شهلا لاهیجی در گفت‌وگو با ایلنا:
اتحادیه‌ی ناشران برای احیای حقوق اعضایش هیچ اقدامی نکرد
نشر ما هم از لحاظ اقتصادی و هم ازنظر سیاسی و اجتماعی بیمار است چون مردم به آن اعتماد ندارند. / در همه‌ی کتابخانه‌ها یک جلد از کتاب‌های بهرام بیضایی پیدا نمی‌کنید زیرا کسانی که مسئول انتخاب کتاب بودند از بیضایی خوش‌شان نمی‌آمد. این چیزی است که اتحادیه باید پیگیری کند و بابت آن مسئولین را بازخواست کند.
درحالی‌که هیات رئیسه‌ی اتحادیه‌ی ناشران و کتابفروشان ماه‌های آخر مسئولیت خود را در این اتحادیه می‌گذراند و اعضای این صنف کم‌کم خود را برای انتخابات جدید شروع می‌کنند، شهلا لاهیجی، مدیر انتشارات روشنگران زنان معتقد است که اتحادیه‌ی ناشران و کتابفروشان در حد یک ان جی او تنزل پیدا کرده است.
شهلا لاهیجی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا گفت: مسلما خود هیات مدیره‌ی اتحادیه ناشران از این چند سال خیلی راضی هستند علتش هم این است که نسبت به وزارت ارشاد حرف‌شنو بودند و البته وزارت ارشاد هم در مقابل به آنها کمک‌هایی می‌کردند و می‌توان گفت این رضایت دوطرفه بین وزارت ارشاد و اتحادیه‌ی ناشران وجود دارد. اما مسئله این است که اتحادیه نباید خودش را در حد یک ان جی او پایین بیاورد و از دولت کمک بگیرد. زیرا باعثمی‌شود اتحادیه از موضوعیت خودش خارج شود و حالت رئیس و مرئوسی بین دولت و اتحادیه به وجود بیاید.
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا اتحادیه اختیارات لازم را برای برآورده کردن خواسته‌های ناشران داشته و از آن کوتاهی کرده؟ گفت: مجمع امور صنفی در عمل اختیارات اتحادیه را بسیار تنزل داده تا جایی که مسئولیت صدور پروانه‌ی نشر هم به اتحادیه داده نمی‌شود این درحالی است که همه‌ی اتحادیه‌ها پروانه‌ی کسب صنف خودشان را صادر می‌کنند. اما مسئله اینجاست که اتحادیه باید برای این اختیارات پیگیر باشد و حتی برای آن از مجمع و وزارت ارشاد بازخواست کند اما این نوع برخورد باید در آدم‌هایی باشد که به عنوان هیات رئیسه‌ی اتحادیه انتخاب می‌شوند.
لاهیجی در ادامه افزود: مسئله این است که اعضای هیات رئیسه‌ی این دوره اکثرا از ناشران کتاب‌های آموزشی هستند و دغدغه‌های ما را ندارند و بنابراین ممکن است از منظر ما محافظه‌کار و فاقد خصلت مناسب برای اتحادیه‌گری باشند. البته این برداشت‌ها از روی عملکرد اعضای هیات مدیره صورت می‌گیرد وگرنه ما با کسی خصومت خصوصی نداریم.
مدیر انتشارات روشنگران در ادامه توضیح داد: عملکرد اتحادیه باعثشده که هیچکس به اتحادیه اعتماد نکند مگر کسی که بخواهد منفعت مالی ببرد. این به خاطر این است که اتحادیه در این دوره برای حقوق اعضایش هیچ اقدامی نکرد. هیچوقت نشد اعضایش را جمع کند و مسئولین را هم دعوت کند و مشکلات را طی جلسه‌ای به بحثبگذارد. این همه راجع به محل نامناسب نمایشگاه کتاب گفتیم حتی امسال خود مسئولین وزارت ارشاد هم به این مسئله اعتراف کردند ولی بازهم اتحادیه هیچ مقاومتی یا حتی یک حرکت کوچک نکرد.
