نقص مادرزادی قلب چیست به علاوه راه های درمانی آن
نقص مادرزادی قلب یکی از شایعترین نقصهای مادرزادی است که در سراسر جهان بسیاری از افراد را تحت تأثیر قرار میدهد. قلب از طریق یک سیستم پیچیده از شرایین و وریدها برای انتقال خون و اکسیژن به سایر اعضا و بافتهای بدن مسئول است. اگر قسمتهای مختلف قلب یا عروق خونی که این عملکرد را انجام میدهند به درستی تشکیل نشوند یا عملکرد صحیح خود را انجام ندهند، نقص مادرزادی قلب رخ میدهد.
نقص مادرزادی قلب یکی از شایعترین نقصهای مادرزادی است که در سراسر جهان بسیاری از افراد را تحت تأثیر قرار میدهد. قلب از طریق یک سیستم پیچیده از شرایین و وریدها برای انتقال خون و اکسیژن به سایر اعضا و بافتهای بدن مسئول است. اگر قسمتهای مختلف قلب یا عروق خونی که این عملکرد را انجام میدهند به درستی تشکیل نشوند یا عملکرد صحیح خود را انجام ندهند، نقص مادرزادی قلب رخ میدهد.
نقص مادرزادی قلب میتواند از نقصهای ساده و مشکلاتی که نیاز به مراقبت و درمان مداوم ندارند، تا نقصهای جدی و زندگیخطر که نیاز به مداخله جراحی یا درمان دارویی فوری دارند، متفاوت باشد. برخی از این نقصها ممکن است در طی زندگی کودک تغییر کنند و نیاز به مراقبت و پیگیری مداوم داشته باشند. در این مقاله، به بررسی علل و عوامل خطر، علائم و عوارض، تشخیص و روشهای درمان نقص مادرزادی قلب میپردازیم. همچنین، نکاتی درباره پیشگیری و مراقبت از افراد مبتلا به این نقص را نیز بررسی خواهیم کرد.
نقص مادرزادی قلب چیست؟
نقص مادرزادی قلب یک وضعیت است که در زمان تشکیل و توسعه قلب جنین در دوران بارداری رخ میدهد. در این وضعیت، قسمتهای مختلف قلب، شرایط نرمال را برای عملکرد صحیح قلب و گردش خون فراهم نمیکنند. این نقصها میتوانند در قسمتهای مختلف قلب از جمله دیوارههای بطنی، دیوارههای بین دهلیزی، سوپراونتریکولار، سوپراونتریکولار و سایر قسمتهای قلب شامل شرایط نرمال را تحت تأثیر قرار دهند.
نقص مادرزادی قلب میتواند در میزان و شدت متفاوتی رخ دهد. برخی نقصها ممکن است بسیار ساده و بدون نیاز به درمان خاص باشند، در حالی که دیگر نقصها میتوانند جدی بوده و نیاز به درمان جراحی یا تداخل دیگری داشته باشند. عواملی مانند ژنتیک، عوامل محیطی، عفونتها و مصرف برخی داروها میتوانند عوامل خطر برای بروز نقص مادرزادی قلب باشند. همچنین، برخی از نقصهای قلب مادرزادی ممکن است به صورت خودبخودی در فامیلها به ارث برسند.
علائم و عوارض نقص مادرزادی قلب متناسب با نوع و شدت نقص متفاوت است. برخی از علائم میتوانند شامل آب زدگی سینه، ضعف و خستگی، تنگی نفس، ضربان قلب نامنظم، کاهش رشد و وزن، و آب زدگی روی صورت و لب باشند. برای تشخیص نقص مادرزادی قلب، پزشک ممکن است از روشهای تصویربرداری مانند اکوکاردیوگرافی، آنژیوگرافی، رادیوگرافی قفسه سینه و MRI قلب استفاده کند. درمان نقص مادرزادی قلب ممکن است شامل مداخله جراحی، داروها، تنظیمکنندههای قلبی ویژه و مراقبتهای پزشکی دیگر باشد.
مشاوره و پیگیری توسط یک پزشک متخصص قلب و عروق بسیار مهم است و باید بستگی به نوع و شدت نقص مادرزادی قلب داشته باشد. همچنین، پیشگیری و مراقبت مناسب از افراد مبتلا به نقص مادرزادی قلب نیز بسیار اهمیت دارد.
