قائم‌مقامی: شکست آک‌پارتی در انتخابات شهرداری‌ها/ فریب افکار عمومی توسط آنکارا با محوریت غزه/ صحنه‌گردانی در سوریه توسط هیأت تحریرالشام

علی قائم‌مقامی، کارشناس مسائل ترکیه با اشاره به مهمترین تحولات این کشور در سال ۲۰۲۴ در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: انتخابات شهرداری‌های ترکیه که در ماه مارس برگزار شد، از مهمترین تحولات سال گذشته میلادی به شمار می‌رود، چراکه حزب عدالت و توسعه به عنوان جریان حاکم بر این کشور شکست سختی را تجربه کرد و یکی از دلایل آن ارتباط تجاری آنکارا با اسرائیل بود که مورد اعتراض افکار عمومی این کشور قرار گرفت و در این راستا حزب رفاه نوین به رهبری فاتح اربکان این مسأله را مورد بهره‌برداری سیاسی قرار داد و باعث ریزش آرای حزب عدالت و توسعه شد. بر همین اساس حزب جمهوری خلق توانست با کسب آرای بیشتر در رتبه اول این انتخابات قرار بگیرد و به نوعی علاوه بر شهرداری استانبول مابقی شهرهای کلیدی ترکیه را هم از آن خود کرد. همین مسأله باعث شد تا اردوغان به صورت مستقیم رهبر حزب رفاه نوین را به جاسوسی متهم کند و تلاطم های سیاسی به وجود بیاید و برخی از احزاب و چهره‌های سیاسی این کشور اردوغان را به شراکت تجاری با اسرائیل متهم کردند و حتی او را در نسل‌کشی غزه شریک دانستند.

وی ادامه داد: اردوغان برای فریب افکار عمومی سعی کرد تا ۵۴ نوع از اقلام را در لیست کالاهای ممنوعه برای صادرات به اسرائیل اعلام کند اما واقعیت این است که دولت ترکیه اعلام کرد که باید سفارش‌های قبلی را به اسرائیل تحویل دهد و پس از آن تحریم این رژیم را آغاز خواهد کرد ولی به هر ترتیب فشارهای داخلی و خارجی باعث شد تا اردوغان حدود هزار قلم کالا را در فهرست اقلام ممنوع الصادرات به اسرائیل قرار دهد اما باز هم ارسال اقلام به اسرائیل از سوی ترکیه ادامه پیدا کرد. از سوی دیگر، حدود ۴۰ هزار بشکه از سوی جمهوری آذربایجان و حدود ۹۰ هزار بشکه نفت از سوی قزاقستان به اسرائیل صادر می‌شود و همین موضوع موجب انتقادهای زیادی از سوی ترکیه و متحدان آن با محوریت غزه شده است. کارشناسان اعتقاد دارند که اگر ترکیه صادرات نفت را به اسرائیل متوقف کند، باید خسارت کلان به شرکت‌های بزرگ نفتی پرداخت کند ‌و به همین دلیل از عدم صادرات نفت به اسرائیل سر باز می‌زند. اردوغان مدعی است که بیش از ۸۵ هزار تن کمک به مردم غزه اعطا کرده اما بر اساس آمار موجود این کمک‌ها باید از طریق گمرک اسرائیل ارسال شود که همین موضوع ارسال کمک‌ها به غزه را زیر سوال برده است.

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: حکومت حزب عدالت و توسعه مدعی حمایت از فلسطین است اما پس از آنکه اسرائیل غزه و جنوب لبنان را با خاک یکسان کرد، ترکیه از این فضا به نفع خود استفاده کرد و تحریرالشام را با توجه به آموزش‌هایی که طی سالیان گذشته به آنها آموخته بود یکباره از ادلب بیرون کشید و به سمت دمشق فرستاد تا بشار اسد را ساقط کنند. این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که همین حالا دولت موقت سوریه به رهبری ابومحمد الجولانی و تیم وی هیچ عزمی برای مبارزه با اسرائیل ندارند. تمامی این مسائل در حالی صورت می‌گیرد که ارتش رژیم صهیونیستی با تمام قوای نظامی خود وارد خاک سوریه شده و حدود ۴۰ درصد از زمین‌های کشاورزی و همچنین ۳۰ درصد از آب‌های سوریه را اشغال کرده است. این در حالیست که ترکیه قبلاً اعلام کرده بود که اسرائیل به عنوان یک تهدید در سوریه می‌تواند علیه آنکارا دست به اقدامات گوناگون بزند اما حالا می‌بینیم که ترکیه و اردوغان هیچ موضع جدی در خصوص اشغال بلندی‌های جولان توسط اسرائیل اتخاذ نمی‌کنند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: تمامی اتفاقات در حالی رخ داده که بسیاری معتقدند ایالات متحده و ناتو نمی‌گذارند ترکیه در شمال سوریه دست به عملیات نظامی علیه کردهای مستقر در این ناحیه بزنند. از منظر دیگر بسیاری از مفسران حوزه خاورمیانه بر این عقیده هستند که ترکیه بخشی از مثلث تحولات سوریه به حساب می‌آید که دو ضلع دیگر آن را آمریکا و اسرائیل تشکیل می‌دهند. نکته دیگر این است که هیچگونه عزمی برای مقابله با هیأت تحریرالشام از سوی مردمان سوریه دیده نمی‌شود. بر همین اساس معتقدم ترکیه در خصوص پرونده سوریه با مشکلات و موانع مشخصی می‌تواند روبه‌رو شود.