تفاهم ترکیه با اسرائیل یک تغییر جهت معنادار اتوسط آنکارا تلقی میشود/ نگاه ترکیه به فلسطین ایدئولوژیک نیست
ترکیه در بعد سیاسی از موضوع کشتی مرمره بهرهبرداریهای خود را صورت داد و در شرایط جدید منافع منطقهای و ملی بیشتر از این ارزش دارد تا بخواهند به تنش گذشته با اسرائیل دامن زده و به آن ادامه بدهد.
«جعفر حقپناه» تحلیلگر مسائل ترکیه در گفتوگو با خبرنگار ایلنا با اشاره به ماهیت تفاهم عادی سازی روابط آنکارا – تل آویو اظهار داشت: به لحاظ امکانبندی این موضوع که دستگاههای امنیتی موجب از سرگیری روابط میان کشورها بشوند وجود دارد چراکه موضوعات مورد مناقشه میان ترکیه و اسرائیل اساساً بر محور امنیت استوار بوده است و صرفنظر از اینکه چه کسانی در چه مکانی با هم مذاکره کردهاند؛ موضوع مهمتری پیش میآید که به دلیل اینکه دو طرف از نتیجه و خروجی این مذاکرات اطلاع و اعتماد دقیقی ندارند، سعی میکنند تا این موضوعات را علنی نکنند. یعنی به نظر میرسد که مذاکراتی از گذشته در این خصوص وجود داشته و حالا با این مذاکره تمامی خروجی آن علنی شد.
وی ادامه داد: موضوع اصلی این است که اسرائیلیها درخواست کننده این مذاکرات بودهاند و این نشان میدهد که مقامات اسرائیل نیاز بیشتری به این مذاکرات دارند تا بتوانند ابتکار عمل را به دست بگیرند.طرفین احساس میکنند که در منطقه به خصوص در پرونده سوریه به همکاری و همیاری بیشتر یکدیگر نیاز دارند و حتی برای موازنه قوا در مقابل ایران دو طرف نیاز دارند تا با یکدیگر بیشتر متحد شوند و تخاصمات خود را کاهش دهند.
نگاه ترکیه به مساله فلسطین چنان خیلی ایدئولوژیک نیست و از همین رو ما شاهد این هستیم که ترکها در سیاستشان بند بازی میکنند و برای چندمین بار است که روابط خود با اسرائیل را ارتقاء میبخشد. در جایی که به نفع منافع ملی خود نبوده روابطش با اسرائیل را کم کرده و زمانی که نیاز به تقویت روابط بوده، این با مقامات تل آویو ارتباط برقرار کرده و به حالت عادی بر میگرداند. حالت فعلی دورهای است که پیش بینی میشود تا دوره فراز روابط میان این دو کشور فرا برسد و شاهد افزایش همکاری در این بین خواهیم بود.
این کارشناس مسائل بینالملل در پاسخ به اینکه آیا برقراری روابط میان این دو کشور، وجه سیاست خارجی ترکیه به خصوص حزب عدالت و توسعه را مخدوش میکند یا خیر؛ عنوان کرد: در این موضوع باید خودمان را درمقام ترکها قرار دهیم. از لحاظ ترکها پاسخ به این سوال منفی خواهد بود. به گونهای که دو سال پیش در خصوص حادثه کشتی مرمره که بحث تحقیقات بینالمللی مطرح شد؛ آقای داوود اوغلو که وزیر خارجه وقت بود اظهار کرده بود که ترکیه انتظار ندارد اسرائیل رسماً عذرخواهی کند. لذا از دیدگاه ترکیه؛ موضوع کشتی مرمره به تاریخ پیوسته و با دریافت غرامت این موضوع را پوشش میدهند. در امتداد این موضوع باید بدانیم که ترکیه در بعد سیاسی از موضوع کشتی مرمره بهرهبرداریهای خود را صورت داد و در شرایط جدید منافع منطقهای و ملی بیشتر از این ارزش دارد تا بخواهند به تنش گذشته دامن زده و ادامه بدهد.
وی در پایان در خصوص رابطه ترکیه با شرکاء خود و تعویض آنها در برخی از اوقات و بر اساس شرایط منطقهای و بینالمللی خاطر نشان کرد: در حالت کنونی دور جدید از افزایش و یا بهبود روابط و مناسبات از سوی ترکیه را شاهد هستیم اما در مورد اسرائیل یک تغییر جهت از سوی آنکارا رخ داد و به ذات پویای تحولات امنیتی و سیاسی در خاورمیانه برمیگردد که باعث می شود تا بازیگران مختلف در هر وهله زمانی و مکانی مختلف تاکتیکها و ارتباطات خود را تغییر دهند که تنها مخصوص ترکیه نیست و برای هر کشور دیگری هم میتواند اتفاق بیافتد و در اصل به سیاست خارجی آن کشور مرتبط نمیشود بلکه به سرعت تحولات منطقه برمیگردد.