پوسیدگی دندان چیست ؟ دلایل ، درمان و راهکار پیشگیری از آن

 جالب است بدانید پوسیدگی دندان یکی از شایعترین بیماری های مزمن به خصوص در سنین کودکی شناخته شده است.

 میزان همه گیری این بیماری به قدری بالاست که از لحاظ آماری حتی از بیماری آسم هم در مرتبه بالاتری قرار میگیرد.

 به طور کلی وجود حفره، تغییر رنگ و سایر علایم ظاهری دیگر در دندان، مجموعا پوسیدگی دندان نامیده می شود.

 اگر بهداشت دندان رعایت شود می توان از ایجاد پوسیدگی جلوگیری کرد، یا حتی در صورت وجود پوسیدگی روی سطح دندان، پیشروی ها را متوقف کرد.

 عوامل و علت پوسیدگی دندان شامل موارد زیر است :

• بهداشت دندانی ضعیف :  ساده ترین روش برای جلوگیری از ایجاد پوسیدگی دندان استفاده مداوم و صحیح از مسواک و خمیردندان است ، بعد از مسواک، استفاده از نخ دندان یکی از راههای رعایت بهداشت دندان است ،  نخ دندان کمک بزرگی به سلامت دندان میکند.

•  تشکیل پلاک :  پلاک در واقع حاصل ترکیب باکتری، اسید، ذرات غذا و بزاق دهان است. در صورت عدم رعایت بهداشت دهانی در طولانی مدت پلاک به دندانهای شما می چسبد ،  هرچه آسیب پلاک پیشتر برود به عصب دندان نزدیک تر می شود ، در نتیجه این اتفاق هنگام غذا خوردن یا برخورد مایعات سرد یا گرم با دندان، فرد احساس درد و ناراحتی می کند.

• خشکی دهان : بزاق دهان به عنوان یک شوینده طبیعی به شستن پلاک‌های دندانی کمک میکند. خشک بودن دهان و ترشح کم بزاق می تواند موجب سرعت گرفتن ایجاد پلاک دندانی شود.

• خوردن غذا : تمامی مشکلات دندان از همین جا شروع می‌شود ، انسان برای بقا به غذا خوردن احتیاج دارد ،  در این بین مواد غذایی که حاوی کربوهیدرات هستند قابلیت بیشتری برای چسبیدن به مینای دندان  و یا ایجاد پلاک دندانی دارند ،  پس سعی کنید حتما بعد از هر وعده غذایی، «به خصوص وعده های غذایی که شامل کربوهیدرات هستند» دندان‌های خود را مسواک بزنید یا حتی با آب خالی بشویید.

• باکتری ها و اسید‌ها :  شاید خوشایند نباشد که بدانید میلیون‌ها باکتری در دهان شما زندگی می کنند اما این مسئله واقعیت دارد ، وقتی این باکتری ها کربوهیدرات را هضم می‌کنند، مقداری اسید تشکیل می‌شود که روی سطح دندان های شما باقی میماند و میتواند عامل ایجاد پوسیدگی باشد.

• مصرف بالای قندها :  همانطور که گفتیم میلیون‌ها باکتری در دهان شما زندگی می کنند ، البته این باکتری ها به دو دسته مفید و مضر تقسیم می شوند ،  باکتریهای مضر و خرابکار با تجزیه مواد قندی اسید ایجاد می کنند که می تواند باعث پوسیدگی دندان شود.

 از دیگر علل کمتر شایع پوسیدگی دندان میتوان به :

•  پرتو درمانی گردن و صورت .
• برخی بیماریهای خاص.
•  و مصرف برخی داروهای خاص اشاره کرد.

نشانه های پوسیدگی دندان :

•  اولین و شایعترین نشانه به وجود آمدن لکه های خاکستری قهوه ای مشکی و یا هرگونه تیرگی روی مینای دندان است.
•  نشانه بعدی حساسیت دندان به دلیل تحلیل  مینای دندان است. در این حالت لایه زیر دندان (دتین) نمایان می‌شود و نزدیکی به عصب باعث ایجاد حساسیت دمایی و یا برخورد می‌شود.
•  درد دندان میتواند ممتد باشد و یا اینکه هر از چند گاهی شما را آزار دهد.
•  بوی بد دهان.
•  احساس مزه نامطبوع و نامطلوب در دهان
•  به وجود آمدن سوراخ ها و حفرات ریز و درشت در سطح یا عمق دندان
•  بروز عفونت، آبسه و یا کیست در لثه

 روش های درمانی پوسیدگی دندان

 اگر پوسیدگی تا حدی پیش رود که پزشک مجبور به خارج کردن دندان پوسیده شود، جای خالی دندان از دست رفته ، هم از لحاظ زیبایی و هم از لحاظ کارایی، فرد را دچار مشکل می‌کند ، پس باید به دنبال راهی برای جایگزینی دندان از دست رفته باشیم.

