به بهانه سومین سالگرد تاسیس بسیج مردمی عراق؛
صدقیان: ریاض و باقی‌مانده‌های حزب بعث در صدد بایکوت حشد الشعبی هستند
جریان‌هایی مانند قطر و عربستان به انضمام آمریکا و سایر کشورهای خلیج‌فارس همچنان در صدد هستند تا با خط‌دهی سیاسی غلط به هم‌پیمانان خود در مجلس عراق، بسیج مردمی را به حاشیه برانند.
«محمدصالح صدقیان» رییس مرکز عربی مطالعات ایران با اشاره به سومین سالگرد تاسیس بسیج مردمی عراق در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار داشت: تاسیس حشدالشعبی عراق را باید یک پدیده مهم و نادر در تمام دنیا به خصوص منطقه غرب آسیا و در میان کشورهای عربی دانست؛ به صورتی که تا به این تاریخ هیچ جریان مردمی که با فتوای مراجع تشیع تشکیل شود و بتواند امنیت یک کشور را در حد مطلوبی تامین کند، در کل منطقه وجود نداشته است و از این جهت باید بگوییم که پایه‌گذاری «بسیج مردمی عراق» یکی از وقایع بسیار مهم و استراتژیکی بود که در کشور عراق رقم خورد. البته از ابتدای تاسیس این جریان مردمی، معارضان زیادی اعم از کشورهای حاشیه خلیج فارس و دولت‌های عضو اتحادیه عرب به انضمام آمریکا مخالفت‌های زیادی را نمایان کرده‌اند و تا امروز هم مخالفت‌ها وجود دارد.
وی ادامه داد: پس از ظهور داعش در عراق که به سال ۲۰۱۴ باز می‌گردد، هیچ جریان محکم و تاثیرگذاری برای مقابله با این تشکیلات تروریستی که از درون ملت و عراق شکل گرفته باشد وجود نداشت. از این جهت حشدالشعبی را باید نمونه‌ای از یک جریان مردمی در عراق دانست. علاوه بر مباحث نظامی و امنیتی و موضوعاتی با محور تقابل با تروریسم شاهد بودیم که کمک‌های مردمی زیادی از سوی بسیج مردمی عراق به شهروندان عراقی صورت گرفت. همین موضوع موجب شد تا دستاوردهای بسیار گسترده‌ای توسط این جریان در عراق رقم بخورد و نهایتاً شاهد بودیم که پارلمان عراق حشدالشعبی را به عنوان یک جریان بومی و نظامی به رسمیت شناخت. چراکه ابعاد و گستره فعالتیت آنها تنها موضوعات امنیتی و نظامی نیست و از بطن ملت عراق محسوب می‌شوند.
در سال ۲۰۱۴ و زمانی که داعش در عراق نمایان شد، معبری واقع در جنوب بغداد و شمال کربلا که اکثراً سنی‌نشین و بعثی‌نشین بودند تا حد زیادی با داعش همراه شدند که این منطقه که به «جرف الصخر» معروف بود و پس از آن که فتوای آیت‌الله سیستانی مبنی بر تشکیل حشدالشعبی صادر شد، ظرف مدت یک هفته این منطقه کاملاً از وجود داعش پاکسازی شد و به نام «جرف النصر» تغییر نام داد. این عملیات به این دلیل اهمیت داشت که مناطقی از بغداد، کربلا و نجف مورد پاکسازی قرار گرفت و تهدید ظرف چند روز کاملاً خنثی شد. از جهتی دیگر این منطقه چیزی حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ کیلومتر برآورد شده بود و پاکسازی آنجا، ایجاد امنیت پایدار از استان حله تا رمادی را رقم می‌زد. از این جهت می‌توانیم اولین حضور نظامی بسیج مردمی عراق را کاملاً مفید و هدفمند قلمداد کنیم.
این کارشناس مسائل منطقه با تاکید بر این که دستاوردهای حشد الشعببی تنها به این یک عملیات ختم نمی‌شود، گفت: منحنی موفقیت‌ها و دستاوردهای بسیج مردمی عراق تنها به پاکسازی جرف الصخر ختم نشد و تاکنون ادامه دارد و مناطقی مانند فلوجه، تکریت، سامرا، بیجی و در نهایت موصل شاهد حضور بسیج مردمی عراق بوده است. به عنوان مثال شهر فلوجه که یک شهر کاملاً سنی‌نشین است و بعثی‌های قدیم عراق در آنجا حضور داشتند، از سوی صدام به عنوان نگین تاج عراق نام گرفته بود. چراکه استان الانبار از نظر صدام تاج عراق و فلوجه نگین این تاج قلمداد می‌شد و ریشه‌های بعث در آنجا بسیار قوی و گسترده بود و به عنوان یک جغرافیای مهم مورد نظر صدام بود. از این حیث شاهد بودیم که بسیج مردمی عراق با کمک ارتش توانست در فلوجه بسیار موفق عمل کند و دامنه آن تا امروز در موصل دیده می شود.
یکی دیگر از دستاوردهای حشدالشعبی که در طول سه سال گذشته می‌بایست مورد نگاه ویژه قرار گیرد، حضور در عملیات موصل خصوصاً جبهه غربی موصل است که نهایتاً شاهد بودیم این نیروها به مرز مشترک عراق و سوریه رسیدند. به گونه‌ای که در حالت فعلی حدود هفت کیلومتر از مرز مشترک عراق با سوریه در دست حشدالشعبی قرار دارد و به نظر می‌رسد در آینده بسیار نزدیک قرار است حراست و حفاظت تمامی این مرزهای مشترک به بسیج مردمی عراق سپرده شود که مهم‌ترین نقطه برای سرکوب و قطع ارتباط داعش در عراق و سوریه به حساب می‌آید.
وی در پایان یادآور شد: حشدالشعبی را باید یک عنصر کمک‌کننده و تسهیل‌کننده قوی برای عراق دانست؛ اما اینکه آینده این جریان مردمی به کجا خواهد رسید در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. چراکه در حالت فعلی در عراق یک دولت کاملاً مشرف بر وقایع سیاسی و امنیتی کشور وجود ندارد و کم و کاستی‌های زیادی احساس می‌شود. از سوی دیگر، کشورهای عربی خصوصاً عربستان و قطر به همراه آمریکا و طیفی از هم پیمانان خود در پارلمان عراق از گذشته تاکنون نسبت به بسیج مردمی عراق روی خوش نشان ندادند و فعالیت‌های عمده‌ای برای به حاشیه کشاندن این جریان در بغداد داشتند. تا جایی که قرار بود در پارلمان این کشور بحث حذف حشدالشعبی از ادبیات سیاسی و امنیتی عراق به تصویب برسد که البته با هوشیاری سیاسیون این امر محقق نشد. لذا بر اساس داده‌ها و با توجه به عملکرد مثبت بسیج مردمی عراق باید بگوییم که احتمال دارد پس از پاکسازی کامل عراق از داعش این جریان نه تنها به عنوان یک بازوی موثر نظامی بلکه به عنوان یک حزب و تشکیلات سیاسی رخ عیان کند.
