نوربخش در گفتوگوی تفصیلی با ایلنا تشریح کرد:
دلایل رشد حزب راست افراطی دموکراتهای سوئد/ مدلهای احتمالی تشکیل دولت آینده
مبارزه اصلی احزاب در انتخابات سوئد اقتصاد نخواهد بود بلکه مسائله مهاجرت محور اصلی است و حزب راست افراطی دمکراتهای سوئد هم بر این موضوع تمرکز دارد.
«سیدنادر نوربخش» کارشناس مسائل اتحادیه اروپا در تشریح فضای سیاسی انتخابات سراسری سوئد در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: انتخابات سراسری سوئد فردا -یکشنبه- برگزار خواهد شد و اهمیت ویژه این انتخابات در این است که با توجه به موج موفقیت اخیر احزاب راست افراطی در کشورهای اروپایی آیا سوئد کشور بعدی است که شاهد رشد این جریان در آن خواهیم بود یا خیر؟ از این منظر این انتخابات یکی از حساسترین و مهم ترین رویداد سیاسی در دهههای اخیر در این کشور تلقی میشود و نتیجه آن نه تنها برای سوئد بلکه برای شمال اروپا و کل اتحادیه با اهمیت خواهد بود. در حال حاضر رشد اقتصادی سوئد در وضعیت مطلوبی است و نرخ بیکاری در این کشور پایین تلقی میشود؛ لذا این بار موضوع اقتصاد جایی در انتخابات پیش رو ندارد و بحث اصلی موضوع مهاجرت است.
وی ادامه داد: در حال حاضر بحران مهاجرت باعث گسترش بیش از پیش موج پوپولیسم و ملی گرایی در اتحادیه اروپا شده است. باید توجه داشت کشور سوئد حدود ۱۰ میلیون جمعیت دارد، در حالی که در سال ۲۰۱۵ این کشور بیش از ۱۶۳ هزار پناهجو را پذیرفت که بالاترین میزان سهمیه نسبت به جمعیت کشور در میان کشورهای اتحادیه اروپا محسوب میشود که اکثر این پناهجویان از سوریه و افغانستان بودند. از سوی دیگر، احزاب جریان اصلی در سوئد همانند دیگر کشورهای اروپایی ناچار هستند برای دفع خطر راست افراطی نسبت به مسئله مهاجرت واکنش بیشتری نشان دهند؛ مسئله مهاجرت دستاویز اصلی راست افراطی است و احزاب جریان اصلی با اتخاذ برخی سیاستهای شبه راستگرایانه تلاش میکنند حداقل نظر بخشی از هواداران مُردد را به سوی خود جلب کنند. موضوع دیگر مسئله امنیت و افزایش نرخ جرم و فعالیتهای خشونتبار در مناطق حاشیهای و مهاجرنشین طی ماههای اخیر در این کشور است که با توجه به استانداردهای سوئد، کم سابقه تلقی میشود و فضا را برای رشد گرایش راست افراطی مهیا کرده است. سوئد همواره به عنوان یکی از آزاد ترین و لیبرالترین جوامع در زمینه پذیرش پناهجویان تلقی شده است و امروزه در این کشور از هر پنج نفر یک نفر هوادار راست افراطی محسوب میشود.
حدود هفت میلیون سوئدی واجد حق انتخاب میتوانند در تعیین دولت آینده آن مشارکت کنند. نظام سیاسی این کشور پارلمانی است و ۳۴۹ کرسی بر این اساس و به تناسب آراء از هر حزب تعلق میگیرد. در حال حاضر دولت ائتلافی کنونی متشکل از احزاب سوسیال دموکرات و سبزها است که قدرت را از سال ۲۰۱۴ در اختیار دارند. حزب سوسیال دموکرات بزرگترین جریان سیاسی سوئد است که در نیم قرن اخیر در تمامی انتخابات درصد قابل توجهی از آراء را به خود اختصاص داده است. همچنین احزاب سیاسی سوئد همواره اعلام کردهاند از هرگونه ائتلاف و همکاری با حزب دموکراتهای سوئد خودداری خواهند کرد.