بهترین روش جایگزینی دندان از دست رفته چیست ؟

 گفته می شود بهترین روش برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته استفاده از ایمپلنت دندان است. در صورتی که دستورات پزشک معالج را به درستی انجام دهید و به طور صحیح از آن نگهداری کنید ماندگاری بسیار بالایی خواهد داشت. چون یک روش دائمی است و بسیاری از دردسر های پروتز را با خود به همراه ندارد.

ایمپلنت ها در واقع پایه هایی از جنس تیتانیوم خالص هستند که با بدن  انسان سازگاری دارند. این قسمت تیتانیومی با شکل میله ای باریک به عنوان ریشه دندان در استخوان فک قرار داده میشود.

 وقتی این ریشه های مصنوعی به استخوانهای فک پیوند خوردند و در جای خود ثابت شدند. روکش هایی که جایگزین تاج دندانی هستند و از هر حیث به دندانهای طبیعی شباهت کامل دارند بر روی ریشه ها سوار می شوند.

مراحل انجام ایمپلنت :

• پیش از انجام عمل باید پوسیدگی دندان ها بررسی و رفع شود.
• برای قرارگیری ایمپلنت در دهان انجام حداقل یک جراحی ضروری است. در این جراحی که به کاشت دندان نیز شهرت دارد، ایمپلنت در استخوان فک گذاشته می شود.
• در چند ماه بعد از انجام جراحی پین تیتانیومی با استخوان فک ادغام می شود.
• پس از مدتی و با مطمئن بودن از ادغام مناسب ایمپلنت و استخوان دندان، متخصص معالج می تواند از ایمپلنت ها به عنوان بیس استفاده کند و پروتز دندان را بر روی آنها نصب کند.

جراحی بیشتر با روش بی حسی موضعی انجام میشود ،  پس از تزریق بی حسی در ناحیه لثه، پزشک با ایجاد یک برش، قرار دادن پروتز دندان در لثه را آغاز میکند ، در برخی موارد کار کشیدن دندان آسیب دیده و ایجاد ایمپلنت در یک نوبت انجام می شود که به آن روش "ایمپلنت فوری یک جلسه ای" گویند.

اگر این حالت قابل انجام نباشد دندانپزشک ایمپلنت چند ماه (فک بالا ٣-۶ ماه و فک پایین ٢-۴ ماه) بعد از کشیدن دندان قرار میدهد. تا استخوان فک زمان کافی برای ترمیم خود داشته باشد به این حالت "ایمپلنت تاخیری" گفته میشود.

ایمپلنت دندان با بیهوشی

در موارد نادر ممکن است نیاز باشد که ایمپلنت دندان با بیهوشی همراه باشد ، که در این صورت عمل باید در مراکز خاص با تجهیزات خاص برای بیمار انجام شود.

 در این صورت بیمار به طور کامل بیهوش می شود و در طول عمل خواب خواهد بود.

استفاده از بخیه برای پایدار شدن بافت نرم لثه و بهبودی آن بعد از انجام ایمپلنت دندان ضروری است ،  اما برای این که بخیه ها به درستی عمل کرده و بافت لثه جوش بخورد بیمار باید مراقبت های لازم را انجام دهد. این مراقبت ها شامل موارد زیر می باشند:

•  از آنتی بیوتیک ها استفاده کنید تا احتمال به وجود آمدن عفونت در محل جراحی را کاهش دهید.
• هنگام مسواک زدن محل بخیه را به آرامی و با احتیاط کامل تمیز کنید
•  سعی کنید تا هنگام کشیدن بخیه های ایمپلنت از مصرف سیگار خودداری کنید ،  تحقیقات نشان داده مصرف سیگار مدتی قبل، حین و یا بعد از جراحی ایمپلنت میتواند پروسه درمان را با مشکل روبرو کند.
•  با توجه به بافت نرم لثه سعی کنید تا چند روز بعد از جراحی از انجام فعالیت های سنگین خودداری کنید.

در مورد زمان کشیدن بخیه های ایمپلنت معمولا پزشک معالج وقتی را برای شما تعیین میکند. عموما ۷ الی ۱۰ روز بعد از انجام جراحی بهترین زمان برای کشیدن بخیه است ، عوارض دیر کشیدن بخیه ایمپلنت هم پیامد هایی دارد ، که نباید از آن غافل شد .

در پاره ای از موارد بهترین متخصص ایمپلنت  از نخ هایی استفاده میکند که نیازی به کشیدن ندارند ، اما اگر هم احتیاجی به این کار بود، نگران نباشید چون در عمل کشیدن بخیه همراه با درد و ناراحتی نیست و حتی نیازی به استفاده از داروی بی حسی نیز ندارید.

منبع : سایت دکتر امیر محمدی | www.dramirmohammadi.com