مسئول گروه مطالعات اجتماعی دفتر تآلیف کتب درسی:
دوستیابی؛ سواد رسانهای و مطالعات اجتماعی وارد کتابهای درسی میشوند
بچهها باید قبل از هر تحقیقی راهنمایی شوند تا والدین و دانشآموزان به زحمت نیفتند و بهترین راه هم این است که کتابخانههای مدرسه تجهیز شوند.
مسئول گروه مطالعات اجتماعی دفتر تآلیف کتب درسی از مدیران و مسئولین آموزش و پرورش درخواست کرد تا با کمک معلمها، کتابخانههای مدارس را با توجه به نیاز تحقیقی و پژوهشی دانشآموزان تجهیز کنند.
ناهید فلاحیان، مسئول گروه مطالعات اجتماعی دفتر تآلیف کتب درسی، به خبرنگار ایلنا گفت: کتابهای درسی براساس راهنمای برنامه تولید میشوند و قبل از تولید این برنامه طرح نیازسنجی دانشآموزان صورت میگیرد.
وی ادامه داد: یک تیم پژوهشی درباره دروس تاریخ و جغرافیا و اجتماعی دانشآموزان تشکیل شده و مسائل عمدة کشور مثل بحران هویت، آسیبهای اجتماعی از اسناد و متون و پژوهشهای مختلف استخراج میشود و به این نتیجه رسیدیم که شامل هفت محور میشود.
فلاحیان افزود: یکی از محورها پیشگیری از آسیبهای اجتماعی است، برای مثال در کتاب ششم ابتدایی دوستیابی و مهارت تصمیمگیری را مطرح میکنیم و در کتاب هفتم مسئولیت و حقوق اشخاص را مدنظر قرار میدهیم و در پایه هشتم، سواد رسانهای را به بحثگذاشتیم و میگوییم که چگونه از رسانهها استفاده کنیم البته در این کتابها بحثاخلاق اسلامی نیز پررنگ و برجسته میشود.
مسئول گروه مطالعات اجتماعی دفتر تآلیف کتب درسی عنوان کرد: کتابهای قبلی جنبه دانشی داشتهاند و ما سعی کردهایم در تألیف کتب جدید دانشآموزان را با موضوع درگیر کنیم و از طریق فعالیتها و عکسهایی که برای درسها درنظر گرفتهایم دانشآموزان را به این سمت هدایت میکنیم؛ مثلا از دانشآموزان میخواهیم که در مدرسه گروههای نیکوکاری و خیرین و یا گروه مخالف با موادمخدر تشکیل دهند تا بتوانند خود را در نقشهای مختلف درنظر گیرند.
وی بیان کرد: یکی دیگر از بحثهایی که مطرح میشود هویت ملی است، با تغییراتی که در در بخش تاریخ و محتوا بوجود آوردهایم دانشآموزان را نسبت به هویت ملی و بومیشان آگاه میکنیم.
فلاحیان اظهار کرد: رویکرد ما کاوشگری است و بچهها را به استفاده از منابع دیگر تشویق میکنیم، در کتابهای ضمن خدمت به معلمها تأکید کردهایم که بچهها قبل از هر تحقیقی راهنمایی شوند و والدین و دانشآموزان به زحمت نیفتند و بهترین راه هم این است که کتابخانههای مدرسه تجهیز شوند.
وی عنوان کرد: انتشارات مدرسه برخی کتب را به معلمها پیشنهاد میدهند و میفروشند. باید مدیران مدرسه و مسئولین آموزش و پرورش توجیه شوند و از معلمها لیست کتابهایی را که مورد نیاز دانشآموزان و مرتبط با کتابهای درسی است، تحویل بگیرد و تهیه کنند.
فلاحیان افزود: گاهی از مدرسهای بازید میکنیم و میبینیم که حتی یک کتاب هم در زمینهی محیط زیست دیده نمیشود در صورتی که کتابهای بسیاری در این زمینه منتشر شده است و باید تلاش کنیم که کتابخانهها غنی شوند و بچهها بتوانند از همان کتابها استفاده کنند، چون فعالیتها به گونهای است که دانشآموزان نیاز به مطالعه دارند.
وی در رابطه با تحقیقات دانشآموزان عنوان کرد: معلم باید دامنه و حدود تحقیق را برای دانشآموزان مشخص کند و سایتهای معتبر را به آنها معرفی کند البته در پایان کتابها منابع را معرفی کردهایم اما باید تلاش همهجانبهای صورت بگیرد.
فلاحیان در پاسخ به سوال چگونگی تغییرات کتابهای مطالعات اجتماعی گفت: برنامهی مطالعات اجتماعی از پایهی سوم ابتدایی تا نهم درنظرگرفته شده است. تاکنون پایهی سوم و ششم و هفتم تغییر کرده بود و امسال چهارم و هشتم تغییر میکند و سال آینده نیز پنجم و نهم تحول مییابند البته این تغییرات اجتنابناپذیر است.
تألیف این کتب را گروه موألفان و شورای نظارت بر تألیف و سازماندهی تألیف محتوا به عهده دارند. موألفان از کسانی انتخاب میشوند که دانش کافی، ذوق و سلیقه و تجربهی معلمی در آن زمینه داشته باشند و شورا نیز مرکب از برنامهریزان درسی، روانشناس تربیتی، معلم خبره است. کتب درسی بعد از تدوین، تحویل شورا داده میشود و شورا اصلاحات را انجام میدهد و مألفین دوباره آن را بررسی میکنند و سپس کتاب توسط دفتر تآلیف کتب درسی اعتباربخشی میشود که این کارها یک سال طول میکشد.