نقص مادرزادی قلب چیست؟
نقص مادرزادی قلب یک وضعیت است که در زمان تشکیل و توسعه قلب جنین در دوران بارداری رخ میدهد. در این وضعیت، قسمتهای مختلف قلب، شرایط نرمال را برای عملکرد صحیح قلب و گردش خون فراهم نمیکنند. این نقصها میتوانند در قسمتهای مختلف قلب از جمله دیوارههای بطنی، دیوارههای بین دهلیزی، سوپراونتریکولار، سوپراونتریکولار و سایر قسمتهای قلب شامل شرایط نرمال را تحت تأثیر قرار دهند.
نقص مادرزادی قلب میتواند در میزان و شدت متفاوتی رخ دهد. برخی نقصها ممکن است بسیار ساده و بدون نیاز به درمان خاص باشند، در حالی که دیگر نقصها میتوانند جدی بوده و نیاز به درمان جراحی یا تداخل دیگری داشته باشند. عواملی مانند ژنتیک، عوامل محیطی، عفونتها و مصرف برخی داروها میتوانند عوامل خطر برای بروز نقص مادرزادی قلب باشند. همچنین، برخی از نقصهای قلب مادرزادی ممکن است به صورت خودبخودی در فامیلها به ارث برسند.
علائم و عوارض نقص مادرزادی قلب متناسب با نوع و شدت نقص متفاوت است. برخی از علائم میتوانند شامل آب زدگی سینه، ضعف و خستگی، تنگی نفس، ضربان قلب نامنظم، کاهش رشد و وزن، و آب زدگی روی صورت و لب باشند. برای تشخیص نقص مادرزادی قلب، پزشک ممکن است از روشهای تصویربرداری مانند اکوکاردیوگرافی، آنژیوگرافی، رادیوگرافی قفسه سینه و MRI قلب استفاده کند. درمان نقص مادرزادی قلب ممکن است شامل مداخله جراحی، داروها، تنظیمکنندههای قلبی ویژه و مراقبتهای پزشکی دیگر باشد.
مشاوره و پیگیری توسط یک پزشک متخصص قلب و عروق بسیار مهم است و باید بستگی به نوع و شدت نقص مادرزادی قلب داشته باشد. همچنین، پیشگیری و مراقبت مناسب از افراد مبتلا به نقص مادرزادی قلب نیز بسیار اهمیت دارد.
انواع بیماری های مادرزادی قلب
بیماریهای مادرزادی قلب میتوانند در قسمتهای مختلف قلب از جمله دیوارههای بطنی، دیوارههای بین دهلیزی، سوپراونتریکولار، سوپراونتریکولار و سایر قسمتهای قلب رخ دهند. در زیر به برخی از انواع بیماریهای مادرزادی قلب اشاره میکنیم:
نقص جدار بین دهلیزی و بطنی
نقص جدار بین دهلیزی و بطنی (Ventricular Septal Defect or VSD) یکی از بیماریهای قلبیمادرزادی است که در آن دیوار بین دو دهلیز و بطن قلب وجود ندارد یا ناکافی است. این نقص میتواند باعث مخلوط شدن خون اکسیژندار و بیاکسیژن در قلب شود و به عوارضی منجر شود.
در شرایط طبیعی، خون اکسیژندار از طریق دهلیز چپ و بطن چپ به خونرسانی به تمام بدن میرود و خون بیاکسیژن از طریق دهلیز راست و بطن راست به ریهها برای اکسیژنگیری از محیط بیرون هدایت میشود. اما در صورت وجود نقص جدار بین دهلیزی و بطنی، خون میتواند از طریق شکافها و شروع به مخلوط شدن در قلب کند. این موضوع میتواند به کاهش کیفیت خون اکسیژندار و بیاکسیژن منجر شود و در نتیجه عوارضی مانند تنگی نفس، ضعف و خستگی را به همراه داشته باشد.
علائم نقص جدار بین دهلیزی و بطنی ممکن است متفاوت باشد و بستگی به شدت بیماری و نوع نقص داشته باشد. در برخی موارد، علائم این بیماری ممکن است در سنین کودکی ظاهر شود، در حالی که در برخی دیگر، علائم تا دوران بالغی نمایان نمیشوند.
