سنگ‌اندازی پاکستان، حضور طالبان در مذاکرات را به حاشیه رانده است
نقش پاکستان در مذاکرات افغانستان به خصوص به تعویق انداختن آن بسیار پررنگ است و به جای اینکه طالبان نقش اصلی را در این بین ایفا کند، پاکستان و زیر مجموعه‌های سازمان اطلاعات این کشور اقدام به هدایت این مذاکره کرده و به عنوان بازیگر اصلی مطرح می‌شوند.
«فداحسین مالکی» سفیر پیشین ایران در افغانستان در تشریح دلایل عدم حضور طالبان در مذاکرات صلح افغانستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا تصریح کرد: دلایل متعددی برای به نتیجه نرسیدن مذاکرات صلح افغانستان وجود دارد که این مذاکرات منجر به نتیجه نمی‌شود. اول ضعف‌هایی است که در دولت مرکزی وجود دارد و باعث شده تا طالبان احساس قدرت کند. به گونه‌ای که هر وقت دولت افغانستان از قدرت بالایی برخوردار بوده مذاکرات در سطوح بالایی انجام شده و طالبان هم رغبت حضور در مذاکرات را داشت اما در حالت فعلی چنین اتفاقی نیافتاده است.
وی ادامه داد: دلیل دوم این است که همسایگان افغانستان مانند ایران در این مذاکرات حضور ندارند. اگر به چند سال قبل بازگردیم، می‌بینیم که اجلاسی در تهران برای به نتیجه رساندن صلح میان دولت مرکزی کابل و طالبان برگزار شد که حتی طالبان هم میل به شرکت در آن را از خود نشان داد که متاسفانه هم اکنون این اتفاق عملیاتی نشد و گره کور این پرونده همچنان باز نشده باقی مانده است.
مساله بعدی این است که حضور داعش در آسیای مرکزی، معادلات افغانستان را به هم زده و باید واقعیت را بپذیریم که در طرف دیگر معادله در حالت فعلی طالبان به دولت مرکزی نزدیک نشده است. لذا داعش از این خلاء استفاده کرد و پرچم خود را در این کشور به اهتزاز در آورد. از این رو باید توجه داشت که داعش یک پدیده بین‌المللی و طالبان یک پدیده بومی است و عدم توازن قدرت میان این دو می‌تواند مذاکرات افغانستان را با شکست منجر کند.
مالکی با اشاره به نقش پاکستان و سرویس اطلاعاتی این کشور در مذاکرات صلح افغانستان بیان داشت: نکته دیگر، نقش سرویس اطلاعاتی پاکستان خواهد بود که از گذشته تاکنون کارشکنی‌های بسیار زیادی در روند این مذاکرات به طرق مختلف صورت داده که در امتداد آن می‌توانیم شاهد صحنه‌گردانی آمریکایی‌ها باشیم و پس از آن چینی‌ها برای نخستین بار دست به یک ابتکار عمل زدند و به میدان آمدند اما به نظر نمی‌رسد که بتوانند در کنار آمریکا به یک مقصود مفید و معین دست پیدا کنند چراکه در این معادلات یک به هم ریختگی وجود دارد که اجازه به نتیجه رسیدن مذاکرات صلح افغانستان را نمی‌دهد. نقش پاکستان در این معادلات و به خصوص به تعویق انداختن آن بسیار پررنگ است و به جای اینکه طالبان نقش اصلی را در این بین ایفا کند، پاکستان و زیر مجموعه‌های سازمان اطلاعات این کشور اقدام به هدایت این مذاکره می‌کنند و به عنوان بازیگر اصلی مطرح می شوند در صورتی که می‌بایست دولت افغانستان پررنگ‌تر از پاکستان وارد این پرونده می‌شد که متاسفانه تاکنون چنین حالتی اتفاق نیفتاده است.
وی در پایان گفت: یکی از نقاط ضعفی که در مذاکرات صلح افغانستان دیده می شود، عدم برگزاری اجلاس‌ها و مذاکرات سه‌جانبه میان افغانستان، پاکستان و ایران است که این موضوع یکی از ضعف‌های موجود در مذاکرات صلح افغانستان ارزیابی می‌شود اما در حالت فعلی دو سال است این اجلاس برگزار نشده است. از این حیث باید بگوییم که این وضعیت باعث شده تا دولت مرکزی کابل ضعیف شود و به دنبال آن نیروهای امنیتی تضعیف شده و لشکرکشی در میان طالبان و داعش به بالاترین حد خود برسد که چنین حالتی به وجود آمدن یک بحران در آسیای مرکزی و کشیده شدن دنباله آن تا مناطق قفقاز را محتمل جلوه می‌دهد و مجموع این عوامل به علاوه پافشاری طالبان روی درخواست‌هایش، آینده روشنی برای مذاکرات صلح نمایان نمی‌کند.