سود 60 درصدی و بدون زحمت نوردی ها

به گزارش ایلنا، زنجیره فولاد از سنگ‌آهن و مواد اولیه تا شمش و ورق فولادی و همچنین محصولات نوردی، میلگرد و تیرآهن و ... را شامل می‌شود. برخی از این محصولات ملزم هستند قیمت‌های مشخص‌شده‌ای را رعایت کنند اما برخی دیگر در نبود نهادهای نظارتی، خارج از بورس بازاری در سایه شکل داده‌اند. این در حالی است که محصولات خارج از بورس از مواد اولیه عرضه‌شده در بورس استفاده می‌کنند و از رانت‌های بزرگی بهره‌مند می‌شوند.
یکی از حلقه‌هایی که مواد اولیه را از بورس با قیمت‌های پایه خریداری می‌کند ولی محصول تولیدشده را در بازار آزاد به فروش می‌رساند، محصولات نوردی است که به گفته دست‌اندرکاران این بازار، بالغ‌بر 60 درصد سود از این محل عایدشان می‌شود.
برای نحوه محاسبه این سود کافی است قیمت مواد اولیه موردنیاز را کنار قیمت‌های کالای تولیدشده و عرضه‌شده در بازار آزاد قرار دهیم. به عقیده بهرام سبحانی رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد، امروز شمش که ماده اولیه موردنیاز محصولات نوردی است با قیمت 70 درصد قیمت فوب دریای سیاه به فروش می‌رسد. نرخ این محصول، اکنون در بورس 9 هزار تومان در هر کیلو است. به گفته او تولیدکنندگان محصولات حلقه بعدی یعنی محصولات نوردی مانند میلگرد و تیرآهن باید با 10 درصد افزایش قیمت محصولات تولیدشده را به فروش برسانند اما قیمت‌ها به‌هیچ‌وجه، شباهتی به سودهای معقول تعیین‌شده ندارد.
سبحانی معتقد است: نوردکاران باوجودآنکه مواد اولیه موردنیاز خود را از بورس تهیه می‌کنند اما تنها 20 تا 30 درصد تولیداتشان را در بورس عرضه می‌کنند و باقی تولیدات در بازار سیاه فروخته می‌شود. گفته‌های دست‌اندرکاران این حوزه نشان می‌دهد، عدم الزام نوردکاران به عرضه کامل تولیداتشان در بورس، زمینه‌ای را فراهم کرده که آن‌ها در بازار آزاد، قیمت‌های نامعقولی برای کالاهایشان تعیین کنند.
قیمت محصولات نوردی را از جواد خوانساری عضو هیات مدیره سندیکای شرکت‌های ساختمانی پرسیدیم. او می‌گوید: قیمت میلگرد و آهن در بازار به‌شدت افزایش یافته است و اگر با سال 2 یا سه سال قبل مقایسه کنیم بیش از 300 درصد رشد را ملاحظه خواهیم کرد.
او توضیح می‌دهد که قیمت‌ها امروز 14 هزار تومان در کیلو معامله می‌شود حال‌آنکه چند سال گذشته قیمت‌ها 1500 تومان بوده است. به‌طور نمونه قیمت یک نوع میلگرد از 800 تومان به کیلویی 15 هزار تومان رسیده است. این در حالی است که قیمت مواد اولیه آن‌ها چنین رشدی نداشته و مواد موردنیاز آن‌ها نیز تحت تأثیر نرخ ارز قرار ندارد. یعنی باوجودآنکه نرخ ارز در تولیدات آن‌ها تأثیری ندارد اما قیمت محصول نهایی خود را بر اساس نرخ ارز تعیین می‌کنند. به‌طور مثال قیمت جهانی را رصد کرده و می‌گویند محصول ما نیم دلار در کیلو است. این نیم دلار در سال 96، 1500 تومان بوده اما امروز 13 هزار تومان است.
با کنار هم قرار دادن قیمت مواد اولیه محصولات نوردی یعنی شمش فولاد که کیلویی 9 هزار تومان است و محصول نهایی تولیدشده از سوی نوردکاران که به‌طور میانگین 14 هزار تومان عنوان می‌شود؛ 60 درصد ارزش‌افزوده تولید محاسبه می‌شود که سودی نامتعارف تلقی می‌شود.
چنین اتفاقی یعنی عرضه‌های خارج از بورس و شکل‌گیری بازار سیاه برای برخی محصولات سبب شد دولت در مصوبه اخیر خود موسوم به شیوه‌نامه فولاد، عرضه تمام حلقه‌های زنجیره فولاد در بورس را ضروری بداند و این الزام را برای همه فعالان این حوزه قرار دهد.
باوجوداین تأکیدها در مصوبه دولت اما هنوز برخی از تولیدکنندگان مقابل عرضه تولیداتشان در بورس مقاومت نشان می‌دهند.