عربستان به دنبال خطدهی به مذاکرات کویت بود/ پرونده یمن با ورود نهادهای حقوق بشری به نتیجه میرسد
اینکه سعودیها بخواهند با ورود مجدد به مذاکرات روند پیگیری و اجرای آن را با مشکل روبهرو کنند، امری دور از ذهن تلقی نمیشود و باید گفت که عربستان اجازه نمیدهد مذاکرات با حضور نیروهای مستقل به نتیجه برسد.
«صباح زنگنه» سفیر و نماینده سابق ایران نزد سازمان همکاری اسلامی با اشاره به مذاکرات صلح یمن که در کویت برگزار شد در گفتوگو با خبرنگار ایلنا تصریح کرد: اتفاقهایی که در یمن رخ داد، موجب شد که جنس و مدل درگیری از حالت داخلی به جنگ خارجی تبدیل شود. به عبارتی دیگر این تغییرات موجب شد تا جنگ بین یمن و عربستان پدید آید و مسائل داخلی به سمت مرزهای عربستان انتقال داده شد که این وضعیت با ورود نیروهای یمنی به عرصه و زمین بازی درگیریها در این کشور محقق شد.
وی ادامه داد: تا زمانی که چنین اتفاقی نیافتاده بود مدل اقدامهای عربستان در یمن به صورتی بود که تنها به برخورد قهری و نظامی بسنده میکرد. حتی استفاده این کشور از سلاحهای ممنوعه علیه شهروندان یمنی در قالب گزارشهای پیوسته از سوی مراجع و نهادهای حقوق بشری منتشر شد که وجهه سعودیها را در نظام بینالملل خدشه دار کرد. از آن به بعد و با افزایش فشار سازمان ملل و حمایت نهادهای حقوق بشری، عربستان مجبور به پذیرش مذاکرات شد که نهایتاً کویت به عنوان محل برگزاری مذاکرات مشخص شد. از سوی دیگر، تاکید گروههای یمنی بر مذاکرات یمنی – یمنی بود که نهایتاً موجبات شکلگیری این نوع از مذاکرات را فراهم کردند.
مساله اصلی دیگر در خصوص مذاکرات و حتی محور گفتوگوهای میان طرفین این بود که مذاکرات زمانی به مقصد خود میرسد و خروجی آن مثبت میشود که بمباران هوایی توسط عربستان متوقف شود اما مجدداً عربستان بر ادامه این حملات اصرار داشت. باید به این نکته توجه داشت که اظهارات اسماعیل ولد شیخ در خصوص وضعیت وخیم انسانی در یمن به نوعی نشان دهنده یک نوع از نسلکشی در در این کشور است و به این دلیل با توجه به اوضاع و تحولات روی داده در این کشور میتوانیم بگوییم که محقق شدن مذاکرات با توجه به اقدام هوایی عربستان با شک و تردید روبهرو است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه با تاکید بر اینکه ضرورت عدم پرواز هواپیماهای سعودی در آسمان یمن میتواند یکی از پارامترهای مهم برای به نتیجه رسیدن مذاکرات باشد عنوان کرد: یکی از محورهایی که باید در این بین مورد توجه قرار گیرد عدم پرواز هواپیماهای سعودی به صورت کامل بر فراز آسمان یمن است. به صورتی که سعودیها از آتشبس برقرار شده در یمن استفاده خواهند کرد و به شناسایی مقرهای انصارالله خواهند پرداخت و در امتداد آن نسبت به هدف قرار دادن و انهدام مواضع و موقعیتهای آنها اقدام خواهند کرد.
وی افزود: با توجه به اختلاف نظرهایی که میان عربستان و امارات وجود دارد، سناریوهایی از سوی آنها برای رقم زدن اوضاع به نفع خود طراحی شد که برکناری خالد بحاح توسط منصورهادی یکی از این موضوعها بود تا بتوانند از این ماجرا به عنوان ابزار تاخیرانداز در راستای ایجاد یک همگرایی مثبت و به نفع خود استفاده کنند. چراکه اگر به گذشته اقدامهای ائتلاف عربی در یمن نگاهی بیاندازیم، به صورت روشن از ایجاد گسل میان مصر و کشوری مانند امارات پرده برداشته میشود که حتی سفر ملک سلمان به قاهره هم تا حدودی برای هماهنگ کردن السیسی با سیاستهای عربستان صورت گرفت. لذا باید گفت طرح چنین سناریوهایی آن هم قبل از برگزاری مذاکرات کویت میتواند یک خطدهی در جهت کانالیزه کردن مذاکرات به حساب آید.
زنگنه در پایان گفت: اوضاع فعلی یمن و اقدامهایی که عربستان در طول این مدت علیه این کشور صورت داده است موجب شده تا فشار زیادی به ریاض وارد شود. لذا اینکه سعودیها بخواهند با ورود مجدد به مذاکرات روند پیگیری و اجرای آن را با مشکل روبرو کنند امر دور از ذهن تلقی نمیشود. به گونهای که عربستان اجازه نمیدهد که مذاکرات با نیروهای مستقل به نتیجه برسد. از منظری دیگر نماینده سازمان ملل و حتی جناحهای حقوق بشری علاقمند به صلح، باید موضوعهایی را مطرح و پیگیری کنند که بتوانند زمینههایی برای رسیدن به نقطه پایانی جنگ را به صورت بستری گسترده طراحی کنند اما به نظر میرسد با وجود نیروها و چهرههایی مانند منصور هادی موانع دیگری در این پرونده پدید آید. چراکه چند روز گذشته منصور هادی رسماً با ارسال نامهای به سازمان ملل خواستههای حزب موتمر و همچنین انصارالله را مردود شمارد و در اینجا است که ارسال کمکهای انساندوستانه مستقیم در ذیل آتش بس میتواند به عنوان بالاترین اولویت در دستور کار اسماعیل شیخولد و سازمانهای حقوق بشری قرار گیرد و نهایتاً صلح را شاهد باشیم.