پیامدهای تصویب بودجه نظامی ۷۱۷ میلیاردی آمریکا بر اقتصاد/ جایگاه افغانستان، عراق و ایران در قانون دفاع ملی

«فریدون مجلسی» تحلیلگر مسائل آمریکا در تشریح ابعاد تصویب بودجه نظامی آمریکا در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: تصویب بودجه نظامی سال ۲۰۱۹ ایالات متحده که رقمی بالغ بر ۷۱۷ میلیارد دلار است، موضوع جدیدی به شمار نمی‌رود و طی سال‌های اخیر رقمی بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیارد دلار برای این امر در نظر گرفته می‌شد اما نکته این است که در وضعیت فعلی، دولت آمریکا بسیاری از هزینه‌های نظامی و دفاعی خود را به گردن کشورهای ذی نفع انداخته است. به عبارتی دیگر ترامپ بر این عقیده است که از راه موضوعات نظامی و برجسته کردن مسائل امنیتی، می‌تواند متحدان خود را افزایش دهد. حتی می‌توان سخنان ترامپ در مورد احیاء و تزریق ادوات و تسلیحات نظامی جدید به بدنه ارتش کشورش را نوعی آگاه‌سازی کشورهای هدف و خصوصا ایران دانست.

وی ادامه داد: اگر به چند ماه قبل بازگردیم، می‌بینیم که ترامپ سخنانی در مورد عکس‌العمل‌های خشن و نظامی در مورد ایران زده بود که با استقبال متحدان منطقه‌ای و ساکن در خلیج فارس روبه‌رو شد و به نوعی اشتیاق آنها به صورت آشکار عیان شد. این نشان می‌دهد که ایالات متحده در تمامی ادوار، سناریوی  نظامی و گزینه سخت را راهی برای گردش بخش اقتصادی خود دانسته است. سخنان ترامپ نشان می‌دهد که ایالات متحده در عراق بر اساس قرارداد امنیتی بغداد – واشنگتن حضور خواهد داشت و در این راستا علاوه بر تحکیم حضور خود به ایران این پیام را می‌دهد که واشنگتن همچنان در همسایگی غربی آن حضور پر رنگ دارد. در این راستا روابط با اقلیم کردستان و آموزش پیشمرگه‌ها و نیروهای نظامی کردستان عراق هم باید مد نظر قرار بگیرد که بخشی از این بودجه در آنجا صرف خواهد شد.

در خصوص مباحث منطقه‌ای و ارتباط آن با بودجه نظامی سال ۲۰۱۹ باید به این نکته توجه کنیم که عملاً پیاده کردن نیروی نظامی توسط آمریکا، آن هم علیه ایران امکان‌پذیر نیست و هزینه‌های زیادی خواهد داشت اما باید یادمان باشد که ایالات متحده طی ادوار و در زمان‌های گوناگون برای آنکه بتواند به شوروی سابق اعمال فشار کند در کشورهای اطراف آن میزان زیادی از نظامیان خود را مستقر کرده بود و به نوعی در حال فرسایش مسکو بود. از این منظر بعید نیست در مورد کشورهای منطقه و حتی همسایه‌های ایران چنین اتفاقی بیافتد.

این دیپلمات اسبق کشورمان در پاسخ به اینکه آیا تصویب چنین رقمی برای امور دفاعی و نظامی باعث ایجاد نارضایتی عمومی در وضعیت فعلی می‌شود یا خیر، گفت: اقتصاد آمریکا به حدی بزرگ و عریض و طویل است که تصویب بودجه نظامی در این حد و اندازه بر آن تاثیری نخواهد گذاشت. ساختار اقتصادی ایالات متحده به صورتی است که هر ایالت برای خود بودجه اختصاصی دارد و رقم‌های بسیار بالایی برای آنها در نظر گرفته می‌شود؛ به عنوان مثال ایالت کالیفرنیا از نظر میزان بودجه و تولیدهای ناخالص، رتبه هشتم در دنیا را دارد. درست است که فقر در آمریکا همچنان وجود دارد اما باید متوجه باشیم که مشوق‌های متفاوتی برای بالانس اوضاع و احوال و زندگی این طیف از جامعه آمریکا وجود دارد. در این بین واشنگتن و شخص ترامپ به همراه تیم او به دنبال آن است تا بتواند انتخابات میان دوره‌ای سنا را به نفع خود رقم بزند و از این نظر شاهد هیاهوهای ترامپ و شلوغ کاری وی هستیم.

بخشی از بودجه نظامی سال ۲۰۱۹ قرار است به افغانستان و نیروهای آمریکایی در این کشور تعلق بگیرد؛ در وضعیت فعلی افغانستان صحنه رخدادهای متفاوت سیاسی و میدانی گوناگونی است و به نظر می‌آید با «طالبانِ بین‌المللی» روبه‌رو هستیم که علاوه بر افزایش فعالیت سیاسی خود، کاملاً بین‌المللی فکر می‌کند. در این راستا آمریکا مایل است تا بتواند مشکلات اقتصادی و توسعه‌ای افغانستان را حل و فصل کند و برای این دستیابی یه این مهم اقدام به دور کردن نسبی طالبان از مرکزیت افغانستان فکر می‌کند.   

وی در پایان خاطرنشان کرد: ترامپ پس از امضای بودجه نظامی ۷۱۷ میلیاردی اعلام کرد که میراث برتری آمریکا در فضا را بار دیگر احیا می‌کنیم. این اظهارات دقیقاً نشان می‌دهد که تقابل در فضا و جنگ ماهواره‌ای میان واشنگتن با روسیه و چین همچنان در جریان است. ایالات متحده در حوزه تقویت دفاع فضایی خود دو مساله را در دستور کار قرار خواهد داد؛ نخست، مباحث نرم‌افزاری، تجسسی، عکسبرداری و شنود خواهد بود و موضوع دوم، انباشتن سلاح‌هایی که از خارج جو می‌تواند علیه اهداف زمینی مورد استفاده قرار بگیرد که تمامی آنها را می‌توان در درون پروژه ماهواره‌ای جای داد. این روند بدون تردید در دوران ترامپ سیر صعودی به خود می‌گیرد و در این بین پروژه‌های پنهان زیادی کلید خواهد خورد که همگی این مولفه‌ها بخشی از بودجه سال آینده آمریکا را در بر می‌گیرد.