کالایی شدن، سرمایه مالی و هنر

ایلنا: پنجمین نشست «یکشنبه‌های انسان‌شناسی و فرهنگ» با دو سخنرانی و نمایش فیلم‌های کوتاهی در زمینه بحثدر حوزه کالایی شدن هنر و روابط حوزه‌های هنر و اقتصاد به ویژه اقتصاد مالی، روز یکشنبه ۱۹ آبان در محل و زمان همیشگی برقرار می‌شود.

به گزارش ایلنا؛ خلاصه سخنرانی‌ها در این نشست به شرح زیر است:

خاستگاه‌‌های کالایی‌ شدن
:: محمد مالجو
طی دهه‌های اخیر در سطوح گوناگون محلی و ملی و منطقه‌ای و بین المللی از نو با موجی از کالایی سازی در قلمروهای گوناگون آموزش و سلامت و درمان و پول و اعتبار و بیمه و اوقات فراغت و بسیاری از سایر سپهرهای حیات اجتماعی مواجه بوده‌ایم. کالا عبارت است از محصولی که برای فروش در بازار و به قصد کسب سود به تولید می‌رسد. در این بحثتلاش بر این است که نشان داده شود موتور محرکه موج کالایی سازی سپهرهای گوناگون حیات اجتماعی را باید در حوزه‌هایی فرا‌تر از خود همین قلمرو‌ها جستجو کرد و آن نوع سازمان‌دهی اقتصادی و اجتماعی را مورد بررسی قرار داد که متعاقب کالایی سازی سه ناکالای به خطا کالاانگاشته شده کار و طبیعت و پول و ازاین رهگذر تکوین منطق سرمایه بر حیات اجتماعی تسلط یافته و به دنبال فرصت‌های سودآور سرمایه گذاری به ناگزیر به کالایی سازی قلمروهای گوناگون اجتماعی روی می‌ - آورد. استدلال خواهد شد که گرچه ریشه کالایی سازی حیات اجتماعی در سپهر تولید و کالایی سازی عوامل تولید قرار دارد اما برای مقابله با موج کالایی سازی حیات اجتماعی و ساختن سوژه‌هایی برای چنین مقاومتی باید بر سپهر مبادله تمرکز کرد و کلیه بازندگان در سپهرهای گوناگون کالایی شده حیات اجتماعی را مخاطب قرار داد.

هنر مالیه، مالیه‌ی هنر
:: ‌ پرویز صداقت
زمانی «فایننشال تایمز» نوشت که سرمایه‌داری از «سرمایه‌داری مدیریتی نیمه‌ی قرن بیستم به سرمایه‌داری مالیِ جهانی جهش یافته است.» این روند به‌اصطلاح مالیه‌گرایی اقتصاد نامیده شده است. مالیه‌گرایی در اقتصاد ریشه در کالا‌شدگی پول دارد بدین نحو که پول نه وسیله‌ی مبادله‌ی کالایی با کالای دیگر که خود به کالا بدل شده است. بدین ترتیب، مالیه‌گرایی در عمل گسست فزاینده‌ای بین بخش‌های مالی و واقعی اقتصاد پدید آورد. در نتیجه‌ی آن شاهد رشد بخش مالی با شتابی بیش از بخش واقعی اقتصاد بوده‌ایم. هنر مالیه در دهه‌های اخیر در آن بوده که سود خلق می‌کرده بدون اینکه ارزشی خلق کند چرا که خلق ارزش تنها در بخش‌های واقعی اقتصاد امکان‌پذیر است. در شرایط گسست بخش‌های واقعی و مالی اقتصاد ناگزیر در ‌‌نهایت شاهد بروز حباب‌های مالی و شکستن و انفجار این حباب‌ها خواهیم بود.
به موازات تحولات اقتصاد جهانی در چند دهه‌ی گذشته که در آن شاهد رشد روزافزون بخش مالی اقتصاد در قیاس با بخش واقعی بوده‌ایم در اقتصاد ایران نیز طی شاهد روند روبه‌رشد مالیه‌گرایی در اقتصاد بوده‌ایم که تاحدود زیادی ناشی از عوامل ساختاری مانند ورود مستمر دلارهای نفتی به اقتصاد، حجم بالای اقتصاد زیرزمینی و رکود بخش‌های واقعی اقتصادی است و در عمل بیماری‌های ساختاری متعددی در اقتصاد پدید آورده است.
اما مالیه‌گرایی خود را به عرصه‌ی زندگی اقتصادی محدود نمی‌کند بلکه به مرور تمامی ابعاد زندگی اجتماعی شهروندان را تحت شعاع خود قرار داده است به نحوی که امروز ازجمله شاهد مالیه‌گرایی در هنر نیز بوده‌ایم.
در این جلسه کوشش می‌شود مالیه‌گرایی شناسایی و ابعاد مختلف و پی‌آمدهای آن در اقتصاد جهانی، اقتصاد ایران و حوزه‌ی هنر به‌اختصار معرفی و به طور خاص نشانه‌ها و پی‌آمدهای ورود سرمایه‌های مالی به هنرهای تجسمی در جهان و ایران بررسی ‌شود.

محل: تهران، میدان ولیعصر، ابتدای بلوار کشاورز، جنب کوچه برادران مظفر(انتقال خون سابق) و کتاب فروشی شهر فرهنگ، ساختمان مرکز مشارکت‌های فرهنگی هنری شهرداری تهران
زمان: ساعت ۴ تا ۷ بعداز ظهر یکشنبه ۱۹ آبان ۱۳۹۲.