مسائل مالی «تالار حافظ» تئاتریها را آزار میدهد؛
دست یادگار دولت قبل در جیب گروههای نمایش
تالار حافظ در حالی از گروههای نمایشی مبالغ گوناگون طلب میکند که امکاناتی در شأن هنرمندان و بهای دریافتی در اختیار آنها قرار نمیدهد.
در شرایطی که تئاتر با تنگناهای بودجهای مواجه است، بنیاد رودکی هنگام فعالیت گروههای نمایشی در این مجموعه به هر بهانه از آنها مبالغی دریافت میکند. این عامل موجب اعتراض قریب به اتفاق تهیهکنندگان و گروههایی شده که آثار خود را در تالارهایی مانند حافظ یا وحدت به صحنه میبرند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، طی سالیان اخیر کمتر اتفاق افتاده گروه نمایشی برای دریافت سالن با مسئولان تالار حافظ قرارداد بسته باشد و در نهایت راضی مجموعه را ترک کند. سال گذشته بود که بعضی گروهها اعتراض داشتند مدیران مجموعه با آنها رفتار مناسبی ندارند و خدماتی که ارائه میشود کمترین نسبتی با مبالغ دریافتی ندارد. اگر پای درد دل اهالی تئاتری که آثار خود را در تالار حافظ به صحنه بردهاند بنشینید نکات مشترکی در کلام همه آنها خواهید یافت.
قرارداد گروهها با تالارهای وحدت و حافظ دو شکل دارد؛ نخست در نظر گرفتن کف فروش سالن و دریافت روزانه ۴۰۰ هزار تومان که به این منظور کارگردان یا تهیهکننده باید پیش از آغاز اجراها و بلیت فروشی چک ۱۲میلیون تومانی به مسئولان ارائه کنند؛ البته به این مبلغ ۸ درصد مالیات بر ارزش افزوده نیز اضافه میشود!
شیوه دوم بستن قرارداد در تالار حافظ به صورت درصدی ۸۰ – ۲۰ است که مسئولان مالی مجموعه پس از اتمام اجراها ۲۰ درصد از کل فروش گروه را به عنوان بهای اجاره و خدمات ارائه شده دریافت میکنند. در این نوع قرارداد گروه ناچار است ۵ درصد عوارض شهرداری نیز بپردازد.
اما یکی دیگر از گلایههای هنرمندان و گروهها این است که برای هرگونه تصویر برداری از اجرای نمایش خود باید مبلغ ۲ میلیون و ۵۰۰ هزارتومان به مسئولان بنیاد رودکی پرداخت کنند که این مبلغ نیز به اضافه ۸ درصد مالیات بر ارزش افزوده میشود!
تمام آنچه عنوان شد در شرایطی رخ خواهد داد که نمایش شما از سوی مسئولان مجموعه شایسته اجرا تلقی شود. اما اینکه کدام شخص یا شورای متخصص تصمیم میگیرد چه نمایشنامه یا کدام کارگردان شایستگی اجرا در تالار حافظ دارد بر همگان پوشیده است.
سوال دیگری که برای هنرمندان مطرح است به امکانات تالار حافظ بازمیگردد. این مجموعه مبالغ را دقیقا بابت کدام خدمات دریافت میکند؟ آیا اجاره یک سوله! - نه یک بلک باکس استاندارد - که از امکانات اولیه مثل صندلی راحت برای نشستن تماشاگر بیبهره است باید چنین هزینهای در بر داشته باشد؟ چرا در حالیکه با گروهها قرارداد اجرا بسته میشود باید برای تمرین در این سالن با حداقل کیفیت به مسئولان کرایه پرداخت کنند؟
در مواردی مانند آنچه این روزها جریان دارد – اجرای نمایشهای «الیور تویست» و «هر کس با تنهاییاش» - تالار حافظ دو اجرای هم زمان را شاهد است. آیا این سالن دو اتاق گریم دارد؟ آیا محل استانداری برای دپوی دکور یا تعویض لباس هنرمندان موجود است؟ اصولا کدام امکانات – از جمله آتشنشانی و خدمات امدادی اولیه – در این تالار پیشبینی شده که گروهها باید برای قدم زدن در این محل مبالغ هنگفت پرداخت کنند؟
اشکان خطیبی که به تازگی در زمینه مدیر اجرایی و تهیهکنندگی آثار نمایشی فعالیت میکند، مدتی قبل در گفتگو با خبرنگار ایلنا ضمن تایید نکات یاد شده گفت: الان بنیاد رودکی به شما میگوید برای فیلمبرداری از نمایشی که از صفر تا صد هزینههای آن برعهده گروه بوده ۲میلیون و ۵۰۰ هزارتومان پرداخت کنید. یا تئاترشهر اجازه بالا بردن قیمت بلیت را نمیدهد و در زمینه پیش فروش هم مسائلی وجود دارد؛ به این ترتیب شما امکانی برای مدیریت بحران نخواهید داشت که مجموعه این شرایط کار را برای گروهها سخت میکند.
شهره سلطانی که سال ۹۱ نمایش «آخرین حکایت فرهاد» را در سالن حافظ روی صحنه داشت، محل اجرای این نمایش را فاقد استانداردهای لازم دانست و از مشکلاتی که در خصوص تبلیغات و اطلاعرسانی به مخاطبان وجود داشت گلایه کرد. همچنین در مواردی گروه ناچار بوده کف سالن را رنگ آمیزی کند، در حالیکه این وظیفه برعهده افرادی است که بابت کرایه دادن تالار پول دریافت میکنند.
جالب آنکه در شرایط سخت بودجه تئاتر کشور اگر گروه نمایشی این امکان را داشته باشد برای تامین هزینههای خود با بخش خصوصی وارد تعامل شده و حامی مالی جذب کند؛ در صورت قرار گرفتن کوچکترین بنر تبلیغاتی حمایت کننده در ورودی سالن که حق اولیه به نظر میرسد باید بخشی – حدود ۲۰ درصد - از درآمد را به مجموعه مالی بنیاد رودکی و تالار حافظ بپردازد!
متاسفانه گروههای نمایشی اینطور عنوان میکنند که مبلغ فروش گیشه آثار آنها بعد از کم شدن ۲۰ درصد، معمولا پس از حدود یک ماه به آنها پرداخت میشود و حال آنکه جای پرسش دارد آیا باید مازاد پول را برای گروهها محاسبه کرد یا خیر!؛ حساب و کتاب این مبلغ اضافه چیست و مبلغ مورد نظر به کدام حساب واریز میشود؟
آنچه مطرح شد بخشی از مسائلی است که بنیاد رودکی از دولت دهم تا امروز با خود حمل کرده و متاسفانه همچنان ادامه دارد. با توجه به گلایههای هنرمندان تئاتر و مشکلات بودجهای که گریبان این حوزه را رها نمیکند شایسته به نظر میرسد اداره کل هنرهای نمایشی پیش از آنکه کار به شرایط سخت برسد نسبت به حل مسائل این مرکز توجه داشته باشد.