ملازهی در گفتوگو با ایلنا:
کابینه جدید کابل دستپخت اسلامآباد است/ هر کشوری بر اساس منافعش طالبان را به رسمیت خواهد شناخت/ پاکستان برای حل اختلاف حقانی با طالبان دست به کار شد
کارشناس ارشد مسائل جنوب آسیا گفت: از نظر طالبان کابینه جدید به دلیل اینکه ازبکها و تاجیکها در آن حضور دارند، فراگیر به حساب میآید اما واقعیت برخلاف این دیدگاه است.
«پیرمحمد ملازهی» کارشناس ارشد مسائل جنوب آسیا با اشاره به فهرست اعلامی کابینه طالبان برای دولت افغانستان در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: از نظر طالبان کابینه تشکیل شده در کابل فراگیر به حساب میآید؛ چراکه شخصیتهای ازبک و تاجیک در آن وجود دارند. اما واقعیت این است که این اشخاص طالبهای تاجیک و ازبک هستند و در نهایت ما شاهد یک دولت یکدست طالبانی هستیم. نکته این است که قومیتها، مذاهب و مابقی طیفهای حاضر در افغانستان در این کابینه حضور ندارند و در نهایت ما شاهد یک انحصارطلبی از سوی طالبان هستیم. فهرست منتشر شده از کابینه طالبان به خوبی نشان میدهد که قومیتها و مذاهب در این کابینه هیچ جایگاهی ندارند. اینکه دنیا قرار است با این کابینه چگونه برخورد کند، موضوعی است که اساساً بر اساس منافع کشورها استوار است. به عنوان مثال چین به دنبال معادن لیتیوم در افغانستان است که ارزش آن چیزی در حدود دو بیلیون دلار برآورد شده و صرفا به دنبال استفاده از این منابع غنی برای اهداف و آزمایشهای خود هستند.
وی ادامه داد: این مؤلفهها نشان میدهد که علاوه بر چین، کشورهای دیگری هم در آسیا و حتی در اروپا حضور دارند که صرفاً در حال سوءاستفاده از خروج آمریکاییها از افغانستان هستند. توجه داشته باشید که چینیها کاری به نوع حکومت یا اینکه آیا در افغانستان حقوق بشر یا حقوق زنان رعایت میشود، ندارند. آنها صرفا منافع خودشان را مدنظر قرار میدهند و این در حالی است که بسیاری از کشورهای غربی هم در همین راستا گام برمیدارند. اینکه دیده میشود برخی از دولتها همچنان اعلام میکنند در حال بررسی کابینه طالبان هستیم، به نوعی ترس از واکنش جامعه خود را نمایان میکنند. آنها به خوبی میدانند که افکار عمومی کشورشان طالبان را قبول ندارند و اگر بخواهند یک باره از این کابینه دفاع کنند ممکن است اعتراضها در بسیاری از پایتختهای دنیا تبدیل به یک بحران شود. به همین دلیل سعی میکنند همچنان سکوت اختیار کنند و فضای ابهامآلود را مدیریت کنند.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: مساله دیگر که باید به آن توجه شود این است که با اعلام این کابینه احتمال دارد مردم سلاح به دست بگیرند و در کنار جبهه پنجشیر به مقابله با طالبان بپردازند. اگر این اتفاق رخ دهد، بدون تردید افغانستان شاهد یک جنگ داخلی خواهد بود و به همین دلیل است که کشورهای منطقهای و بسیاری از دولتهای فرامنطقهای در شناسایی این کابینه عجله نمیکنند. برخی دیگر هم که منافعشان تامین میشود احتمالاً در مراسم رسمی در کابل شرکت خواهند کرد. در این میان برنده اصلی این ماجرا به نظر میرسد که پاکستان است. پاکستانیها با روی کار آمدن دولت تمامقد طالبانی به نوعی خط مرزی دیورند را از بین میبرند. موضوعی که باید به آن توجه ویژه کرد این است که کابینه فعلی کابل دستپخت رئیس فعلی سازمان اطلاعات پاکستان است. به یاد داریم که او چندی پیش به کابل آمد و دو موضوع را پیگیری کرد.
ملازهی افزود: موضوع اول بحث کمک اطلاعاتی نظامی و لجستیکی به طالبان برای مقابله با جبهه پنجشیر بود و مساله دوم حل اختلاف میان شبکه حقانی و شورای کویته بوده است. بر اساس دادههای موجود، شبکه حقانی در جلسه مشترک خود با شورای کویته اعلام کرده که باید در کابل، امارت اسلامی برپا شود و حتی تهدید کرده که اگر جریانهای دیگر با این شبکه بیعت نکردند باید از ساختار جدید کنار بروند. در مقابل شورای کویته خواهان حکومتی غیر از امارت اسلامی بوده تا بتوانند با روی کار آمدن دولت جدید در کابل، مشروعیت منطقهای و جهانی کسب کنند. بر این اساس رئیس سازمان اطلاعات پاکستان توانست با ورود خود به کابل این مساله را حل کند و کابینه جدید را متشکل از عناصر شورای کویته و شبکه حقانی تشکیل دهد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: معتقدم اگر کابینه جدید که توسط طالبان معرفی شده از سوی کشورهای منطقهای به رسمیت شناخته شود، به احتمال زیاد آنها بحث برپایی امارت اسلامی را علنی میکنند اما اگر فشارهای منطقهای و بینالمللی افزایش پیدا کند، صراحتاً اعلام میکنند که این کابینه یک دولت موقت برای گذار از وضعیت فعلی است، اما معتقدم که در این حالت هم طالبان مجدداً امارت اسلامی را مطرح میکند. اگر اوضاع به این سمت برود که در هر دو صورت پرچم امارت اسلامی در کابل برافراشته شود، احتمال دارد که یک گسل به شدت عمیق میان طالبان و مردم افغانستان ایجاد شود که این میتواند زمینهساز جنگ داخلی شود. حتی برخی از سران منطقه و قدرتهای همسایه افغانستان بحث تجزیه را مطرح میکنند؛ چرا که دنیای امروز صرفا محلی برای تامین منافع است.