محبعلی در گفت‌وگو با ایلنا:
عربستان فاقد ابزار مدیریت لبنان است/تثبیت حاکمیت سوریه، تضمین حکومت بیروت است/سناریوی سعودی‌ها در تعارض با آمریکاست
مدیرکل اسبق خاورمیانه وزارت خارجه گفت: تشکیل دولت در اسرائیل مبهم است و این موضوع باعث فروکش کردن هرگونه اقدام تند از ناحیه عربستان و آمریکا در لبنان خواهد شد.
«قاسم محبعلی» مدیرکل اسبق خاورمیانه وزارت خارجه در تشریح سناریوی عربستان برای ایجاد اخلال در نظام سیاسی لبنان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: اخیراً روزنامه الاخبار و چندین منابع خبریِ غربی اعلام کردند که سعودی‌ها در حال طرح‌ریزی سناریوی خطرناک برای برکناری سعد الحریری هستند و در ادامه آن چهار محور اقتصادی، سیاسی، نظامی و رسانه‌ای را ستون فقرات این پروژه اعلام کردند. واقعیت این است که برکناری نخست‌وزیر فعلی لبنان و اعمال فشار بر وی از سوی ریاض موضوع جدیدی نیست اما مطرح شدن این مساله در شرایط کنونی، بسیار خطرناک خواهد بود. باید توجه داشت که لبنان از حیث قومی و طائفه‌ای وضعیت پیچیده‌ای دارد و از زمانی که پیمان طائف در سال ۱۹۳۴ میلادی به امضاء رسید، این پیچیدگی و پیامدهای سیاسی – اجتماعی آن به قوت خود باقی هستند. لذا یکی از اقدام های عربستان، برهم زدن پیمان طائف است تا از این طریق بتواند واگرایی را به جامعه لبنان تزریق کند.
وی ادامه داد: بسیاری از تحلیلگران و ناظران بین‌المللی معتقدند طیف‌های مختلف حاضر در لبنان (اعم از مسیحی‌ها، اهل تسنن و شیعیان) خواهان برکناری سعد الحریری هستند و بسیاری از آنها معتقدند که هجمه علیه وی نوعی دعوای داخلی برای کسب قدرت است. معتقدم این تحلیل تا حدی زیادی نادرست بوده و به‌رغم اختلاف‌های داخلی، حتی حزب‌الله و سایر جناح‌های دیگر مایل به کنار گذاشتن حریری نیستند؛ چراکه آنها معتقدند خلاء قدرت در لبنان می‌تواند شرایط بسیار خطرناکی را برای کشور و حتی منطقه رقم بزند. تا جایی که پس از برکناری الحریری به سراغ رئیس‌جمهوری (میشل عون) خواهند رفت و علیه آنها سناریوچینی خواهند کرد. موضوع دیگر این است که برکناری سعد الحریری می‌تواند بر مسائل سوریه و حتی اسرائیل تاثیرگذار باشد واز این منظر است که می‌گویم آمریکایی‌ها نمی‌خواهند در وضعیت فعلی که چند ماه به انتخابات ۲۰۲۰ باقی مانده است، منطقه درگیری بحران جدید شود.
این تحلیلگر مسائل سیاسی با بیان اینکه بخشی از اعمال هجمه علیه سعد الحریری به زمان حصر او در عربستان باز می‌گردد، گفت: زمانی که نخست‌وزیر لبنان در عربستان بازداشت شد و سعودی‌ها او را برای کناره‌گیری از قدرت تحت فشار قرار دادند، فرانسه و آمریکا به هیچ وجه نمی‌خواستند این اتفاق رخ دهد اما به هر ترتیب آل‌سعود یک مقامِ مشروع سیاسی را بازداشت کرده بود. در آن زمان پاریس و واشنگتن معتقد بودند به محض اینکه سعد الحریری وارد لبنان شود، به صورتی رفتار خواهد کرد که خروجی آن می‌تواند حزب‌الله و سایر احزاب مخالف عربستان و غرب را تقویت کند. از این جهت آنها اقدام عربستان را یک خطای استراتژیک خواندند. با این تفاسیر به نظرم سعودی‌ها ضربه به پیمان طائف را در قلبِ تمرکز و برنامه خود قرار داده‌اند؛ چراکه اگر چنین اتفاقی رخ دهد بدون تردید شاهد به راه افتادن یک جنگ جدید در لبنان خواهیم بود.
محبعلی افزود: عربستان قصد دارد لبنان را وارد فضای قبل از امضاء پیمان طائف کند. در آن سال‌ها، لبنان ۱۷ سال اسیر جنگ داخلی بود. آنچه مسلم و مهم جلوه می‌کند این است که حتی اگر سعد الحریری برکنار شود، هیچ مهره‌ای در حد و اندازه او برای تصدی پست نخست‌وزیری در جناح اهل تسنن وجود ندارد و حزب‌الله هم شخص دیگری را همانند او قبول نخواهد داشت. از این منظر تمام جناح‌ها بر روی فعالیت و ابقاء او در پست نخست‌وزیری اتفاق نظر دارند. اگر اتفاقی در لبنان رخ دهد بدون تردید ایران، عربستان، آمریکا و فرانسه بازیگرانی هستند که وارد عرصه دیپلماتیک و خط‌دهی خواهند شد و در اینجاست که اسرائیل به شدت نگران خواهد شد. مطمئن باشید که اگر تل‌آویو احساس خطر کند، بازی را به نفع خود به هم خواهد زد و تمام معادلات در لبنان را زیر فشار و هجمه خواهد برد.
وی در پایان تصریح کرد: باید متوجه بود که وضعیت سیاسی – امنیتی در لبینان به صورت مستقیم با وضعیت سوریه در ارتباط است. ثبات حاکمیت در دمشق، ثبات حاکمیت در بیروت را به دنبال دارد. داده‌ها حاکی از آن است که در سوریه هیچ اتفاقی برای حاکمیت نخواهد افتاد و از این منظر معتقدم که سناریوی عربستان برای لبنان با شکست روبه‌رو خواهد شد. دلیل دیگر این است که سیاست ایالات متحده در لبنان بر خلاف عربستان، بلند مدت است و راهبرد آنها «تحریمِ تدریجی» علیه بیروت خواهد بود. واشنگتن سعی دارد به صورت پلکانی و حساب شده به لبنان فشار وارد کند اما سعودی‌ها اینگونه نیستند و به نظرم ریاض ابزار مدیریت لبنان به نفع خود را در اختیار ندارد. از سوی دیگر وضعیت سیاسی در اسرائیل مشخص نیست و آینده نتانیاهو در هاله‌ای از ابهام قرار دارد که این موضوع باعث فروکش کردن هرگونه اقدام تند از ناحیه عربستان و آمریکا در لبنان خواهد شد.
