حق‌پناه در گفت‌وگو با ایلنا؛
ترکیه به دنبال متمایل شدن به سمت اروپا در پرونده سوریه است/ بازتعریف مناسبات آنکارا و قاره‌سبز در سال ۲۰۱۸
برگزاری نشست وزارتی در ترکیه با محوریت سوریه نمی‌تواند فصل‌الخطاب بحران این کشور باشد و باید دانست که هر کشور به اندازه نفوذ خود می‌تواند در این موضوع تاثیرگذار باشد.
«جعفر حق‌پناه» تحلیلگر مسائل ترکیه در تحلیل ابعاد سفر رئیس‌جمهوری ترکیه به فرانسه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار داشت: به نظر می‌آید ترکیه طبق روند سیاست خارجی خود در سال ۲۰۱۸ یک نوع چرخش به سمت اروپا خواهد داشت. سفر وزیر خارجه آلمان به ترکیه، سفر اردوغان به یونان و فرانسه و همچنین بهبود مناسبات با بریتانیا نشان می‌دهد که ترکیه درصدد است تا سیاست خارجی خود را فعال و بازتعریف آن را به رخ بکشد. در این میان دو کشور آلمان و فرانسه جایگاه کلیدی در سیاست‌خارجی ترکیه خواهند داشت؛ به‌رغم اینکه فرانسه یکی از کشورهایی است که نسل‌کشی ارامنه را به رسمیت شناخته است، اما شاهد آن هستیم که پاریس و به طور کلی کشورهای اروپایی در فهرست تجدید مناسبات ترکیه در سال ۲۰۱۸ قرار گرفته‌اند.
برخی از موضوعات باعث شده تا کشورهای اروپایی به ترکیه نیاز داشته باشند؛ به عنوان مثال پرونده سوریه و روانه شدن سیل پناهندگان به قاره سبز که موجب خیزش جریان‌های راست افراطی در این قاره شده از موضوعاتی است که نیاز اروپا به ترکیه را نمایان می‌کند. لذا مناسبات میان آنکارا و کشورهای اروپایی یک جریان دو طرفه خواهد بود.
وی با اشاره به برگزاری نشست وزارتی در خصوص پرونده سوریه در ترکیه عنوان کرد: ترکیه طی سال‌های اخیر سعی داشته تا یک جایگاه میانه و موازنه‌بخش در پرونده سوریه از خود به نمایش بگذارد؛ به گونه‌ای که دو محور در این پرونده باعث شده تا ترکیه هر از چندگاهی اقدام به چرخش در سیاست‌های خود کند. نخست محور ایران-روسیه؛ دوم محور کشورهای غربی – عربی است. اکثر کشورها در پرونده سوریه چنین روالی را در پیش گرفته‌اند. به عبارت دیگر دولت‌های دخیل و موثر در پرونده سوریه هر از چندگاهی اقدام به تغییر سیاست خارجی خود در قبال پرونده سوریه کرده‌اند که ترکیه هم همین رویه را در پیش گرفته است. در محور دیگر، ترکیه به دلیل ضررهایی که از گسترش فعالیت داعش و جریان کردی متقبل شده است، یک حالت میانه را در سیاست خارجی خود اتخاذ کرده و هر از چندگاهی آن را تجدید می‌کند؛ تا جایی که اردوغان در هفته‌های اخیر مجدداً علیه «بشار اسد» سخن گفته و خواهان کناره‌گیری او شده است.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه ترکیه به تنهایی توان حل‌وفصل چالش‌های سوریه را ندارد، گفت: اینکه در سفر اردوغان به پاریس بحث برگزاری نشست وزرای خارجه کشورهای عربی، اروپایی به انضمام آمریکا مطرح شده است موضوعی نیست که بتوان آن را فصل‌الخطاب وضعیت فعلی سوریه دانست. به عبارت دیگر ترکیه در پرونده سوریه به اندازه نفوذ خود قادر به ایجاد تغییرات خواهد بود و هر بازیگر دیگری اعم از ایران، روسیه، آمریکا و کشورهای عربی - اروپایی به اندازه نفوذ خود می‌تواند سوریه را دستخوش تغییر کند. از این جهت ترکیه را باید دارای یک قدرت هم‌پوشانی نسبی با اروپا در وضعیت فعلی سوریه دانست و تمام سخنانی که در سفر اردوغان به فرانسه ارائه شده، نشان می‌دهد که ترکیه به دنبال نقش‌آفرینی در سوریه است و تلاش می‌کند تا خود را به عنوان محور گفت‌وگوها نمایان کند.
حق‌پناه در پاسخ به این پرسش که ترکیه برای مقابله با کردهای سوریه چگونه عمل می‌کند، تصریح کرد: اولویت اردوغان در مورد کردهای سوریه در کوتاه‌مدت این است که نیروهای جبهه‌النصره که در ادلب مستقر هستند با استفاده از ظرفیت قطر و عربستان به سمت مناطق کردی پیشروی کنند تا تهدید از ترکیه دور شود و در فاز بعدی میان کانتون‌های کوبانی، عفرین و غیره جداسازی صورت بگیرد. در میان مدت ترکیه برای اعمال فشار بر کردها به سوی اروپا متمایل خواهد شد اما نادیده گرفتن کارت روسیه در این پرونده غیر محتمل است. تنها موضوعی که ممکن است میان روسیه و ترکیه طی ماه‌های آینده تا حدی موجب سرد شدن روابط دو طرف شود، وضعیت ایران در پرونده سوریه خواهد بود اما به هرحال ترکیه نمی‌تواند بازیگران اصلی این پرونده را نادیده بگیرد.
