محبعلی در گفت‌وگو با ایلنا مطرح کرد:
توافقنامه ترکیه و روسیه نشان از تاخیر در عملیات ادلب دارد/ عدم تمایل تهران برای مشارکت
بندهای موجود در توافقنامه روسیه و ترکیه که بر سر ادلب به امضاء رسیده است، نشان می‌دهد که دو طرف بر استقرار نظم و آرامش و خلع سلاح اصرار دارند تا شروع پاک‌سازی میدانی.
«قاسم محبعلی» مدیر کل اسبق خاورمیانه وزارت خارجه با اشاره به توافقنامه منعقد شده میان روسیه و ترکیه در مورد استان ادلب در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: توافقنامه ۱۰ بندی که طی دیدار پوتین و اردوغان در سوچی (در تاریخ ۱۷ سپتامبر) به امضاء رسیده، نشان دهنده این است که عملیات آزادسازی ادلب فعلاً انجام نخواهد شد. واقعیت این است که پرونده ادلب بر خلاف آنچه در اخبار و تحلیل‌های منتشر شده آمده است، روز به روز دارای ابعاد پیچیده‌تری می‌شود و یکی از دلایل آن تجمیع غیرنظامیان و تعداد زیادی از مخالفان مسلح دولت سوریه در این جغرافیا است که ارقام مختلفی بین ۵۰ تا ۱۵۰ هزار نفر برآورد شده است. این در صورتی است که بسیاری از این نفرات از حلب و حماء وارد ادلب شده‌اند و شاهد کلکسیونی از مسلحین با اعتقادهای مختلف در کنار مرزهای ترکیه هستیم.
وی یادامه داد: به همین جهت عمده محورهایی که در توافقنامه میان روسیه و ترکیه در مورد ادلب به امضاء دو طرف رسیده است مربوط به خلع سلاح، تامین امنیت سرزمینی، برقراری نظم در اطراف و داخل ادلب، کاهش خطرات موجود علیه مرزهای ترکیه و همچنین ایجاد منطقه خلع سلاح به عمق ۱۵ تا ۲۰ متر است که تمامی این موارد نشان می‌دهد ترکیه از تهدیدهای بالقوه عملیات ادلب به شدت هراس دارد. از این منظر این توافقنامه را باید کاهش تدریجی تهدیدها و گذر به سوی آتش‌بس قلمداد کرد؛ چراکه ترکیه به خوبی می‌داند اگر ارتش سوریه عملیات آزادسازی ادلب را آغاز کند بدون تردید منافعش در خطر خواهد افتاد. از این منظر است که تمامی ۱۰ بند توافقنامه مذکور به بحث آرام‌سازی اوضاع ادلب و خلع سلاح ان مربوط است.
روس‌ها در اجلاس تهران اصرار داشتند که با توسل به عملیات نظامی ادلب را آزاد کنند اما تهران موضع بی‌طرفی اتخاذ کرد و آنکارا هم موضوع خلع سلاح و تامین امنیت را مطرح ساخت تا بتوانند در فاز بعدی بحث گفت‌وگوها را عملیاتی کند. این در حالی است که روسیه متوجه شد جامعه جهانی و خصوصاً سوریه، نگاه خوبی به حمله و پاک‌سازی ادلب ندارد که نهایتاً محصول این اختلاف دیدگاه‌ها توافقنامه ۱۰ بندی میان مسکو و آنکارا بود.
این تحلیلگر ارشد مسائل غرب آسیا در پاسخ به این پرسش که چه موضوع‌هایی موجب به تاخیر افتادن عملیات ادلب و ضعیف شدن فضای رسانه‌ای در مورد این پرونده شده است، گفت: گروه‌ها و جریان‌های حاضر در ادلب از طیف‌های مختلفی تشکیل شده‌اند و هر کدام از آنها با یک کشور و دولت خاص در ارتباط هستند و از این منظر است که حامیان آنها به دنبال بی‌طرف اعلام کردن ادلب هستند. در این میان ممکن است دولت سوریه نگاهی متفاوت داشته باشد و حتی به این نتیجه برسد که باید ارتش خود را وارد ادلب کند، تمامی معادله‌ها به هم می‌ریزد؛ اما باید توجه داشت که تمامی بازیگران حاضر در سوریه به هر نحوی با یکدیگر در ارتباط هستند و حتی ممکن است با هم به اختلاف داشته باشند اما نمی‌گذارند اوضاع به سمت بحرانی شدن پیش برود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: روسیه به دنبال آن است تا بتواند پرونده ادلب را به اتمام برساند و نهایتاً در مورد مباحث دیگر با آمریکا وارد مذاکره و تقسیم منافع شوند اما ایران و ترکیه نظر مخالف مسکو را در پیش گرفتند و همین موضوع باعث شده تا پرونده ادلب به سمت و سویی دیگر برود. از منظری دیگر مخالفت جامعه غربی باعث به تعویق افتادن عملیات آزادسازی ادلب شده است و در این بین به نظر می‌رسد تهران تمایلی به شرکت در این پرونده را ندارد و ترجیح می‌دهد تا مساله از فاز روسی – ترکی پیگیری شود. بنابراین هر طرف که در این پرونده حضور دارد و احساس می‌کند که شرایط برایش سخت‌تر می‌شود، معادله‌ای جدید را خلق می‌کند که حتی ادعاء حملات شیمیایی یکی از آنها خواهد بود.
