روانپزشکی یا روانشناسی؛ آخر کدام را انتخاب کنم؟
حتما برای شما هم پیش آمده که کسی را ببینید که فرق رشته روانشناسی و روانپزشکی را نداند . البته مطلب عجیبی نیست چرا که حتی خیلی از افراد متخصص و مهم روزگاه هم فرق این دو را نمی‌دانند! خلاصه که در این مقاله میخواهیم ببینیم این دو رشته چه فرقی با هم دارند و شما به‌عنوان داوطلب، مراجعه‌کننده و یا حتی خواننده، باید کدام یک را انتخاب کنید.
حتی اگر داوطلب کنکور هم نباشید و برای حل کردن مشکلاتتان تصمیم گرفته باشید نزد روانشناس بروید، احتمالا گیج می‌شوید و آخر سر با عصبانیت می‌گویید: آخه این‌ها چه فرقی با هم دارند؟؟!
پس در ادامه با ما همراه باشید تا این معضل را برای همیشه حل کنیم. روانپزشکی یا روانشناسی؛ مسئله این است!
شباهت های رشته روانشناسی و روانپزشکی
شاید تنها شباهت این دو رشته فقط در همین باشد که در مورد مسائل روان کار میکنند! همین. و لا غیر! اما برویم سراغ تفاوت‌ها.
روانپزشکی
اسمش همراهش است. روان + پزشکی..... پزشکی هم که یعنی دانشکده پزشکی و دارو و شیفت‌های بیمارستانی و...
پس اگر می‌خواهید در رشته‌های پزشکی به تحصیل ادامه دهید باید همین روانپزشکی را انتخاب کنید. در این رشته ابتدا باید مراحل رسیدن به پزشکی عمومی را پشت سر بگذارید و سپس وارد رشته تخصص روانپزشکی شوید تا بتوانید در نهایت به شغل رویایی متخصص روانپزشکی یا همان متخصصی اعصاب و روان برسید.
یک روانپزشک تشخیص و تعیین بیماری را برعهده دارد و اگر تشخیص دهد، می‌تواند بیمار را برای انجام آزمایش تشخیصی به آزمایشگاه بفرستد یا از روش‌های نوار مغزی یا تصویربرداری تشخیصی کمک بگیرد. خلاصه که بعد از این مراحل در نهایت باید بتواند بهترین شیوه درمان را انتخاب کند. استفاده از دارو، روان‌درمانی و... حتی اگر نیاز است او را نزد روانشناس بالینی بفرستد. در خیلی از موارد پزشک متخصص می‌بیند که نیاز به مددکار اجتماعی یا درمانگر روانی است. خلاصه که هدف اصلی برطرف شدن مشکل بیماران است و اکثر اوقات چنین هدفی تنها با همکاری تمامی این متخصص‌ها به‌دست می‌آید.
روانشناسی
باز هم اسمش همراهش است. روان + شناسی..... شناختن روان و مسائل مربوطه هم که به رشته‌های ادبیاتی و انسانی برمی‌گردد.
خب پس روانشناسی یکی از زیرشاخه‌های رشته انسانی است و از همان ابتدا تمام راه و روش‌هایش با روانپزشکی فرق می‌کند. تنها یکی از شاخه‌های روانشناسی، به نام روانشناسی بالینی، در ارتباط با بیماران است و به درمان آن‌ها می‌پردازد. اگر تمایل دارید پیشنهاد می‌کنم مقاله معرفی ۱۰ تا از بهترین کتابهای روانشناسی را مطالعه کنید تا بهتر با رفرنس‌های این رشته آشنا شوید.
روانپزشکی یا روانشناسی؛ کدام یک معتبرتر است؟
- جلسات رواشناسی عموما هر هفته و حتی گاهی هفته‌ای چند بار برگزار می‌شوند، اما جلسات روانپزشکی عموما ماهیانه و یا به تجویز پزشک حتی دو ماهی یک بار هستند.
- جسات روان‌درمانی معمولا 45 دقیقه طول می‌کشند، در حالی که یک ویزیت روانپزشک ممکن است تنها 5 دقیقه زمان ببرد.
- روانشناس به‌هیچ عنوان صلاحیت تجویز دارو را ندارد و اگر این کار را انجام دهد، کارش کاملا خلاف قانون است.
- برخی اختلالات شدید نیاز دارند تا شما همزمان تحت درمان هر دو گروه قرار بگیرید. مانند اختلال شخصیت مرزی و یا افسردگی شدید.
خلاصه همه‌ی این‌ها را گفتم تا در نهایت بگم هیچ‌کدام ارجحیت خاصی ندارند؛ اگر دانشجو هستید که کاملا باید ببنید علایقتان به کدام سمت هستند و اگر نزد مراجعه کردن به پزشک را دارید، باید اول مشکلتان را شناسایی کنید.