تشخیص نقص جدار بین دهلیزی و بطنی بر اساس علائم بالینی، استفاده از ابزارهای تصویربرداری مانند اکوکاردیوگرافی و تستهای تجهیزاتی مانند الکتروکاردیوگرافی (ECG) صورت میگیرد. در صورت تشخیص این بیماری، درمان مناسب باید انجام شود که ممکن است شامل داروها، رژیم غذایی خاص و در موارد شدیدتر، جراحی باشد.
اهمیت تشخیص و درمان صحیح نقص جدار بین دهلیزی و بطنی بسیار مهم است تا عوارض جانبی و مشکلات قلبی در آینده کاهش یابد و کیفیت زندگی بیمار بهبود یابد. بنابراین، توصیه میشود که در صورت مشاهده هرگونه علامت یا simptom مشکوک، به متخصص قلب و عروق مراجعه نمایید.
نقص سوپراونتریکولار (Supraventricular Defect)
نقص سوپراونتریکولار یک نوع نقص قلبی مادرزادی است که در ساختار دیوار بین دو دهلیز قلب تغییراتی رخ میدهد. در شرایط طبیعی، دیوار بین دهلیز راست و چپ قلب کاملاً جدا از یکدیگر است و جریان خون اکسیژندار و بیاکسیژن در دو دهلیز جداگانه انجام میشود. اما در نقص سوپراونتریکولار، دیوار بین دو دهلیز قلب کاهش یافته یا کاملًا وجود ندارد، که موجب اختلال در جداگانهسازی خون اکسیژندار و بیاکسیژن میشود.
این نقص میتواند به صورت متغیری از شدت از یک کاهش کوچک در دیوار بین دو دهلیز تا عدم وجود کامل دیوار بین آنها ایجاد شود. نقص سوپراونتریکولار میتواند تنها در دیوار بین دهلیز راست و چپ قلب رخ دهد یا به همراه نقصهای قلبی دیگری مانند نقص واردشونده آرتری یا نقص واردشونده وریدی همراه باشد.
نقص شریان کرونر (Coronary Artery Defect)
نقص شریان کرونر یک نوع نقص قلبی مادرزادی است که در ساختار شریانهای کرونر، عروقی که خون را به عضله قلب میرسانند، تغییراتی رخ میدهد. شریانهای کرونر مسئول تأمین خون به عضله قلب هستند و در شرایط طبیعی، این عروق باید به طور کامل و به درستی به قلب خون رسانی کنند. اما در نقص شریان کرونر، شکل، سایز یا مسیر این عروق ممکن است تغییر کند که موجب اختلال در رساندن خون به عضله قلب میشود.
نقص شریان کرونر میتواند به صورت متغیری از شدت از یک تغییر کوچک در مسیر شریان تا بسته شدن کامل یا عدم تشکیل شریان کرونر ایجاد شود. این نقص میتواند تنها در یک شریان کرونر رخ دهد یا به همراه نقصهای دیگری مانند نقص واردشونده آرتری یا نقص واردشونده وریدی همراه باشد.
نقص شریان های ریه (Pulmonary Artery Defect)
نقص شریانهای ریه یک نوع نقص قلبی مادرزادی است که در ساختار شریانهای ریه، عروقی که خون از قلب به ریهها منتقل میشوند، تغییراتی رخ میدهد. شریانهای ریه مسئول تأمین خون از دهلیز راست قلب به ریهها هستند و در شرایط طبیعی، این عروق باید به طور کامل و به درستی خون را به ریهها انتقال دهند. اما در نقص شریانهای ریه، شکل، سایز یا مسیر این عروق ممکن است تغییر کند که موجب اختلال در رساندن خون به ریهها میشود.
نقص شریانهای ریه میتواند به صورت متغیری از شدت از یک تغییر کوچک در مسیر شریان تا بسته شدن کامل یا عدم تشکیل شریان ریه ایجاد شود. این نقص ممکن است تنها در یک شریان ریه رخ دهد یا به همراه نقصهای دیگری مانند نقص واردشونده آرتری یا نقص واردشونده وریدی همراه باشد.
شایان ذکر است که هر نوع بیماری مادرزادی قلب نیازمند تشخیص و درمان مناسب است و بهتر است توسط یک پزشک متخصص قلب و عروق مورد بررسی و مراقبت قرار گیرد.
شما میتوانید به صورت آنلاین درخواست ویزیت داشته باشید از بهترین متخصص قلب.
