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور و سایر کاشناسان برجسته این حوزه به همت گروه فرهنگ‌پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی صبح روز یکشنبه مورخ ۲۰ تیرماه ۱۴۰۰ به صورت حضوری و مجازی در تهران برگزار شد.

دکتر مسعود نصرتی رییس مجمع شهرهای اسلامی در این نشست با اشاره به اینکه ۳۱ میلیون گردشگر گیلان و مازندران و ۲۱ میلیون زایر مشهد می‌توانست شغل و درآمد فوق‌العاده‌ای داشته باشد، این سوال را مطرح کرد که چرا با این همه این استان‌ها همچنان جزو استان‌های مهاجرفرست هستند و بی‌کاری در این استان‌ها فراوان است؟ صنعت گردشگری افق روشنی ندارد و حتی اگر بیماری کووید ۱۹ هم کنترل و برطرف شود، همچنان مشکلات این صنعت در دولت سیزدهم ادامه دارد. واقعیت این است که بخشی از مشکلات صنعت گردشگری به موضوع فرهنگ باز می‌گردد و باید با راه‌حل‌های کوتاه‌مدت تلاش کرد که فرهنگ رشد دهنده گردشگری شود. یک مثال ساده و ملموس به اردوهای راهیان نور بر می‌گردد. در سال‌های ابتدایی زایران یادمان‌های دفاع مقدس، فقط برای اسکان از امکانات خوزستان استفاده می‌کردند. اما به تدریج این فرهنگ بین زایران رواج یافت که برای خوزستان هم آورده اقتصادی داشته باشد. بنابراین خرید سوغات و  حتی خرید آب شرب از ساکنان این خطه باعث رونق اقتصادی و پذیرش بیشتر از سوی اهالی خوزستان شد.

دکتر نصرتی دبیر کل مجمع جهانی شهرهای راه ابریشم و قائم مقام سازمان شهردای‌های کشور، شرط موفقیت دولت سیزدهم در تحول صنعت گردشگری را منوط به اتفاق نظر همه بخش‌های دولتی، خصوصی و حاکمیتی دانست. کلید واژه اصلی مدیریت متحد گردشگری است. همه پاسخگو باشند و در یک برنامه منظم برای تحقق میزان مشخص گردشگری تلاش کنند. مهمترین چالش در صنعت گردشگری عدم وجود زیرساخت‌هاست و عدم وجود سیاستگذاری بلند مدت. این موضوع باعث شده که با تغییر افراد، سیاست‌ها به راحتی تغییر می‌کند. تا وقتی اتفاق نظر ملی وجود نداشته باشد و همه خود را مسئول و ذی نفع ندانند کشور پیشرفت نمی‌کند. مثلا ترکیه با یک کلیدواژه به نام عضویت در اتحادیه اروپا تمام قوای خود را جمع کرد که استانداردها رابالا ببرد. ترکیه هیچوقت عضو اتحادیه اروپا نشد. اما این حرکت جمعی باعث شد که در سال ۲۰۱۵ تعداد گردشگران استانبول از پاریس بیشتر شود!

مزیت‌های نسبی ایران به اندازه کافی بالاست. باید در همین چارچوب ظرفیت‌ها را بالفعل کرد. گردشگران اروپایی اگر به ایران بیاید و به سواحل ایران برود انتظار ندارد که به شیوه اروپایی سواحل را استفاده کند. او از مقررات ایران آگاه است و آگاهانه به دنبال استفاده از جذابیت‌های طبیعی سواحل است. پس در این جهت باید تلاش کرد نه اینکه قوانین را تغییر دهیم.

بیش از هر چیز لازم است که تبلیغات رسانه‌ای و به خصوص رسانه ملی افزایش یابد. در کنار این دولت سیزدهم باید هدف‌گذاری مشخصی برای افزایش تعداد گردشگران داخلی و خارجی داشته باشد.

کاهش ارزش پول ملی ایران، یک تهدید است. اما همین موضوع می‌تواند تبدیل به یک فرصت شود و باعث جذب گردشگران شود. قطر زحمت کشیده و جام جهانی را به منطقه آورده است. باید رسانه‌های ایران بسیج شوند و این گردشگران را ترغیب کنند که بیشتر زمان اسکان خود را در ایران بگذرانند و با اشاره به قیمت ارزان خدمات و اسکان در ایران آنها را به کشور بیاورند. این یک مثال است. می‌توان با برجسته کردن این مزیت نسبی گردشگران زیادی به ایران جذب کرد.

دکتر نصرتی در جمع‌بندی تأکید کرد که باید آرمان بزرگی برای تحول گردشگری انتخاب کرد و برای رسیدن به آن گام‌های کوتاه برداشت. تمام استانداران، فرمانداران و دهیاران خلاقانه به دنبال افزایش گردشگری در منطقه خود باشند. شوراهای شهر که در سراسر کشور اکنون در حال انتخاب شهردار هستند، باید به مؤلفه گردشگری توجه داشته باشند. به خصوص در شهرهای دارای جاذبه‌های گردشگری باید شهردارانی انتخاب شوند که توان و خلاقیت برای جذب گردشگر داشته باشند. مثلا در دوره‌ای در شهر قزوین شهردار خلاقی وجود داشت که با برقراری خطهای رایگان جابجایی گردشگران باعث وورد گردشگران به این شهر شد. یا شهر رشت جذابیت خاصی نسبت به سایر شهرهای گیلان نداشت. اما با برنامه ریزی درست برنامه ای تحت عنوان شبهای رشت برگزار کرد که گردشگران گیلان و مازندران را با هتل و موسیقی محلی و بازارهای شبانه و… به رشت جذب می‌کرد.

دکتر نصرتی توجه به گردشگران خارجی را هم لازم دانست. در بین گردشگران خارجی، اولویت اول ۵۸ کشور مسلمان جهان است که بتوان گردشگرانی از این کشورها جذب کرد. ورود گردشگران فقط آورده مالی و اقتصادی ندارد. بلکه نشاط و امید اجتماعی به وجود می‌آورد. نکته مهم اینکه شهرها و روستاها منتظر برنامه ریزی مرکز نباشند. بلکه خود رأسا برای افزایش گردشگر برنامه‌ریزی کنند و اجرا کنند. از دولت سیزدهم انتظار می‌رود که خلق ثروت و اشتغال را با گسترش گردشگری پیگیری کنند.