لاهیجی درباره‌ی انتظارات ناشران از اتحادیه گفت: در درجه‌ی اول انتظار داریم اتحادیه واقعا اتحادیه باشد. مطالبات ناشران کم نیست. اتحادیه وظیفه‌دارد این مطالبات را پیگیری کند. برای مثال خرید کتاب وظیفه‌ی وزارت ارشاد است آن هم نه فقط خرید یک سری کتاب‌های خاص بلکه همه‌ی کتاب‌ها چون وزارت ارشاد باید همه‌ی کتابخانه‌ها را تجهیز کند آن هم نه فقط با یک نوع کتاب. الآن در همه‌ی کتابخانه‌های ایران بگردید یک جلد از کتاب‌های بهرام بیضایی پیدا نمی‌کنید فقط به این دلیل که در چند سال گذشته کسانی که مسئول انتخاب کتاب بودند از بیضایی خوش‌شان نمی‌آمد و این چیزی است که اتحادیه باید پیگیری کند و بابت آن مسئولین را بازخواست کند.
وی افزود: سال گذشته یک بار اتحادیه در مراسم شامی وزیر ارشاد را دعوت کرد. وزیر ارشاد ساعت ۹ شب آمد و بعد از چند دقیقه رفت. در طول این مدت هم ایشان و بقیه‌ی مسئولین بالا نشسته بودند و ما پایین و به جای اینکه ما سوال کنیم و آنها جواب دهند آنها از ما سوال می‌کردند. در درجه‌ی اول کسانی باید مورد انتقاد قرار بگیرند که این روحیه را تقویت می‌کنند.
لاهیجی ادامه داد: از کل مصوبات شورای انقلاب فرهنگی درخصوص نشر فقط یک ماده اجرا می‌شود و ۱۵ ماده‌ی دیگر به طور کل نادیده گرفته می‌شود و اتحادیه حتی یکبار هم در این مورد سوال نکرد. از این مصوبه فقط اینکه کتاب باید بررسی شود اجرا می‌شود ولی اینکه کتاب باید حداکثر یک ماه در ارشاد بماند، یا نتیجه‌ی بررسی کتاب باید در برگه‌ی سربرگ دار به ناشر تحویل داده شود یا دلایل غیرقابل چاپ بودن یک کتاب باید به ناشر گفته شود هیچکدام رعایت نمی‌شود و هرچقدر هم ما می‌گوییم و در رسانه‌ها منعکس می‌کنیم فایده‌ای ندارد برای اینکه این مسائل را باید نهادی پیگیری قانونی کند که توان به نتیجه رساندنش را داشته باشد.
وی در پایان بر لزوم مستقل بودن اتحادیه تاکید کرد و گفت: اتحادیه به ظاهر مستقل است ولی در مواردی شنیده شده که از وزارت ارشاد پول گرفته که این باعثمی‌شود از حقوق قانونی اعضایش نتواند دفاع کند. الآن درباره‌ی بحران نشر همه دارند صحبت می‌کنند و هرکسی برایش راه حلی می‌تراشد مثلا می‌گویند دولت باید یارانه‌ی کاغذ بدهد یا کمک مالی به ناشران کند. در حالیکه دلیل اصلی آن این است که نشر ما بیمار است. اگر نشر سالم باشد می‌تواند روی پای خودش بایستد. نشر ما هم از لحاظ اقتصادی و هم از نظر سیاسی و اجتماعی بیمار است چون مردم به آن اعتماد ندارند. الآن ببینید در کشوری مثل تاجیکستان تیراژ کتاب ۲۰ هزار جلد است اما در کشور ما هزار جلد. خوب این مسائل را چه کسی به غیر از مسئولین اتحادیه می‌توانند به مسئولین گوشزد کنند و برایش راه حل پیدا کنند؟
