سناریوی مطلوب و نیمه مطلوب واشنگتن بر انتخابات آینده تاثیرگذار است
سناریوهایی که این روزها در کاخ سفید و کنگره در بررسی برجام مطرح می‌شود بی‌شک می‌تواند بر انتخابات آینده ریاست‌جمهوری ایالات متحده تاثیر داشته باشد و به این دلیل است که دو سناریوی مطلوب و نیمه‌مطلوب در این بین مطرح خواهد شد.
«مهدی مطهرنیا» استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین‌الملل درباره روند بررسی برجام در کنگره آمریکا به خبرنگار ایلنا گفت: در مرحله نخست باید به این نکته اشاره شود که سناریوها را می‌بایست از منظر اکتشافی و سناریوهای هنجاری دسته‌بندی و بررسی کرد و پندارهایی که در باب کنگره آمریکا باید مورد توجه قرار گیرد، در مرحله نخست سناریوی مطلوب کاخ سفید است. در وضعیت کنونی ساختار قدرت در ایالات متحده کنگره و کاخ سفید رو در روی یکدیگر صف‌آرایی کرده‌اند. حزب جمهوری‌خواه برای نخستین بار پس از جنگ جهانی دوم یکی از مهمترین ارکان قدرت را دست خود گرفته و پس از جنگ جهانی دوم این غلظت از حضور جمهوری‌خواهان در کنگره را شاهد نبودیم و از این جهت می‌توانیم بگوییم که یک موقعیت بسیار نادر برای جمهوری‌خواهان به ویژه نئوکان‌ها در بین آنها برای مخالفت با کاخ سفید به رهبری باراک اوباما ایجاد شده است.
وی افزود: در مقابل باید بگوییم که اوباما هم یک نوع نئودموکرات است. او از بخش روشنفکر حزب دموکرات برخاسته است و دارای ایده‌ها و نگرش‌هایی است که در دو شعار «ما می‌توانیم» و «تغییر» در سال ۲۰۰۸ میلادی بروز پیدا کرد و تلاش داشت تا این شعارها را عملیاتی کند و باید گفت وی تاحدود زیادی توانسته است با وجود مقاومت‌هایی که در ساختار قدرت ایالات متحده آمریکا وجود دارد، این معنا را مدیریت کند.
این آینده‌پژوه سیاسی درباره سناریوی مطلوب کاخ سفید در تایید یا رد برجام گفت: اکنون نقطه تلاقی نئوکان‌ها و نئودموکرات‌ها در کنگره و کاخ سفید در پرونده هسته‌ای ایران متمرکز شده است. به باور من سناریوی مطلوب کاخ سفید این بود که در مرحله نخست، کنگره آمریکا با مخالفت‌های خود توافق را رد کند، در مرحله دوم رئیس‌جمهوری وتو کند و در مرحله سوم کنگره نتواند رای اکثریت را برای رفع وتوی رئیس‌جمهور به دست آورد و در این‌صورت، بازنده نهایی انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ تا حدود زیادی مشخص می‌شد.
افکار عمومی ایالات متحده آمریکا خواهان ایجاد یک تفاهم با ایران از سوی کاخ سفید است و اکثریت مردم هم از آن حمایت می‌کنند و دیگر اینکه که ایالات متحده خواهان آن نیست که هزینه‌های یک جنگ دیگر در هارتلند بزرگ به ویژه در نوهارتلند را در ارتباط با ایران پرداخت کند. لذا منطق سیاسی ایجاب می‌کند که جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا توافقنامه را از این منظر پذیرا باشند و باید بگویم که سناریوی مطلوب در نظر کاخ سفید این سناریو خواهد بود.
وی در تشریح سناریوی نیمه مطلوب کاخ سفید عنوان کرد: در این سناریو این بحث پیش می‌آید که کاخ سفید بتواند با به دست آوردن رای اعضای کنگره اجازه ندهد که این توافق از سوی کنگره ایالات متحده رد شود. این سناریو از جهتی مطلوب است که در واقع جمهوری‌خواهان را از خطر مخالفت با توافقنامه هسته‌ای و تاثیرات آن در ارتباط با انتخابات آینده ریاست‌جمهوری آمریکا را به دور نگه می‌دارد. اما سناریوی اکتشافی که سیگنالها و پیش‌ران‌های آن نشان می‌دهد که وقوع آن ممکن اما بسیار سخت است، این خواهد بود که کنگره آمریکا توافق را رد کند و این موضوع برای ساختار قدرت ایالات متحده بسیار هزینه‌آور خواهد بود.
هزینه نخست آن است که آمریکا بر خلاف متحدان اروپایی خود در جبهه غرب یعنی اتحادیه اروپا، توافق را نپذیرفته و به مجلس خود ارجاع داده است که این نشانگر یک ضعف در ساختار قدرت این کشور در جهت هماهنگی با نظام آینده بین‌الملل محسوب خواهد شد و الگوی ۱+۵ که به جای اینکه یک الگوی حقوقی باشد و پنج عضو دائمی شورای امنیت و حق وتو را نشان دهد، در واقع پنج قدرت بزرگ جهان به علاوه ابر قدرت جهانی را به تصویر می‌کشد که می‌توانند نظام چند قطبی را در آینده نظام بین‌الملل استوار سازند و از این جهت نیز موجب اختلال در ساختار قدرت آمریکا و مدیریت آینده قدرت در نظام بین‌الملل برای آمریکا خواهد شد.
مطهرنیا افزود: از این منظر اگر به موضوع نگاه کنیم، تا حدود زیادی باید بپذیریم که سناریوی مطلوب برای ساختار قدرت در ایالات متحده این است که، مخالفان مخالفت‌های خود را با اوباما نشان دهند ولی در نهایت کنگره آمریکا دست به تصویب توافقنامه بزند. در اینجا هم جمهوری‌خواهان برد کرده‌اند و هم دموکرات‌ها و فضای آینده انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا چندان تحت تاثیر این معنا بر مبنای سناریوی مطلوبی که برشمردم قرار نخواهد گرفت.