برخوردهای سیاسی آفت جدی حوزه علوم انسانی است

ایلنا: یک استاد دانشگاه گفت: برخی می‌خواهند کاریکاتوری از علوم انسانی را جایگزین علوم انسانی به معنای واقعی کنند و اسم آن را هم اسلامی کردن دانشگاه‌ها بگذارند.

" داریوش قنبری " در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، سیاست زدگی را یکی از آفت‌های علوم انسانی دانست و افزود: باید هویت علوم انسانی را به عنوان یک دیسیپلین(نظم و انضباط) علمی بپذیریم و این حوزه را محل دخالت‌های سیاسی قرار ندهیم.

وی با اشاره به اینکه آفت جدی در حوزه علوم انسانی به ویژه علوم سیاسی برخوردهای سیاسی با این علوم است، افزود: این برخوردهای سیاسی جواب نمی‌دهد زیرا این علوم کارکردهای خاص خود را دارد و هنگامی که دیسیپلین علمی آن‌ها به هم ریخته شود بی‌هویت می‌شوند و دیگر کارایی ندارند.

این استاد علوم سیاسی تاکید کرد: باید تکلیف خود را مشخص کنیم که آیا به علوم انسانی و سیاسی در کشور نیازی است یا نه؟ در اینکه نیازی هست تردیدی وجود ندارد چراکه اگر نیازی نبود در جاهای دیگر دنیا به این علوم توجه نمی‌شد.

وی با بیان اینکه چه بخواهیم و چه نخواهیم علوم انسانی و سیاسی وجود دارد و براساس آن‌ها جوامع مدیریت می‌شود، افزود: بسیاری از مسائل خاص تخصصی و به خصوص مدیریتی در حوزه علوم انسانی قرار می‌گیرند از همین رو ناچاریم برای اداره جامعه و کشور به این علوم تکیه کنیم و هیچ راهی جز این وجود ندارد.

قنبری خاطرنشان کرد: علوم انسانی را باید همان طور که هست و دانشمندان و صاحب نظران این رشته دروس آن را تعیین کرده‌اند، بپذیریم.

این استاد علوم سیاسی ادامه داد: بعضا نگاهی وجود دارد که دانشگاه اسلامی را عمدتا از منظر تغییر در حوزه علوم انسانی و وارد کردن دروس جدید به این حوزه مد نظر قرار می‌دهند اما اسلامی کردن دانشگاه‌ها فقط در حوزه علوم انسانی نیست بلکه اسلامی کردن نوعی نگاه و بینش است که باید در همه دانشگاه‌ها و همه رشته‌های مختلف وجود داشته باشد.

وی با تاکید بر اینکه دانشگاه دیسیپلین خاص خود را دارد، افزود: اگر قرار باشد رشته‌های علوم انسانی به دروس حوزوی تبدیل شوند پس باید رشته‌های علوم انسانی را تعطیل کنند و بگویند دروس حوزوی جایگزین آن‌ها شده است. البته می‌توانند دروس حوزوی را به عنوان واحد دانشگاهی به سرفصل‌های علوم انسانی اضافه کنند.

به گفته وی، علوم انسانی و سیاسی منطق خاص خود را دارند و اگر این علوم را از منطق خاص خودشان جدا کنیم دیگر چیزی از آن‌ها نمی‌ماند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه پرداختن به دروس حوزوی می‌تواند بسیار مفید باشد اما این دروس نباید فقط برای علوم انسانی باشد، افزود: باید برای همه رشته‌ها یک دروس عمومی تعریف کنند‌‌ همان طور که الان هست و این دروس عمومی برای همه رشته‌ها وجود داشته باشد و آموزه‌های مذهبی در این رشته‌ها بگنجانند.

وی خاطرنشان کرد: نگاه‌های سیاسی به رشته‌های علوم انسانی فایده‌ای جز بی‌هویت کردن این رشته‌ها و اتلاف کردن وقت دانشجویانی که این رشته‌ها را بر می‌گزینند، ندارد.

بهترین کتاب‌های تاریخ ایران، خارج از کشور نوشته می‌شود

قنبری با طرح این پرسش که چه تعداد از دانشجویانی که جامعه‌شناسی می‌خوانند، واقعا جامعه‌شناس می‌شوند، افزود: چه تعداد مورخ به معنای واقعی داریم زیرا بهترین کتاب‌ها در مورد تاریخ ایران، خارج از کشور نوشته می‌شود که این یک ضعف در حوزه علوم انسانی است که هنوز در داخل کشور حرفی برای گرفتن نداریم.

وی ادامه داد: ما می‌توانیم سرفصل‌های علوم انسانی را به سرفصل‌های دروس حوزوی تغییر دهیم و دلمان را خوش کنیم که این رشته‌ها را داریم اما افرادی که تربیت می‌کنیم دیگر جامعه‌شناس، روان‌شناس و سیاست‌شناس نخواهند بود بلکه عالم مذهبی هستند که تحت عنوان این رشته‌ها تحصیل کرده‌اند.

به گفته وی، اگرچه عالم مذهبی در جای خود مورد نیاز است اما کسی که بخواهد عالم مذهبی شود باید در رشته تخصصی خود درس بخواند و به حوزه برود.

وی با تأکید براینکه تغییر دادن هویت رشته‌ها با نگاه قدرت محور از سوی برخی، به جامعه آسیب می‌رساند، افزود: به نظر می‌رسد اینگونه برخورد‌ها ناشی از برداشت نادرست از اسلامی کردن دانشگاه‌ها است.

این استاد علوم سیاسی تصریح کرد: باید توجه داشت که سرفصل‌های دانشگاهی به گونه‌ای نیست که با نگاه سیاسی تعیین شود زیرا تعریف خاص خودش را دارد.

وی با اشاره به اینکه باید سرفصل‌هایی علوم انسانی در دانشگاه‌های معتبر جهان را مورد توجه قرار دهیم، افزود: موضوعات علمی چیزی نیست که بشود آن‌ها را از هم جدا کرد.

قنبری افزود: در رشته‌های فنی و پزشکی سرفصل‌های دانشگاه‌های معتبر مورد توجه قرار می‌گیرد و سعی در به دست آوردن آخرین فناوری‌ها و تحولات این رشته‌ها هستند اما در حوزه علوم انسانی این گونه نیست.

این استاد دانشگاه تأکید کرد: اسلامی کردن دانشگاه‌ها جز تقویت ایمان دینی در بین دانشجویان معنی دیگری ندارد.

وی در ادامه به انتقاد از بازنگری سرفصل‌های دروس رشته‌های علوم انسانی و سیاسی در دولت دهم پرداخت و افزود: یقینا این بازنگری‌ها باید بازنگری شود.

این استاد علوم سیاسی خاطرنشان کرد: دخالت عده‌ای که خود را صاحب نظر می‌دانند اما صاحب نظر نیستند در رشته‌های دانشگاهی فاجعه است.