علائم بیماری مادرزادی قلبی در کودکی چیست؟
بیماری مادرزادی قلبی به مجموعهای از اختلالات قلبی اطلاق میشود که از زمان تولد نوزاد وجود دارند. علائم بیماری مادرزادی قلبی ممکن است متنوع و متفاوت باشند و بسته به نوع و شدت نقص قلبی متفاوت باشند. اما برخی از علائم رایج عبارتند از:
- نفس کشیدن سخت (ضربان غیرطبیعی): نوزاد ممکن است نفس کشیدن سخت و خستهکننده داشته باشد و نفسهایش غیرعادی یا سریع باشد.
- ضعف و خستگی: نوزاد ممکن است در مقایسه با نوزادان دیگر ضعیف و خسته به نظر برسد. او ممکن است در هنگام تغذیه دچار خستگی شود و زودتر از معمول خسته شود.
- نارسایی رشد: نوزاد ممکن است رشد نکافی داشته باشد و وزن آن کمتر از حد معمول باشد.
- آبسیاهی (سینوزیس): نوزاد ممکن است پوست و لبهای آبی یا بنفش رنگ داشته باشد. این علامت نشانه کمبود اکسیژن در بدن است.
- مشکلات تنفسی: نوزاد ممکن است مشکلات تنفسی مانند تنفس سرد، سرفه مزمن، نفس کشیدن سریع و شکمی، یا نفس کشیدن ناهموار داشته باشد.
- عدم راضی بودن در تغذیه: نوزاد ممکن است مشکلاتی در تغذیه داشته باشد و عدم رضایت و اشتها ناچیز داشته باشد.
- علائم دیگر: علائم دیگر میتوانند شامل تعریق بیش از حد، خستگی و عدم تمایل به فعالیت، ضربان قلب نامنظم، افزایش ضربان قلب، و حتی ضعف عضلات باشند.
به هر حال، برای تشخیص دقیق بیماری مادرزادی قلبی، باید به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه کرده و از آزمونهای تشخیصی مانند اکوکاردیوگرافی و الکتروکاردیوگرافی بهره برد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب میتواند به بهبود پیشبینی و کیفیت زندگی نوزاد کمک کند.
بیماری های شایع مادرزادی قلبی در نوزادان و بزرگسالان
بیماریهای قلبی در انواع مختلفی وجود دارند که بسیاری از آنها به وراثت برمیگردند. این بیماریها اغلب تأثیری بر دیوارهها، دریچهها و رگهای خونی قلب افراد دارند. برخی از این بیماریها جدی هستند و نیاز به چندین عمل جراحی و درمان دارند. در ادامه، همه انواع بیماری های قلبی را بررسی خواهیم کرد.
تنه شریانی (بیماری مادرزادی قلبی)
تنه شریانی (Arterial Duct) یا همچنین به عنوان مجرای شریانی باز شده نیز شناخته میشود، یک نقص قلبی است که در آن مجرایی که باید پس از تولد بسته شود (مجرای شریانی) باز میماند. این مجرا معمولاً پس از تولد در شرایط طبیعی بسته میشود، اما در برخی از افراد، بسته نمیشود و باز میماند.
تنه شریانی، مجرایی است که در دوران جنینی بین شریان ریوی و آئورت (شریان بزرگی که خون اکسیژن دار را به تمام بدن میرساند) وجود دارد. این مجرا در حالت طبیعی باید پس از تولد بسته شود، زیرا نیازی به جریان خون بین این دو عروق نیست. اما در مواردی که تنه شریانی رخ میدهد، این مجرا باز میماند و جریان خون به طور ناطبیعی از آئورت به شریان ریوی انجام میشود.
علائم و نشانههای تنه شریانی ممکن است شامل ضعف و خستگی، مشکل در تنفس، ناراحتی خوراکی، و ضربان قلب نامنظم باشد. برای تشخیص این نقص، از آزمونهای تصویربرداری مانند اکوکاردیوگرافی استفاده میشود.
درمان تنه شریانی معمولاً شامل جراحی یا فرآیند بسته شدن مجرای باز است. در برخی موارد، از روشهای تزریق ماده بستهکننده به مجرا استفاده میشود. درمان به طور معمول با موفقیت انجام میشود و پس از آن، بیمار نیاز به پیگیری و مراقبتهای سلامتی منظم با پزشک قلب و عروق خواهد داشت.