محمد رحمانیان:
جامعه‌ی ما بیضایی را تلخ کرد
بیضایی از زمان نوشتن نخستین نمایشنامه‌هایش تاکنون تلخ‌تر شده. این جامعه ما بود که او را تلخ کرد / چیزی که بیضایی همیشه از طرف گروه‌های مختلف بابتش مورد غضب قرار گرفت؛ «اتهام جامعه‌ستیزی» بود.
مراسم رونمایی از ۶ کتاب انتشارات روشنگران و مطالعات زنان با نمایشنامه خوانی «افرا» اثر بهرام بیضایی در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد.
به گزارش ایلنا؛ عصمت عباسی، سهیلا فرزین نژاد، حمید فرخ نژاد، طناز طباطبایی، بهروز پاکدامن، طاهره صدیقیان، محمد رحمانیان، غنچه جودی و سپیده محمدیان برخی از مهمانان این مراسم بودند.
در ابتدای این برنامه؛ گروهی از هنرجویان تئاتر به سرپرستی سروری، نمایشنامه «افرا» اثر بهرام بیضایی را خواندند.
پس از خوانش نمایشنامه «افرا»، محمد رحمانیان نویسنده و کارگردان تئاتر؛ برای دقایقی درباره بیضایی و تاثیر او در هنر و ادبیات ایران سخن گفت.
رحمانیان گفت: اندوهگینم که بیضایی در میان ما نیست تا خودش پاسخ محبت‌های شما را بدهد.
این کارگردان تئاتر با اشاره به شناخت بیضایی از فرهنگ ایران، اظهار کرد: همین نمایشنامه «افرا» که امروز خوانده شد؛ نمونه خوبی است تا به شناختِ بیضایی از اسطوره شناسی، ادبیات مردم و تاریخ پی ببریم و دیدگاه‌های شخصی او را در آن بیابیم.
رحمانیان با اشاره به جامعه‌ستیزی در آثار بیضایی گفت: چیزی که بیضایی همیشه از طرف گروه‌های مختلف بابتش مورد غضب قرار گرفت؛ «اتهام جامعه‌ستیزی» به او بود. گروه‌های چپ، دیگر گروه‌ها و منتقدان همواره او را بابت جامعه‌ستیزی مورد غضب قرار دادند.
رحمانیان با اشاره به جامعه‌ستیزی بیضایی در آثارش گفت: بیضایی در نمایشنامه‌هایش با جامعه‌ای که به تصویر می‌کشد به ستیز می‌پردازد. جامعه‌ای که او به تصویر کشیده در دست افراد نالایق است و قهرمان داستان برای رسیدن به سعادت باید خود را از دست این افراد رها کند.
وی ادامه داد: در نمایشنامه «رگبار» جامعه کوچکترین حرکات معلم را نمی‌پسندد؛ آیا با این جامعه نباید ستیز کرد؟! بیضایی در «سگ کُشی» جامعه را تعریف می‌کند. در «وقتی همه خوابیم» با جامعه سینمایی که تعریف می‌کند باید ستیز کرد.
او با اشاره به نمایشنامه «افرا»، اظهار کرد: در نمایشنامه «افرا» جامعه هر کسی را که مانند آنها فکر نکند؛ نابود می‌کند و تنها یک معجزه می‌تواند قهرمان داستان را از دست جامعه نجات دهد.
رحمانیان با مقایسه نخستین اثر بیضایی با آخرین اثرش گفت: بیضایی از زمان نوشتن نخستین نمایشنامه‌هایش تاکنون تلخ‌تر شده است. این جامعه ما بود که او را تلخ کرد.
وی در پایان تاکید کرد: امیدوارم اگر ایمانی در بیضایی مانده باشد؛ که می‌دانم مانده، روزی شاهد نمایشنامه‌ای از بیضایی باشیم که قهرمانش چنین سرنوشتی نداشته باشد. می‌دانم که بیضایی مانند ققنوس سر برمی‌آورد.
پس از اجرای نمایشنامه خوانی و سخنان محمد رحمانیان؛ از شش کتاب انتشارات روشنگران و مطالعات زنان رونمایی شد.
کتاب‌های «هیس…»، «چهلم»، «روایت هوا و خوشه گندم»، «آمدن، ماندن و رفتن»، «اگر بودی می‌گفتی» و «سایه‌های نور» آثاری بودند که روز گذشته در فرهنگسرای نیاوران از آنها رونمایی شد.
در نخستین بخش از مراسم رونمایی کتاب بهروز پاکدامن و مهندس کاتوزیان روی صحنه آمدند تا درباره کتاب «سایه‌های نور» اثر همایون عالمی صحبت کنند. کتاب «سایه‌های نور» به بررسی تاریخی زیبایی شناسی در معماری ایران پرداخته است.
همچنین کتاب «هیس…» که فیلمنامه فیلم «هیس دخترها فریاد نمی‌زنند» است، از سوی طناز طباطبایی بازیگر نقش اول این فیلم معرفی شد.
طباطبایی درباره فیلم «هیس…» گفت: به تازگی متوجه شدم که در برخی از شهرستان‌های ایران حضور نوازنده‌های زن روی صحنه کنسرت‌های موسیقی ممنوع شده است. در کنسرت چند شب اخیر کامکارها مشکلاتی به دلیل همخوانی خواننده زن به وجود آمد.
وی ادامه داد: در چنین جامعه‌ای رفتن به سراغ سوژه‌ای مانند آزار جنسی کودکان کار جسورانه‌ای است که خانم درخشنده این کار را انجام داد.
بازیگر اصلی فیلم «هیس..» گفت: ما به عنوان زنان در جامعه، یاد نگرفته‌ایم که خواسته‌های خود را بیان کنیم و از حق خود دفاع کنیم. امیدوارم با ساخت فیلم‌هایی مانند «هیس…» و چاپ چنین کتاب‌هایی اوضاع زنان در کشور ما بهتر شود.
در ادامه این مراسم کتاب «روایت حوا و خوشه گندم» نوشته سپیده محمدیان از سوی محمدرضا مرزوقی معرفی شد.
کتاب «چهلم» و «آمدن، ماندن، رفتن» نوشته سپیده محمدیان را علیرضا محمودی ایرانمهر معرفی کرد. درباره کتاب «اگر بودی می‌گفتی…» نوشته عصمت عباسی هم علیرضا مجابی سخن گفت.