این پژوهشگر مسائل اروپا با اشاره به حیات جریان راست افراطی سوئد، عنوان کرد: حزب راست افراطی دموکراتهای سوئد (SD) تا چندی پیش یک جریان کوچک حاشیهای دارای ریشههای ایدئولوژیک نئونازی محسوب میشد اما حالا این حزب توانسته با استفاده از نارضایتی موجود در قبال بحران مهاجرت نظر بسیاری را به خود جلب کند. آنها خواهان توقف فوری ورود پناهجویان و قطع تمامی خدمات اجتماعی و درمانی به مهاجران غیرقانونی هستند. دموکراتهای سوئد افزون بر این به احیای فرهنگ و زبان سوئدی تاکید میکنند. پایگاه عمده حزب راست افراطی را کارگران صنعتی تشکیل میدهند؛ این جریان سیاسی دارای گرایشهای ضد یهودی - ضد کولی (روما) و اسلامهراسانه است.
وی افزود: دموکراتهای سوئد مانند دیگر احزاب راست افراطی اروپا، دیدگاه یورو اِسکِپتیک ( اروپا گریز) داشته و نسبت به سیاستهای بروکسل بدبین است. این حزب خواهان آن است که در این کشور یک همهپرسی مشابه آنچه که در بریتانیا برای خروج از اتحادیه اروپا انجام شد، برگزار شود. نباید فراموش کرد که برخی از رایدهندگان به راست افراطی، به عملکرد و خصوصاً سابقه تاریخی و ایدئولوژی این حزب انتقادهایی دارند اما میزان نارضایتی آنها از عملکرد احزاب جریان اصلی حاکم و چند فرهنگگرایی به قدری است که ترجیح میدهند با رای دادن به این حزب، به وضعیت موجود سیاسی و نخبگان حاکم اعتراض کنند.
نقش شبکههای اجتماعی در انتخابات پیش روی نکته بسیار مهمی است. مقامهای سوئد نسبت به انتشار گسترده اخبار جعلی در شبکههای اجتماعی ابراز نگرانی کردهاند؛ چراکه بسیاری از مطالبی که در توییتر منتشر میشود نه توسط کاربران واقعی بلکه به وسیله باتها یا رباتهای مجازی ایجاد شدهاند که با انتشار و برجستهسازی اخبار نادرست در مورد مهاجران و ترویج بیگانههراسی به نفع حزب راست افراطی این کشور عمل میکنند.
نوربخش در پاسخ به این پرسش که آیا احتمال پیروزی راستافراطی در سوئد وجود دارد یا خیر، گفت: در حال حاضر انتظار میرود حزب حاکم سوسیال دموکرات همچنان در صدر باقی بماند ولی در عین حال با کاهش کم سابقه تاریخی میزان آرا روبهرو شود و «حزب راست افراطی دموکراتهای سوئد» به مقام دوم صعود کرده و حداقل حدود ۲۰ درصد از آراء را از آن خود کند. در سوی دیگر برای طیف چپ افراطی هم تا حدودی رشد آراء پیشبینی میشود که نهایتاً به معنای افول جریانهای میانه تلقی میشود. از نظر سیاسی با توجه به عدم دستیابی هیچ یک از احزاب به اکثریت لازم این احتمال وجود دارد که جریان راست میانه و چپ میانه در سوئد یک ائتلاف بزرگ تشکیل دهند و از مدل آلمان پیروی کنند، که البته این امر مطلوب بسیاری از محافظهکاران نخواهد بود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: احتمال دارد ائتلافی میان دو جریان راست میانه و راست افراطی به وجود بیاید که مخالف عقیده دائمی احزاب اصلی مبنی بر همکاری نکردن با راست افراطی تلقی شده ولی در عین حال در مورد مهاجرت نظرهای نزدیکتری نسبت به یکدیگر دارند. همانگونه که اشاره شد بحث مهاجرت و رشد جریان راست افراطی مهمترین موضوع در انتخابات جاری سوئد تلقی میشود و در هر صورت با توجه به نظام پارلمانی سوئد، حزب راست افراطی دموکراتهای سوئد اگرچه از میزان آرای کافی برای تشکیل دولت به تنهایی باز میماند اما نسبت به دورههای قبل نتایج به مراتب بهتری را از آن خود خواهد کرد و این امر به معنای افزایش نفوذ سیاسی آنها و تاثیر آن خصوصاً در قبال سیاستهای مهاجرتی خواهد بود.