برای بهینه کردن عمل گلاب گیری روش ها و تجهیزات به روز تر و بهینه تر جایگزین روش های سنتی شده است که ما در این مقاله به بررسی هر دو روش خواهیم پرداخت. 

انواع روش های عرق گیری

عرق گیری سنتی:

سیستم پخت = با حرارت مستقیم

حفظ خواص گیاه = تا حدودی

حفظ عطر و طعم گیاه = تا حدودی

قابلیت همزمان اسانس گیری و عرق گیری = ندارد

راندمان = 60 درصد

عرق گیری نوین:

سیستم پخت = با حرارت غیر مستقیم

حفظ خواص گیاه = کاملا

حفظ عطر و طعم گیاه = کاملا

قابلیت همزمان اسانس گیری و عرق گیری = دارد

راندمان = نزدیک به 100 درصد

گلاب گیری به روش سنتی

تولید گلاب به روش سنتی یکی از روش هایی است که از گذشته مرسوم بوده و همچنان در برخی استان ها ادامه دارد.

برای گلاب گیری به روش سنتی به وسایلی مانند دیگ (معمولا جنس دیگ گلاب گیری مسی می‌باشد)، درب مخروطی، نی و شیشه نیاز دارید.

در این روش مقدار مشخصی گل محمدی (نسبت به اندازه دیگ) را در دیگ ریخته و روی گلبرگ ها آب بریزید طوری که آب از سطح گلبرگ ها بالاتر باشد.

سپس درب مخروطی را بر روی دیگ گذاشته و بین دیگ و درب مخروطی را با پارچه های تمیز عایق‌بندی کنید تا حدالامکان بخار از درزهای بین درب مخروطی و دیگ هدر نرود.

سپس شعله زیر دیگ را روشن نموده و پس از جوشیدن آب درون دیگ، بر روی درب مخروطی آب سرد و یا یخ بریزید تا بخار تولید شده به وسیله آن سرد شده و پس از تبدیل شدن به مایع از طریق نِی در ظرف شیشه ای مخصوص ریخته شود.

پس از گرم شدن و یا آب شدن یخ های روی درب مخروطی، مجددا آب سرد و یا یخ بر روی آن بریزید. هر چقدر آب روی درب سردتر باشد گلاب با کیفیت بهتری تولید می شود.

زمان گلاب گیری در روش سنتی بین 4 الی 8 ساعت می باشد. در این روش به طور معمول از هر کیلوگرم گل محمدی 1.5 لیتر گلاب به دست می آید.

دستگاه های گلاب گیری غرقابی

برای گلاب گیری سنتی علاوه بر دیگ های مسی، از دستگاه عرقگیری و گلاب گیری در ابعاد و ظرفیتهای مختلف نیز استفاده می‌شود. غالبا جنس دیگ این دستگاه ها از استیل می باشد. تنها تفاوت آن با دیگ های سنتی سیستم خنک کننده آن می باشد.

در دیگ های سنتی با استفاده از جوی آب سرد و قرار دادن مخزن گلاب در این جوی ها، یا با ریختن آب سرد و یخ بر روی درب مخروطیِ دیگ، عمل تقطیر را انجام می‌دادند.

اما در دستگاه های جدید عمل خنک سازی بر عهده سیستم خنک کننده یا کندانسور می باشد.

گلاب گیری به روش نوین با استفاده از دستگاه تقطیر

در روش نوین، گلاب گیری به صورت حرارت غیر مستقیم و با استفاده از بخار انجام می شود که گلاب تولید شده بهترین و مرغوب ترین نوع گلاب می باشد. در ادامه به نحوه گلاب گیری با استفاده از دستگاه تقطیر خواهیم پرداخت.

لازم به ذکر است که، برای تهیه انواع دستگاه تقطیر صنعتی و خانگی میتوانید به وبسایت اندیشه سبز و فروش محصولات صنعتی مراجعه نماید.

آماده سازی دیگ بخار

در این روش همانطور که در بالا اشاره کردم حرارت به صورت غیر مستقیم می باشد و گلبرگ ها به صورت مستقیم در معرض شعله قرار نمی گیرند.

برای انجام این فرآیند دیگ بخار را از آب پر کرده و شعله زیر آن را روشن کنید. بخار تولید شده در این قسمت، توسط لوله های تعبیه شده وارد دیگ پخت می شود.

آماده سازی دیگ پخت

دیگ پخت دستگاهی است که برای پخت و تولید گلاب استفاده می شود. در این بخش گل‌های محمدی و یا هر گیاهی که قصد عرق گیری از آن را دارید درون دیگ پخت ریخته و درب آن را به وسیله چفتی هایی که بر روی آن قرار داده شده است، محکم نمایید. بخار وارد شده از قسمت دیگ بخار با گل‌های محمدی ترکیب شده و سبب خارج شدن اسانس و گلاب می گردد.

کندانسور خنک کننده

بخار ترکیب شده با گل محمدی به وسیله لوله های مخصوص تعبیه شده به سمت کندانسور خنک کننده هدایت می شوند. کندانسور خنک کننده به وسیله لوله های آب سردی که متصل به کولینگ تاور می باشد، دما بخار را کاهش داده و در نتیجه به گلاب خالص تبدیل می نماید.

کولینگ تاور

پس از انجام عمل تقطیر در کندانسور، گرمای حاصل از آن به آب منتقل می شود و این آب گرم به سمت کولینگ تاور مجددا جریان پیدا می کند تا مجددا دمای آن کاهش یافته و خنک شود و دوباره به کندانسور وارد شده و چرخه خنک سازی گلاب را انجام می دهد.

اسانس گیر

گلاب خارج شده از کندانسور به درون دستگاه اسانس گیر ریخته می شود. اسانس گیر در برخی از دستگاه ها، بعد از جمع آوری گلاب، اسانس روغنی آن را نیز جدا می کند که عمل اسانس گیری و عرق گیری همزمان انجام می‌گردد.