توافقی پنهان میان مسکو و واشنگتن منعقد شده است/فاز جدید کنشگری اردن در پرونده سوریه

«احمد دستمالچیان» سفیر پیشین ایران در اردن در تشریح دلایل استقرار سامانه موشکی هیمارس توسط آمریکا در سوریه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: این‌که آمریکا در سوریه و منطقه دست به کنشگری آشکار نظامی می‌زند، مساله‌ای جدید به حساب نمی‌آید اما اینکه اقدام به استقرار سامانه موشکی هیمارس در سوریه آن هم از طریق مرز اردن کرده است، باید بگوییم که این موضوع برای اولین بار است که در بحران سوریه اتفاق افتاده است. اگر به نقشه و سناریوی حضور غربی‌ها در سوریه نگاهی گذرا بیاندازیم، می‌بینیم که آمریکایی‌ها در شهر مرزی تنف که به عراق راه دارد، حضور دارند و در رقه هم با تسلیح نیروهای حزب دموکراتیک سوریه سعی دارند اوضاع را به نفع خود رقم بزنند.

وی افزود: سامانه موشکی که از سوی آمریکا در سوریه مستقر شده است، به نوعی نشان می‌دهد که اوضاع و احوال پرونده سوریه قرار نیست آرام شود. به عبارتی دیگر این وضعیت نشان می‌دهد که حل و فصل بحران سوریه در آینده نزدیک ممکن نیست و این وضعیت دامنه‌دار خواهد بود. حتی مدل عملیات‌های آمریکا و همچنین تسلیحات سنگینی مانند سامانه موشکی هیمارس نشان می‌دهد که واشنگتن قصد دارد در سوریه و به عبارتی کلی‌تر در منطقه حضور خود را تثبیت کند و مجموع این موضوع‌ها می‌تواند باعث بحران‌آفرینی در این کشور شود.

نیروهای ارتش سوریه که با کمک مستشاری ایران و روسیه توانسته‌اند موفقیت‌های زیادی را در صحنه میدانی سوریه رقم بزنند، نوعی تهدید برای آمریکا محسوب می‌شوند که واشنگتن علاوه بر نمایش قدرت سعی دارد تا این تهدید را تا حد زیادی کاهش دهد. چراکه نیروهای مردمی عراق در حالت فعلی به مرز سوریه رسیده‌اند و این موضوع می‌تواند منافع آمریکا و متحدان آنها مانند بریتانیا را تهدید کند. از این جهت حضور آنها در سوریه بیش از پیش نمایان می‌شود.

این کارشناس مسائل منطقه با تاکید بر این‌که روسیه و آمریکا به صورت پنهانی به توافقاتی رسیده‌اند، گفت: در ماه‌ها و هفته‌های اخیر شاهد بودیم که در چند مورد امکان داشت جنگنده‌های آمریکا و روسیه با یکدیگر برخورد و رویارویی داشته باشند؛ همین موضوع باعث شده تا مقام‌های روسیه و آمریکا برای تامین امنیت منطقه و ایجاد مناطق امن در سوریه با یکدیگر در اردن بر سر مسائل نظامی و برخی از موضوعات سیاسی به توافقاتی برسند که البته این موضوع طی چند روز آینده علنی خواهد شد. اما تمامی این مسائل موجب نمی‌شود که استقرار سامانه موشکی توسط آمریکا کاملاً عادی جلوه داده شود؛ چراکه ورود به خاک کشور دیگر و استقرار پدافند هوایی باید با هماهنگی دولت مستقر صورت بگیرد که تاکنون هیچ خبری مبنی بر هماهنگی آمریکا با دولت حاکم بر دمشق منتشر نشده است.

وی در پایان در پاسخ به این‌که آیا نقش اردن در این میان می‌تواند بحران سوریه را تشدید کند یا خیر، گفت: اردن کشوری است که از قدیم حوزه نفوذ سنتی بریتانیا محسوب می‌شود و پایگاه‌های نظامی آن در خاک اردن تاکنون پابرجا است. از این حیث شاهد بودیم که نظامیان بریتانیا، آمریکا و اردن در هفته های اخیر و از طریق مرز مشترک سوریه و اردن وارد این کشور شدند و اتفاقا استقرار سامانه موشکی هیمارس هم از همین مرز صورت گرفته است. در اینجا باید بگویم که اردن در حالت فعلی به عنوان واسطه نظامی بریتانیا و آمریکا قلمداد می‌شود. لذا اگر اردن بخواهد به صورت رسمی وارد پرونده سوریه شود، بدون تردید خود مورد تعرض قرار خواهد گرفت. درست است که اردن با ورود به سوریه به دنبال تامین امنیت خود است اما بدون تردید اگر بخواهد به صورت جدی وارد پرونده سوریه شود، تبعات امنیتی و سیاسی آن بیشتر از منافع مد نظر آنها خواهد بود.