تفاوت روش درمانی
اما اگر هدفتان مراجعه به مطب یکی از این دو عزیزان باشد، باید به‌طور کامل مشکلتان را با اهداف هر یک از این دو درمان‌گران تطابق دهید تا ببینید واقعا کدام یک برای مشکل شما بهتر هستند. البته خیلی هم نگران نباشید؛ چرا که اگر پزشکتان آدم باانصافی باشد و اخلاقیات را رعایت کند، مشکلتان را خودش تشخیص می‌دهد. یعنی اگر درمان دارویی نیاز داشته باشید، روانشناس شما را به روانپزشک ارجاع می‌دهد و اگر درمان روانشناختی نیاز داشته باشید روانپزشک شما را نزد روانشناس می‌فرستد.
- روانپزشک برای شما دارو تجویز می‌کند. در حالی که روانشناس با درمان‌های غیردارویی، به درمان مشکلات روحی و عصبی می‌پدازد.
- یک روانپزشک توجه چندانی به شرایط خانوادگی، محیطی، کسب‌و‌کار و... شما ندارد، بلکه با توجه به مشکل شما برایتان یک درمان عملی و یا شیمیایی تجویز می‌کند. درست برعکس روانشناس که با شما صحبت می‌کند و تمام تلاشش بر این است که مشکلات را از بنیه حل کند.
- تنها مجوز بستری کردن در بیمارستان و یا استفاده از روش‌های درمانی خاص مانند الکتروشوک و... تنها مربوط به روانپزشک است. برای آشنایی بیشتر با این روش درمانی میتوانید سایت ویکیپدیا را مشاهده کنید.
تفاوت آموزش و دانشگاه‌ها
همانطور که گفتم روانشناسی از شاخه‌های گروه انسانی می‌باشد. بنابراین هیچ جایی در دانشکده پزشکی ندارند و درس‌هایشان هم به همان نسبت متفاوت است. مثلا یک روانشناس نیازی به کار در بیمارستان‌ها ندارد و عموما دوره‌های کارورزی‌شان ساده‌تر است. به‌نحوی که در مدت 1 الی 2 سال روش‌های درمانی، آزمون‌های تحلیلی، تکنیک‌های حل مسئله، نظریه‌های روان‌درمانی و درمان‌های شناختی رفتاری را آموزش می‌ببینند.
روان‌پزشکان اما در دانشکده پزشکی درس خوانده‌اند و بعد از گذراندن دوره عمومی، باید برای تخصص اقدام کنند. کارشان هم به همان اندازه‌ی پزشکان و یا حتی بیشتر، سخت می‌باشد. یک روانپزشک در دوران کاری و کارآموزی خود باید با مشکلات و اختلالات شدید بیماران دست‌وپنجه نرم کند و کارش عموما در مراکز روانپزشکی می‌باشد که همه آن جا درگیر مشکلات و بیماری‌های شدید روانی هستند. فکر کنم الان مبهم بودن موضوع روانپزشکی یا روانشناسی برایتان تا حدی حل شد.
ما پیشنهاد میکنیم برای آشنایی بیشتر با رشته ی روانپزشکی سری به کتاب خلاصه روانپزشکی کاپلان سادوک بزنید . این کتاب یکی از مهم ترین رفرنس های دانشجویان روانشناسی است که متخصصان روانپزشکی هم از آن به عنوان رفرنس استفاده میکنند. لذا میتوانید بعضی نقطه های تشابه این رشته را تا حدودی در این کتاب ببینید .
یک تفاوت دیگرشان در زیرشاخه‌هاست!
روانپزشکی تنها یک شاخه است، اما روانشناسی یک رشته است که حدود 30 زیرشاخه تخصصی مختلف دارد.
درنهایت
درنهایت اگر داوطلب هستید و دنبال بهترین رشته‌ی دانشگاهی هستید، پیشنهاد می‌کنم که حتما به علاقه و استعدادهای ذاتی‌تان توجه کنید. فقط دنبال اسم و رسم نباشید. اگر با خواندن این مقاله چشمتان رشته روانپزشکی را گرفته است، باید بگویم که رشته روانپزشکی شاید اسم پزشکی را به‌همراه داشته باشد اما نیاز به بیدار ماندن در شیفت‌های بیمارستانی و درگیر بودن با بیماران مختلف را دارد. پس اگر می‌دانید واقعا علاقه‌ای به این حجم فشار کاری را ندارید،بین روانپزشکی یا روانشناسی مردد نباشید!
