نگاهی به پیام‌های نوروزی اوباما طی ۶ سال گذشته
از زمان سکونت «باراک اوباما» در کاخ سفید آمریکا، پیام نوروزی از سمت وی خطاب به مردم و مقام‌های ایران منتشر می‌شود. پیام‌های اوباما بیش از آنکه تبریکی از جانب رئیس یک کشور خطاب به مردم ایران باشد، فرصتی برای اظهارنظرهای سیاسی رئیس‌جمهوری ایالات متحده و برخی اوقات، تهدید ایران است.
پیام نوروزی اوباما نخستین بار به مناسبت نوروز سال ۱۳۸۸ صادر شد. رئیس‌جمهوری رنگین‌پوست ایالات متحده در نخستین پیام نوروزی خود خطاب به مردم و مقام‌های ایران، این کشور را دارای فرهنگی غنی دانست و گفت که نوروز تنها بخشی از فرهنگ بزرگ ایران است. از زمان آغاز ریاست‌جمهوری اوباما، هفت پیام نوروزی از جانب کاخ سفید منتشر شده است.
پیام‌های نوروزی اوباما تفاوت چندانی با یکدیگر ندارد. نقطه مشترک تمام آن‌ها، اشاره به فرهنگ غنی ایران و بعد از آن فرصتی است که دولت دموکرات آمریکا به‌زعم خود به ایران برای پیوستن مجدد به جامعه بین‌المللی می‌دهد. رئیس‌جمهوری آمریکا، پیام نوروزی خود را فرصتی مناسب برای صحبت مستقیم با مردم و مقام‌های ایران می‌داند.
پیام‌های نوروزی اوباما، فرصتی برای تخریب و تهدید
رئیس‌جمهوری آمریکا در اولین سال حضور خود در کاخ سفید، نخستین پیام نوروزی خود را خطاب به مردم و مقام‌های ایران صادر کرد. وی در این پیام، به روابط تیره میان ایران و آمریکا در سه دهه گذشته اشاره و نوروز را بهانه‌ای برای پرداختن به نقاط اشتراک میان تمدن‌‌ها دانست. وی نوروز را نقطه‌ای برای آغاز فصلی نو در روابط میان دو کشور دانسته و از «فرصت دیپلماتیکی» صحبت کرد که مدعی شد دولت وی به ایران داده است.
پیام بعدی اوباما، دعوت ایران به مذاکره جدی با غرب در مورد پرونده هسته‌ای بود. رئیس‌جمهوری ایالات متحده در پیام خود به مناسبت نوروز ۸۹، رویکردی دوگانه در پیش گرفت. از یک طرف خواستار حضور جدی ایران در مذاکره با غرب یا به تعبیر خود، جامعه جهانی شد و از طرف دیگر اعلام کرد که در حال رایزنی با جامعه جهانی برای وادار کردن ایران دولت ایران به پذیرش مسئولیت بین‌المللی خود است.
همزمان با صدور همین پیام، «هیلاری کلینتون» به عنوان وزیر امور خارجه وقت در سفر دوره‌ای خود به کشورهای مختلف در حال جلب حمایت‌های بین‌المللی برای اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران بود.
فرصت آمریکا به ایران برای خروج از انزوا، نقطه اشتراک پیام‌های نوروزی کاخ سفید
اوباما در تمام پیام‌های خود به مناسبت سال جدید ایرانی، به فرصت جدیدی که دولتش به زعم خود برای خروج ایران از انزوا فراهم کرده است، اشاره می‌کند. رئیس‌جمهوری آمریکا همواره تاکید می‌کند که دولت وی فرصت خروج از انزوای سیاسی و اقتصادی را به ایران داده است و تهران باید از این امتیاز برای تعامل با آنچه وی جامعه جهانی خوانده است، استفاده کند. از نظر اوباما، فرصت داده شده به ایران، زمانی برای اثبات صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای است. رئیس‌جمهوری آمریکا در حالی از اثبات صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران به جامعه جهانی صحبت می‌کند، که بازرسی‌های مختلفی از سایت‌های هسته‌ای ایران توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صورت گرفته و نهادهای بین‌المللی مسئول بر صداقت و عدم انحراف فعالیت‌های هسته‌ای ایران تاکید کرده‌اند.
رئیس‌جمهوری ایالات متحده همواره ایران را به شفاف‌سازی در مورد برنامه هسته‌ای دعوت می‌کند. وی در پیام خود به مناسبت آغاز سال ۱۳۹۲ خورشیدی مدعی شد که نگرانی جهانی از برنامه هسته‌ای ایران در حال افزایش است. اوباما طی سخنانی بی‌اساس گفت که فعالیت‌های هسته‌ای ایران امنیت منطقه و فرا‌تر از آن، امنیت جهان را تهدید می‌کند و رهبران ایران که تاکید می‌کنند فعالیت‌های هسته‌ای را برای مصارف پزشکی و تولید برق انجام می‌دهند، در متقاعد کردن جامعه جهانی ناتوان بوده‌اند.
نوروز ۹۳ و پیام متفاوت کاخ سفید
پیام اوباما به مناسبت نوروز ۱۳۹۳، کمی متفاوت‌تر از پیام‌های قبلی بود. رئیس‌جمهوری ایالات متحده با اشاره به تماس تلفنی خود با رئیس‌جمهوری ایران اعلام کرد که سال جدید، می‌تواند فصلی نو در روابط میان دو کشور باشد. وی با اشاره به اینکه تماس تلفنی وی و «حسن روحانی» در سه دهه گذشته بی‌سابقه بوده، اعلام کرد که چنانچه ایران به جامعه جهانی ضمانت دهد که برنامه هسته‌ای را برای مقاصد صلح‌آمیز انجام می‌دهد، امکان رسیدن به توافق وجود دارد.
اوباما در ابتدای سالی که به انتهای آن رسیده‌ایم از احتمال توافق هسته‌ای سخن می‌گفت و همواره از اعتمادسازی میان دو کشور صحبت می‌کرد. اما در روزهای پایانی سال شاهد بودیم که رئیس‌جمهوری ایالات متحده، وضعیت اضطراری در قبال ایران را یک‌سال دیگر تمدید کرد. در کنار این اقدام اوباما، کنگره آمریکا در برابر کاخ سفید قد علم کرده و ساز مخالف با توافق هسته‌ای می‌زند.
اوباما همچنین روز گذشته طی پیامی که به مناسبت سال ۱۳۹۴ خورشیدی منتشر شد، اعلام کرد که فرصتی تاریخی برای حل مساله هسته‌ای ایران به وجود آمده است.
وی ابراز امیدواری کرد که از این فرصت استفاده شده و مساله هسته‌ای ایران به طور مسالمت‌آمیز حل و فصل شود. اوباما همچنین با بیان اینکه پیشرفت‌هایی در مذاکرات طرفین حاصل شده است، تاکید کرد که همچنان برخی اختلاف‌نظرها به قوت خود باقی مانده است.
در هر حال باید منتظر ماند و دید که آیا ابراز امیدواری اوباما برای استفاده از این فرصت در عمل محقق می‌شود یا مانند سال‌های قبل شاهد رویکردهای دوگانه در لفظ و عمل رییس‌جمهوری آمریکا خواهیم بود.
گزارش: محسن صالحی‌خواه